Мүйізді Ірі Қара Мал

Қолдағы мүйізді ірі қара мал жабайы турдан тараған. Жабайы турдың Еуропалық түрінің соңғы өкілі осыдан 350 жыл бұрын кездескен. Мүйізді ірі қара мал қазіргі кезде дүние жүзінде ең көп тараған сүт пен ет өнімді түліктің бірі. Дүние жүзінде мүйізді ірі қара мал 1000 астам тұқымынан тараған басы 1 миллиардтан асады. Орта есеппен 30 жыл тіршілік етеді. Шаруашылықта 8-12 жыл пайдаланылады. Тұқымына қарай бұқасының салмағы - 300-900 кг, сиырынікі - 250-600 кг тартады. Жылдық сүттілігі - 1500-8000 кг. Жыныс қабілеті - 7-8 айлығында жетіледі, бірақ алғашқы шағылысқа шаруашылық тұрғыдан жетілген - 15-18 айлығында түсіріледі (қашырылады не ұрықтаңдырылады). 285 күнде бұзаулап, көбінесе жалқы туады. Бұзаулағаннан кейін 3-4 аптада күйті келе бастайды да, нәтижелі ұрықтанбаса осы мерзімде күйті қайталанады.