Самцхе-Джавахети

Самцхе-Джавахети гуржи: სამცხე-ჯავახეთი
Пайдах Герб
Кьилин шегьер:	Ахалцихе
Уьлкве:	Гуржистан
Административ паюн:	6 муниципалитетар
Губернатор	Бесик Амиранашвили
Майдан:	6 413 км²
Агьалияр:	160 504 ксар. (8-лагьай)
· Агьалидин чуькьуьнвал:	25 ксар./км²
ЧӀал:	гуржи
Телефондин код:
Сятдин чӀул:	UTC+4:00
ISO 3166 код:	GE-SJ
Сайт:	Официал сайт

Майдан — 6 413 км². Агьалияр — 160 504 кас (2014). Агьалидин чуькьуьнвал — 25 кас/км². Административ юкь — Ахалцихе я.

Велаятди Гуржистандин кьиблепата чка кьунва. Ам ругуд муниципалитетдал пай жезвайди я. Велаятдин кьибле-рагъэкъечӀдай пата авай региондин тӀвар Джавахети я. Кефер-рагъакӀидай пата авайди Месхети (гурж. Самцхе) я. Кефер-рагъэкъечӀдай пата авай регионгдин тӀвар Боржоми я. Велаятдин кьибле патай къваншивилин гьукумат Армениядихъ галаз сергьят физава. Гьа арайра Джавахети Милли парк ава. Кефер пата Боржоми-Чарагаули Милли паркдин пай ава. Виридалайни чӀехи шегьерар Ахалцихе (17 903 кас), Боржоми (10 546 кас), Ниноцминда (5 144), Вале (3646).

 

Самцхе-Джавахетида пара медениятдин важибвал авай акунар ава. Гьабурукай клисаяр, къелеяр, кьветӀарни мсб. Пара тӀвар-ван ава иер акунар авай Рабати къеледихъ. ГьакӀни пара тӀвар-ван рагарикай авунвай шегьер Вардзиа я. Ам гьуьлуьн дережадилай 1300 метр кьакьан я. Самцхе-Джавахетида ракьун рехъ ава, автомобил рекьин алакъа. Велаятдин экспортдик ква минерал яд Боржоми, кӀарас, картуфар, якни масадбур. Велаятдай нафтдин рехъ Баку-Тбилиси-Джейхун, мадни Кьибле газопровод. ГьакӀни велаятда Гуржистанди виридалайни пара важибвал авай банкари кӀвалахзава.

Самцхе-Джавахети, Абхазия хкудна, Гуржистандин авай са пай я, гуржийрихъ виридалайни пара кьадар авачир. 2014 йисуз авунвай гьисабунди эрменияр виридалайни пара авай миллет хьиз къалурна — абурухъ 50,5 % ава, гуржияр 48,3 % я. 2002 йисуз абурухъ 54,4 % авай. Кьибле-рагъэкъечӀдай патарин муниципалитетра Ахалкалакидани Ниноцминдада эрменияр 90 % ава. Ахалцихедани Аспиндада са пудни са ругуд ава. ЯтӀани эрмени чӀалахъ велаятда официал статус авач — вири гьукуматда кьилди гуржи чӀалахъ а статус авайди я. ГьакӀни са тӀимил урусар, грекар, осетинарни масадбур ава. Эрменияр иниз кьве саягъ акъатнавайди я. Сифтеди урус-туьрк дяведиз 1878—1878 й, кьведлагьайди 1915 йисан эрменийрин геноцид хьайила.