Fionnlagh J. Macdhòmhnaill

MacDhòmhnaill (1925-1987), no Fionnlagh Dòmhnallach (Beurla: Finlay J Macdonald).

Fionnlagh J. MacDhòmhnaill
Beatha
Breith	Scarasta, 4 dhen Iuchar 1925
Dùthaich	Alba
Bàs	14 dhen Dàmhair 1987
Foghlam
Foghlam	Oilthigh Dhùn Èideann
Cànain	Gàidhlig Beurla
Dreuchd
Dreuchd	neach-naidheachd, deasaiche, preasantair telebhisein, pearsa rèidio agus riochdaire telebhisein
Fastaichean	BBC Scotland  (1945 - Gairm  (1951 -  1964)
IMDb	nm2954093

Rugadh agus thogadh e ann an Scarasda, na Hearadh, ann an 1925. Bha Gàidhlig aige bho thùs. Fhuair e foghlam aig Sgoil Phort Rìgh agus aig Oilthigh Ghlaschu.

Chaidh e air a' BhBC ann an 1945. Bha e ag obair mar riochdaire telebhisein agus réidio, agus rinn e obair mhòr gus am bi barrachd spèis ann airson na Gàidhlig anns na meadhanan seo. Chuir e air dòigh Comann Dràma Gàidhlig. Bha e a' deasachadh iris Sgoil Phort Rìgh, "An Cabairneach". Sgrìobh e trì nobhailean ann am Beurla, 's iad a' dèiligeadh ris an dòigh-beatha anns na h-Eileanan Siar eadar an Cogadh Mòr agus an Dàrna Cogadh. Bha colbh-beachd seachdaineil aige ann an Weekly Scotland.

Gairm

Ann an 1951, chuir e agus Ruaraidh MacThòmais air dòigh Gairm, iris ràitheil Ghàidhlig. Bha i air a foillseachadh bho 1952 gu 2002. Mar a sgrìobh Ruaraidh MacThòmais:

"Chuir sinn Gairm air chois còmhla, agus 's iomadh feasgar is oidhche a bha sinn an sàs ann, anns na bliadhnachan tràtha sin. Bha fasan againn a bhith coinneachadh, nuair a bha dearbhaidhean a' chlò uile ri làimh, gus an ath àireamh a chur ri chèile. 'S ann an còmhnaidh air an fheasgar a thòisicheadh sinn, agus 's ann ainneamh a bhiodh an obair ullamh roimhe thrì no ceithir a dh'uairean an ath mhadainn." (Gairm 141, d. 11).

Bha an dithis aca nan luchd-deasachaidh gu ruige 1964. As dèidh sin, bha Ruaraidh MacThòmais a' deasachadh Gairm 'na aonar.

• Crowdie and Cream (1982)
• Crotal and White (1983)
• The Corncrake and the Lysander (1985)

• "Air Beulaibh an t-Sluaigh"

Mar riochdaire

• A Boy in Harris 1966
• Spindrift 1959
• The Highlander 1959
• Tolka Row 1959
• The Twelve Pound Look 1957

Mar sgrìobhadair

• Gruth is Uachdar 2002
• The World About Us: The Corncrake and the Croft 1977

Mar neach-stiùiridh

• The Twelve Pound Look 1957

• “The Corncrake and the Croft”. YouTube bhidio air Youtube. Air a thogail 10mh dhen Mhàrt 2018. (film goirid air a sgrìobhadh agus air aithris le Fionnlagh J. MacDhòmhnaill)