Amɛrɩsɩyɔm kɛ kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ tɛ pʊtʊ weyi ɛ-ñʊʊ mayaɣ kɔyɔ 95 nɛ ɛ-yʊsaɣ ñɩŋa yɔ Am.
Ɛ-tɛ nɛ akɩtɩnɩdɩ waa tɛ, ɛtɔʊʊ cɛnzɩ nɛ poluba-ɩ kulubu. Ɛkɛ ñɩɣlɩm pʊtʊalɩwaatʊ ndʊ ɛjaɖɛ taa soŋgaɣ nɛ ɛsɔkaɣ taa soŋgaɣ ɛwɛ camɩyɛ yɔ. Amɛrɩsɩyɔm kɛ pʊtʊ weyi ɛtɔʊʊ cɛnzɩ nɛ ɛ-tɛ nɛ akɩtɩnɩdɩ waa tɛ. Ɛwɛ ɛzɩ ñɩɣlɩm yɔ ɖɩnaɣ se e-tomnaɣ hʊlʊmaa nɛ ɛ-ñɩlɩsɩɣ liidiye tɩyɛ (ɛ-ñɩlɩsɩɣ pɩkɩlɩ plutonɩyɔm yaa nɛptʊnɩyɔm).
Pɩlɩna mbʊ ɖiɣ ɖiɣ fɛyɩ-ɩ lɛ, amɛrɩsɩyɔm tɔtɔyɩ tɛtʊ pɔɔɖɛ taa. Ɛkɛ pʊtʊ weyi poluba-ɩ kulubu alɩwaatʊ ndʊ palakaɣ helim ñʊʊ yɔɔ tɛ tuyuu ñamɩyɛ tʊmɩyɛ yɔ, nɔɔnɔɔ pamaɣzɩ se ɛkɛ cɛnzɩ tɔʊʊ tɛ pɩdʊʊ pɩyʊ. Pɛkɛdɩna Amerika ɛjaɖɛ hɩɖɛ nɛ paya-ɩ ɛ-hɩɖɛ, ɖɔɖɔ ɛrɔpɩyɔm yɔ, ɛkɛ pʊtʊ weyi ɛ-tɛ nɛ lantanɩdɩ waa nɛ ɛ nɛ-ɩ pɛkpɛndɩ wɛtʊ.
Ɖɔɖɔ ɛzɩ pʊtʊnaa lalaa mba pakɩlɩ yuŋ ʊranɩyɔm yɔ, mbʊ ɖɔɖɔ wayi wayi wɛɛ taa pana-ɩ. Pɩtɩŋna helim taa tomnasɩ ñɩɣyɩŋ tʊma ɛsɩnda ɖɛnaʊ yɔ pɩnzɩ 1940 taa papɩza polubi-ɩ.
Palaba-ɩ kajalaɣ ɖeɖe lɛ, pɩtɩŋna Glenn T. Seaborg, Leon Morgan, Ralph James nɛ Albert Ghiorso pɔ-yɔɔ pɩnaɣ 1944 tɛmtʊ alɩwaatʊ wiluu nɛ takɩɣ ñɩɣlɩm sukuli sɔsɔʊ taa Sikago (nɔɔnɔɔ ŋgʊ payaɣ se Argonne National Laboratory).
This article uses material from the Wikipedia Kabɩyɛ article Amɛrɩsɩyɔm, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Mbʋ pɛwɛɛ pɩ-taa yɔ pʋwɛɛ pɩcɛlɩna paa weyi yee ɛyʋ ɛwɛna waɖɛ yɔ asaa yee nabʋyʋ ɛwɛ ndɩ lɛ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Kabɩyɛ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.