Egusi: ụdị mkpụrụ a na-ahụkarị na nri west africa

Ndị ọchịchị ekwekọrịtaghị ma a na-eji okwu ahụ eme ihe nke ọma maka mkpụrụ nke colocynth, nke otu nnukwu mkpụrụ nke mmiri, ma ọ bụ n'ozuzu maka ndị nke osisi ọ bụla cucurbitaceous. Njirimara na ojiji nke mkpụrụ ndị a niile yiri n'ụzọ zuru oke. Mba ndị na-eto eto egusi gụnyere Mali, Burkina Faso, Togo, Ghana, Côte d'Ivoire, Benin, Nigeria, na Cameroon.

Ụdị nke egusi sitere na ya gụnyere Cucumeropsis mannii na Citrullus lanatus.

Ofe Egusi bụ ụdị ofe e ji mkpụrụ ala mee ka ọ sie ike ma bụrụ ihe a ma ama na West Africa, yana nnukwu ọdịiche dị n'ógbè. E wezụga mkpụrụ, mmiri, na mmanụ, ofe egusi na-enwekarị akwụkwọ nri, mmanụ nkwụ, akwụkwọ nri ndị ọzọ, ihe na-esi ísì ụtọ, na anụ. Akwụkwọ nri ndị a na-ejikarị eme ofe egusi gụnyere bitterleaf, pumpkin leaf, celosia na spinach. Nri ndị ọzọ na-agụnye tomato na okra. Ihe ndị a na-ahụkarị na-agụnye ose chili, yabasị, na agwa igurube. A na-ejikarị anụ ehi, ewu, azụ, shrimp, ma ọ bụ crayfish.

Na Naịjirịa, egusi bụ ihe a na-ahụkarị n'etiti ndị Yoruba ndịda ọdịda anyanwụ, ndị Efik, Ibibio na Annang ndịda ndịda Naijiria.

Na Ghana, a na-akpọkwa egusi akatoa ma ọ bụ agushi, dịka na Naịjirịa, A na'eji ya eme ofe na stew, na nke kachasị ewu ewu na palaver sauce.

Na ngwụcha afọ 1980, Gọọmentị Canada kwadoro ọrụ e bu n'obi ịmepụta igwe iji nyere ndị Cameroon aka ịkpụ mkpụrụ egusi. E mepụtara igwe na Naịjirịa iji kpochapụ egusi.

• 
  Efere nke yam a kụrụ akụ, na ofe egusi
• 
  Yam a gwakọtara agwakọta, na ofe egusi a na-etinye na azụ
• 
  Egusi na ofe akwụkwọ ilu
• 
  Egusi ntụ na lemon ntụ
• 
•