Jurij Wićaz (tež Jurij Wićaz-Praski; čěsce Jiří Wičaz, němsce Georg Lehmann; * 19.
oktobra">19. oktobra 1899 w Špitlu, † 22. januara 1974 w Praze) bě serbski žurnalist, spisowaćel a přełožowar.
Wón narodźi so jako syn serbskeho ratarja w Špitlu pola Kamjenca a wopytowaše po zakónčenju ludoweje šule – hdźež bě mjez druhim Franc Kral z jeho wučerjom – w lěće 1912 najprjedy Budysku Tachantsku šulu, dokelž měješe so stać z měšnikom. Wot 1913 do 1917 bě chowanc Serbskeho seminara w Praze, hdźež chodźeše – hromadźe na přikład z Janom Cyžom – na němskorěčny Małostronski gymnazij. W lětomaj 1917/18 bě z wojakom, zapowědźi pak hišće do kónca prěnjeje swětoweje wójny wojersku słužbu a nawróći so na dyrdomdejske wašnje přez Prahu do Budyšina, čehoždla jeho němski stat w 1920tych a 1930tych lětach přesćěhowaše.
Po nawróćenju do Prahi bě wot 1918 do 1920 na realnym gymnaziju mjez druhim pola profesora Josefa Páty a započa potom studij prawnistwa na Karlowej uniwersiće, kotryž 1922 njedokónčeny přetorhny. W samsnym lěće započa dźěłać jako politiski žurnalist pola Čěskosłowakskeje nowinskeje kenclije (ČTK). Wot 1930 do 1933 dźěłaše jako swobodny žurnalist za wšelake wukrajne nowiny, prjedy hač so k ČTK wróći, zo by za nju dale hač do lěta 1939 jako korespondent z wukraja, mjez druhim z Juhosłowjanskeje (1927/28), Bołharskeje (1929–39), Turkowskeje a Grjekskeje rozprawjał. Wot 1939 skutkowaše tež za Telegrafisku agenturu Sowjetskeho zwjazka (TASS).
Dla wójnskich wobstejnosćow wopušći w lěće 1941 Europu, zo by w Bliskim wuchodźe dale jako korespondent za ČTK dźěłał. W Jeruzalemje wudawaše sobu čěskorěčny tydźenik Naše osvobození („Naše wuswobodźenje“). Tež po kóncu Druheje swětoweje wójny wostanje wukraj jeho skutkowanišćo, tak bě wot 1946 hač do spočatka połstatych lět z korespondentom ČTK w Parisu, Londonje, Moskwje a při sydle Zjednoćenych narodow w New Yorku. W přestawkach mjez wukrajnymi zasadźenjemi dźěłaše w nutřkoredakciskej słužbje ČTK w Praze. Na konferencomaj wonkownych ministrow lěta 1947 w Londonje a Moskwje so za serbske zajimy zasadźi. Wo swojich dožiwjenjach rozprawješe w zwjazkomaj pod titlom Z Kamjenskim nosom. Třeći zwjazk zwosta njedokónčeny.
Jurij Wićaz bydleše hač do swojeje smjerće w twarjenju Serbskeho seminara na Małej stronje. Tam zemrě dnja 22. januara 1974 a bu na Praskim Olšanskim pohrjebnišću pochowany. Při rowje porěči jeho přećel Jan Cyž.
Čas swojeho žiwjenja dopisowaše Wićaz do serbskich nowin a wo politiskich podawkach ze cyłeho swěta kaž tež wo poćahach mjez Čechami a Serbami. Čěskemu sorabistej Josef Páta pomha při zestajenju serbskich wučbnicow. W lěće 1922 přełoži knihu Tomáša G. Masaryka Nowa Europa. Nimo žurnalistiskeho dźěła wěnowaše so přełožowanju literatury z rušćiny, francošćiny, jendźelšćiny, pólšćiny, serbochorwatšćiny a bołharšćiny do čěšćiny kaž tež z čěšćiny do serbšćiny. Serbsce wozjewi mjez druhim někotre přełožki Jana Nerudowych Małostronskich powědančkow a Aloisa Jirásekowu Filozofisku historiju. Ze słowakšćiny zeserbšći roman Drjewjana wjes František Hečki a z bołharšćiny za Němsko-Serbske ludowe dźiwadło Hońtwa za zastojnstwom, hru Iwana Wazowowa.
Wot lěta 1920 bě Jurij Wićaz z čłonom Maćicy Serbskeje a wěsty čas ze serbskim jednaćelom Čěsko-serbskeho towarstwa „Adolf Černý“ w Praze, dźensnišeje Společnoste přátel Lužice. 1924 wožiwi hromadźe z Janom Cyžom, Mikławšom Krječmarjom, Hermanom Šlecu a Janom Skalu Prasku Serbowku.
This article uses material from the Wikipedia Hornjoserbsce article Jurij Wićaz, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Wobsah pod CC BY-SA 4.0 k dispoziciji steji, jeli njeje so hinak podało. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Hornjoserbsce (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.