Արցունքը ջրանման թափանցիկ հեղուկ մըն է։ Անիկա կ'արտադրուի արցունքաբեր գեղձերու մէջ։ Ամէն անհատ ունի արցունքաբեր երկու գեղձ։ Անոնցմէ իւրաքանչիւրը կը գտնուի աչքին արտաքին ծայրամասի վերի բաժնին մէջ։ Կը ծառայէ աչքին մակերեսը իւղոտելու եւ մաքրելու օտար մարմիններէ։ Արցունքը կ'արտադրուի շարունակ։ Բնականօրէն օրական կ'արտադրուի 0,75-1,1 կրամ արցունք։ Անոր արտադրութիւնը կը նուազի ծերութեան ժամանակ։ Կը պարունակէ՝ ջուր, լորձանիւթ (mucin), ճարպ, շաքար, նատրիոմ (sodium, Na), կալիոմ (potassium, K) եւ այլ քիմիական նիւթեր, օրինակ՝ լայսոզայմ (lysozyme), որ խմորիչ նիւթ մըն է եւ կը պայքարի մանրէներուն դէմ։
Արցունքը արտադրուելէ ետք արցունքաբեր գեղձերու մէջ, դուրս կը հոսի արտաթորիչ ծորաններէ (excretory ducts) եւ կը հասնի աչքին մակերեսը՝ ծածկելով ամբողջ ակնագունդը եւ կը տարածուի ակնագունդին եւ կոպերուն միջեւ։ Անիկա կ'ուղղուի դէպի արցունքի լիճը (lacrimal lake), որ կը գտնուի աչքին ներքին անկիւնը։ Հոնկէ կ'ուղղուի դէպի արցունքի ծորանիկները (lacrimal canaliculi), որոնք կը բացուին արցունքապարկին (lacrimal sac) մէջ եւ վերջապէս կը հասնի արտասուաքթային ծորան (nasolacrimal duct) եւ հոնկէ՝ քթախորշ։
Վերոյիշեալ ազդակներէն որեւէ մէկուն գոյութեան պարագային արցունքաբեր գեղձերը կը հակազդեն եւ կ'արտադրեն ոչ բնախօսական արցունքը։
Արցունքը կը կազմէ երկրորդ շերտը այն ջրանման թափանցիկ թաղանթին, որ կազմուած է երեք շերտերէ, եւ որ կը ծածկէ եղջերիկը բնական պայմաններու մէջ։ այս երեք շերտերուն մանրամասնութիւններն են՝
Ոչ բնախօսական արցունքի արտադրութիւն, որուն մանրամասնութիւնները յիշուեցան վերեւ եւ կամ արտասուաքթային խողովակի (nasolacrimal duct) խցում, որ կը պատահի երկու ձեւերով.
Այս պարագային արտասուաքթային խողովակի վերջաւորութիւնը խցուած կ'ըլլայ թաղանթով մը, ուստի արցունքը կը կուտակուի խողովակին մէջ եւ կը յառաջանայ արտասուաքթային խողովակի թարախոտ բորբոքում։ Թարախի ետհոսքը աչքին մէջ կը յառաջացնէ մնայուն ակնազօդաբորբ։
Արցունքոտութեան հետ միատեղ կրնան պատահիլ աչքի քերուըտուք, ցաւ եւ օտար մարմնի զգացում քիթին կամ աչքին մէջ։
Արցունքոտութեան ախտաճանաչումին համար կատարուելու է՝ արտասուաքթային խողովակի նկարում (dacryocystography), համակարգչային շերտագրական նկարում (CT Scan) եւ քիթի դիտում (rhinoscopy).
Արցունքոտութիւնը կը դարմանուի վերջնականապէս դարմանելով անոր հիմնական ախտապատճառը։ Յաճախ կը կատարուին հետեւեալ դարմանումի միջոցները.
Իսկ անբաւարար արցունքի արտադրութեամբ կը յառաջանայ եղջերիկի եւ շաղկապենի բորբոքում (keratoconjunctivitis), որ կը կոչուի նաեւ աչքի մակերեսի չորութիւն։
This article uses material from the Wikipedia Արեւմտահայերէն article Արցունքոտութիւն, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Արեւմտահայերէն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.