Omenala: ndị Igbo

Omenala Igbo

Ọ na-agụnye omume ndị gboo ya na echiche ọhụrụ ndị agbakwunyere n' omenaala Igbo site na-okpukpe omenala ma ọ bụ site n'ọbịbia ndị ọcha. Omenala na ọdịnala ndị a gụnyere ihe ndị Igbo na-ahụ anya, egwu na-ite egwu, uwe ha, nri na asụsụ olu ndị. N'ihi ọtụtụ subgroups dịgasị iche iche, Omenaala ọdịbendị na-abawamye.

 

Ndị Igbo nwere ọtụtụ ngwa egwu pụrụ iche na-asọ ụsọ ha na-eji egosipụta egwú ha bụ nke ha ji igwe arụpụta. Ngwa ndị ọzọ gụnyere opi, nke a na adị ka ọjà, igba, na ichaka .

Egwu ọzọ na-ewu ewu n'etiti ndị Igbo bụ egwu highlife bụ nke gbadoro ụkwụ n'egwu Jazz na egwu omenala nke a na-ewu ewu na West Africa . Egwu highlife a gụnyere ọrụ ndi dika Prince Nico Mbarga Dr Sir Warrior, Oliver De Coque, Bright Chimezie, na Chief Osita Osadebe, ndị a bụ ụfọdụ na-eti egwu highlife n'oge senturi a. E nwekwara ndị ọzọ dịka Mike Ejeagha, Paulson Kalu, Ali Chukwuma, Ozoemena Nwa Nsugbe.

A maara Nka Igbo n'ụdị iche iche na ụdị masquerade, masks dị iche iche nakwa nka na-anọchi anya ndị mmadụ, anụmanụ ma ọ bụ echiche nkịtị banyere ihe ndị anaghị ahụ anya. A maara ọrụ nka ndị Igbo tụmadị bronze bụ nke aga-ahụ n'obodo Igbo Ukwu site na narị afọ nke itoolu. Nka Igbo bu nka ndi ahụ a na-ahụ anya si n'Omenaala ndị igbo maka na Omenala Igbo bụ nkà ana-ahụ anya

•  
  Helmet-mask; 20th centry; Indianapolis Museum of Art (USA)
•  
  Female figure for a small temple, 20th century; Indianapolis Museum of Art
•  
  Anklet beaten from a solid brass bar of the type worn by Igbo women. Now in the collection of Wolverhampton Art Gallery. The leg-tube extends approx 7 cm each side of the 35 cm disc.
•  
  Bronze ceremonial vessel in form of a snail shell; 9th century; from Igbo-Ukwu; Nigerian National Museum (Lagos, Nigeria)

Ọ bụ ezie na taa ndị Igbo bụ Ndị ụka Kraịst, Okpukpe ndị gboo ka a na-akpọ Odinani . N'asụsụ Igbo, nke bụ akụkọ okpukpe ndi mgbe ochie, a na-akpọ Chineke kachasị elu Chukwu ("nnukwu mmụọ"); Chukwu kere ụwa na ihe niile dị na ya ma jikọta ihe niile dị n'ụwa. Mgbe ochie, ekere Ụwa ụzọ anọ dika nkwenye ndị igbo si di ma bụrụ ihe ịtụ n'anya:

• Okike (Okike)
• Alusi (Okike ndị agha ma ọ bụ chi)
• Mmoo (Mmụọ)
• Uwa (Ụwa)

 

Alusị, nke a na-akpọ Arusi ma ọ bụ Arushi, bụ obere chi ndị a na-efe efe ma na-agọ agọ n' akụkọ ifo Igbo na nkwenye ndị igbo . Enwere ọtụtụ Alusi dị iche iche mana nke ọ bụla nwere ọrụ ọ na-arụ. Mgbe enwekwaghịzi mkpa arụsị ndi a na-egbo a na-echefu ya.

 

Ji dị ezigbo mkpa na ndụ ndị Igbo maka ọ bụ oke nri ndị igbo na- akụpụta . Enwere ememe dika ememe Iri ji ọhụụ nke a na - eme maka igwupụta ji n'ugbo.

A na-eme emume iri ji ọhụụ kwa afọ, nke bụ ụzọ esi akọpụta ọtụtụ ji. Ọbụ n'obodo Nigeria nakwa obodo ndi ọzọ di na west Africa ka a na-emume ndị a.

Ejije Omenaala ndị igbo gunyere, obere uwe dị ka ihe eji eji ejiji karia ikpuchi ọtọ, mana ndi okenye na-eyichi onwe ha;). Ụmụaka na- agbakarị ọtọ bido mgbe a mụrụ ha ruo mgbe ha toro (oge a na-ewere ha na ha nwere ihe ha na-ezo ezo ) mana mgbe ụfọdụ, a na-eyi ihe ịchọ mma dịka biidi n'úkwù maka ọgwụ ahụ isi ika iji uli wee see akara di iche iche n'ahụ.

 

Ọbịbia ndị ọcha na okpekpe ụka agbanwela ejiji omenaala anyị, Anyị na- ejizi uwe ụkwụ (trousers na shirts)Site na colonialism na Westernization nke omenala ndị Igbo, uwe ndị a na-eji ejiji nke Western dị ka uwe na uwe akwa na-ewere uwe ọdịnala.

Ụmụ nwaanyị

 

Ụmụnwaanyị na- eji akwa ekechiri n'obi akwọ nwa ha n'azụ. Ụzọ ịkwọ nwa n' azụ a ka dịkwa ire n'etiti ndị igbo nakwa mba afrika ndi ọzọ. A gbanweela otu esi akwọ nwa ugbu a dika nke ndị oyibo kpọrọ 'Child carrier'. Mgbe ụfọdụ ụmụ nwaanyị igbo anaghị ekouchi obi ha. Ụmụagbọghọ na- amakarị obere akwa ma were biidi yiri n'ukwu ha, ha na-ejikwa ọla olu nakwa biidi achọ mma. Ma nwoke na nwaanyị na-ama akwa.

Ụmụ nwoke

Ụmụ nwoke na-eyi ákwà Isi Ọdụm (Leopard Agụ) nke ha na-awa n'ukwu si na ngada wafee ya n' azụ wee kee ya n'azụ, nke a na-enyere aka maka oke ekpomọkụ nakwa maka ọrụ ugbo. Ụmụ nwoke nwekwara ike kee ihe na'elu akwa isi ọdụm a.

Uwe ejiji nke ugbu a

Ejiji omenala Igbo ,nke ugbu a metụtara efe ụmụnwoke bụ efe isiagụ bụ nke ana- akwa ka Dashiki ndị Africa. Isiagụ (Ishiagụ) bụ ụdi akwa akpara isiagụ n'ahụ ya niile, Ọ na-achakarị oji, a na-ejikari uwe ụkwụ tụraọza na okpu echichi eyi ya mgbe ụfọdụ. (a fez aha ya bụ okpu agu ma ọ bụ agwu), maọbụ okpu ọdinaala (nke yiri Bobble hat ). Maka ụmụ nwaanyị, ejiji nke ha gunyere uwe obi akpara ihe nke nwere aka kpọfụ (nke ọbiaaia ndị ọcha Europe wetara) ma tinyere ukwu akwa abụọ.(nke akpọrọ Hollandis) nakwa ịchafụ isi.

 

Ụmụnwoke na Ụmụnwaanyị mezuru maọbụ tozuru etozu n'emume maọbụ ndozi obodo ka ana-echi Ọzọ maọbụ Nze. Ndia na-anata ikike igosi onwe ha. Ọbụghị mmadụ niile na-aba n'otu a maka tupu ị bụrụ onye Ọzọ maọbụ Nze ,ndị obodo ga na-akwanyere gị ukwu na nsọpụrụ na-ekwukwa maka gị.

Ndị igbo nwere ụzọ pụrụ iche nwata nwoke ọbụla si amụ ahia maọbụ ịgba bọyị. Ọ na-esite mgbe ọ dị obere mụgide ahia ruo mgbe o toro okorobia.Ọ na-aga nọdị n'ezinaụlọ ọzọ ebe ọ ga nọ mụọ ahia ọtụtụ afọ, mgbe ọ mụchara ahia Nna ya ga-edu ya ahia site ịzụtara ya ngwa ahia maọbụ nye ya ọkpụrụkpụ ego ọ ga-eji bido ahia nke ya.

Ndị Europe biara Africa si n'ụdi igba bọyị/ịmụ ahia ree ọtụtụ ụmụ Afrika tụmadị ndị igbo. Mmadụ dika Oladah Equiano ezuru n'ụlọ Nne na Nna ya wee kpọga ya eme omume a, bụ ndị ji omume a mee ihe dị ka ụzọ ahia n'ime ndị ohu . Olaudah Equiano, ọ bụ ezie na a zụrụ ya n'ụlọ, ọ bụ Igbo nke a manyere ịrụ ọrụ nye ezinụlọ Africa. O kwuru na o nwere mmetụta nke ezinụlọ, n'adịghị ka mgbe e mesịrị, mgbe e zigara ya na North America ma bụrụ ohu na Ngalaba Iri na Atọ.

Igbo apprenticeship bụ nke a na-akpọ Imu Ahia maọbụ ịgba bọyị kacha pụta ihe mgbe alụchara agha Biafra. na mpaghara igbo bụ nke ghọrọ onye a ma ama n'etiti ndị Igbo mgbe agha obodo Nigeria gasịrị . Na nbudata ịlanahụ iwu 20 nke Obafemi Awolowo nyere ya na naanị £ 20 ga - enye onye ọ bụla Biafran ka ọ dịrị ndụ n'agbanyeghị ihe ha nwere na ụlọ akụ tupu agha ahụ na ego ndị ọzọ nọ na Naijiria ọchịchị.