Bertrand Russell: Britaniko a pilosopo, lohiko, matematiko, historiador, ken sosial a kritiko
Ni Bertrand Arthur William Russell, Maika-3 nga Earl Russell, OM, FRS (18 Mayo 1872 – 2 Pebrero 1970) ket maysa a Britaniko a pilosopo, lohiko, matematiko, historiador, ken sosiala kritiko.
Kadagiti nadumaduma a puntos iti biagna, naipanunutanna ti bagina a kas maysa a liberal, maysa a sosialista, ken maysa a pasipista, ngem inakuna pay nga isu ket saan a dagitoy iti ania a natukok a kapanunotan. Isu ket naipasngay idiay Monmouthshire, iti maysa a prominente ken aristokratiko a pamilia idiay Britania.
| Bertrand Arthur William Russell, Maika-3 nga Earl Russell | |
|---|---|
 | |
| Nayanak | Mayo 18, 1872 Trellech, Monmouthshire, Nagkaykaysa a Pagarian |
| Natay | Pebrero 2, 1970 (tawen 97) Penrhyndeudraeth, Gales, Nagkaykaysa a Pagarian |
| Panawen | Maika-20 a siglo a pilosopia |
| Rehion | Lumaud a pilosopia |
| Pagadalan | Analitiko a philosopia Premio Nobel iti Literatura 1950 |
Kangrunaan a pagirayan |
|
Nalatak a kapanunotan | Analitiko a pilosopia · Lohiko nga atomismo · teoria dagiti deskripsion · pannakaammo babaen ti panakaamammo ken pannakaammo babaen ti deskripsion · paradoha ni Russell · Banga ti tsa ni Russell |
Nakaimpluensiaan
| |
Naimpluensiaan
| |
| Pirma | |
 | |
Ni Russell ket nangidaulo ti Britaniko a "yaalsa a sumupiat ti idealismo" idi nasapa a maika-20 a siglo. Isu ket naipanunutan a kas maysa kadagiti nangipatakder iti analitiko a pilosopia a kumaduaanna ti sinarunona a ni Gottlob Frege ken ti gayyemna a ni Ludwig Wittgenstein, ken isu ket nawatiwat a naipanunutan a kas maysa kadagiti primero a lohiko iti maika-20 a siglo. Isu ket kimmadua a nagsurat, kenni A. N. Whitehead, ti Principia Mathematica, iti maysa a panagpadas ti panagibaba ti matematiko iti lohika. Ti pilosopiko a salaysayna a "Iti Panakiyammo" ket naipanunutan a maysa a "paradigma iti pilosopia." Dagiti obrana ket kaaduan a nakaimpluensia iti lohika, matematika, agasmang iti teoria, lingguistika, siensia ti kompiuter (kitaen ti kita a teoria ken kita a sistema), ken pilosopia, a naipangpangruna ti pilosopia iti pagsasao, epistemolohia, ken metapisika.
Ni Russell idi ket maysa a prominente a kontra-gubat nga aktibista; isu ket mangipangabak iti kontra-imperialismo ken isu ket naibalud para iti panak-pasipismona idi panawen ti Umuna a Sangalubongan a Gubat. Kalpasan daytoy, isu ket nagkampania ti panag-kontra kenni Adolf Hitler, ken nagdillaw iti Estalinista a totalitarianismo, nagdaruros ti pannakairaman ti Estados Unidos iti Gubat ti Bietnam, ken maysa a managsarita a kumayat iti panagikkat ti armas a nuklear.
Isu ket maysa a nalatak nga agkomkomentario iti relihion, ni Russell a mairaman dagityi dadduma pay a kas ni Karl Marx, Sigmund Freud, ken Friedrich Nietzsche ket nagpasakbayda ti maysa a "baro nga eskuela iti panunot" a tinawtawagan ni Greg Epstein a kas ti "antagonistiko nga ateismo", nga isu daytoy idi "ti panakakita ti relihion ket maysa napalabasen a banag ken nasken a mapardasan iti puntos iti panagapday ti panakaimpluensiana". Idi 1950 ni Russell ket nagunggunaan ti Premio Nobel iti Literatura, "iti panakabigbigan kaniana kadagiti nadumaduma ken naisangsangayan a sinursurat nga isu ket mangipangabak kadagiti kinataoan nga umno ken panagwaya iti panunot."
Dagiti nagibasaran
This article uses material from the Wikipedia Ilokano article Bertrand Russell, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ti linaon ket magun-od babaen ti CC BY-SA 4.0 malaksid no adda sabali a naibaga. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ilokano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.