Ceallach, Easpag Ard Mhacha: Easpag Ard Mhacha
Easpag ar Ard Mhacha agus leasaitheoir creidimh ab ea Ceallach, nó Celsus / Celestinus i Laidin agus Cellach of Armagh i mBéarla (1080 – 1 Aibreán 1129).
Ba leasaitheoir díograiseach é mar easpag. D'éirigh Deoise Ard Mhacha níos tábhachtaí le linn a thréimhse mar easpag.
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 1080 Éire  |
| Bás | 1 Aibreán 1129 48/49 bliana d'aois Ard Pádraig |
Roman Catholic Bishop of Armagh (en)  | |
| 23 Meán Fómhair 1106 – – Naomh Maelmhaedhoc Ó Morgair → Deoise: Roman Catholic Diocese of Armagh (en) | |
| Ab | |
| | |
| Faisnéis phearsanta | |
| Reiligiún | Eaglais Chaitliceach Rómhánach |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | easpag Caitliceach (1106 (Féilire Ghréagóra)–), sagart Caitliceach (1105 (Féilire Ghréagóra)–) |
| Tréimhse ama | Glúin an 12ú aois agus glúin an 11ú aois |
| Ardú | |
| Lá féile | 1 Aibreán |
Ceiliúrtar a lá féile ar 1 Aibreán.
Saol
Rugadh Ceallach sa bhliain 1080 i gContae Ard Mhacha. Shíolraigh sé ón uasaicme ann. Ina theannta sin, bhí muintir Cheallach, na Siniaigh (nó Siniaich nó Sínnaig), i gcumhacht ar an "deoise" (nó dúiche ag an am). Bhí a athair ina ab ar Ard Mhacha ó 1074 go 1091 ach níor oirníodh ina shagart é. Teaghlach mór le rá sa pholaitíocht ab ea muintir Cheallach is cosúil. Ansin bhi a sheanuncail, Domnall mac Amalgada, ina ab.
Ceapadh Ceallach mar ab ar Ard Mhacha é sa bhliain 1105 agus rinneadh sagart de. I gcodarsnacht leis an traidisiúin teaghlaigh, duine spioradálta a bhí ann. Chuaigh an leasú eaglasta a bhí faoi lánseol sa Mhumhain san am sin go mór i bhfeidhm ar Cheallach, is cosúil.
Easpag agus leagáid
Nuair a d’éag Easpag Ard Mhacha de bharr “shocrú fear nÉireann”, ardaíodh Ceallach ina easpag ar Ard Mhacha.
Ba é a bhí i gceannas an tSionaid leasaithigh a tionóladh i Ráth Bhreasail sa bhliain 1111.
Bás agus Tionchar
Sa bhliain 1129, le linn dó bheith ar cuairt tréadaireachta sa Mhumhain, shíothlaigh Ceallach in Ard Phádraig agus ar a iarratas féin, cuireadh i Lios Mór é.
Oirníodh Maolmhaodhóg Ó Morgair ina shagart é ag Ceallach Naofa sa bhliain 1119. Ansin thogh Ceallach é mar bhiocáire agus níos déanaí ina ab ar mhainistir Ard Mhacha.
Tar éis a bháis ar 1 Aibreán 1129, toghadh Maolmhaodhóg ina easpag ar Ard Mhacha, ach ní raibh sé in ann dul ann ar dtús toisc go raibh muintir Cheallach, na Siniaigh, fós i gcumhacht ann. Níos déanaí, ba leasaitheoir díograiseach é mar easpag, ar aon dul le Ceallach.
Tagairtí
This article uses material from the Wikipedia Gaeilge article Ceallach, easpag Ard Mhacha, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gaeilge (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.