Edmund Edward Fournier D'albe: Fisiceoir Éireannach

Albans, an RA). Bhí sé ina ollamh ollscoile agus tharraing se clú air féin i staidéar agus mhuscail sé spéis an phobail san leictreamaighnéadas, chomh maith le tús na réaltfhisice. Bhain sé triail as feabhas a chur ar an raidió agus ar an teilifís.

Edmund Edward Fournier D'Albe

Beathaisnéis
Breith	1868 Londain, England
Bás	29 Meitheamh 1933 64/65 bliana d'aois St Albans, England
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Fisic, réaltfhisic agus ceimic
Gairm	fisiceoir, réaltfhisiceoir, ceimiceoir
Fostóir	Ollscoil Birmingham

Ina theannta sin, bhí suim aige i gceisteanna faoin neamhbhásmhaireacht agus bhí suim aige i bparaishíceolaíocht agus spioradáltachas. Bhí sé ar dhuine de bhunaitheoirí an Phain-Cheilteachais .

Ba de theaghlach Cailvíneach Francach é Fournier d'Albe a chuaigh ar imirce go hÉirinn tar éis Fhorógra Nantes a bheith chúlghairthe i 1685. Rugadh i Londain é sa bhliain 1868. Fisiceoir agus innealtóir teileagraif ab ea a athair, Edward Herman Fournier d'Albe.

Bhí sé ina Chúntóir ag George Francis Fitzgerald i gColáiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath le linn bhlianta deiridh an 19ú haois. In 1899, mhúin sé matamaitic i gColáiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath. Bhí sé ina léachtóir cúnta le fisic in Ollscoil Birmingham ag tosú i 1910, agus i mí Dheireadh Fómhair 1914 chuaigh sé ag múineadh in Ollscoil an Phuinseáb i Lahore. D'éirigh sé as i 1927 tar éis stróc a d'fhág pairilis ar a lámh, ach lean sé air ag scríobh sna réimsí a roghnaigh sé. Ba é Fournier d'Albe aireagóir an optafón agus d'oibrigh sé mar chúntóir don fhisiceoir Oliver Lodge. D'oibrigh sé ar feadh trí bliana mar rúnaí ag rannóg Bhaile Átha Cliath den Society for Psychical Research.

Thacaigh sé le spioradachas ar dtús tar éis dó a bheith cinnte faoi obair William Crookes leis an spioradaí Florence Cook. Mar sin féin, faoi 1921 bhí amhras air faoin spioradaíocht fhisiciúil tar éis cleasaíochta a bhrath ón spioradaí Kathleen Goligher ach chreid sé hcumhacht osnádúrtha. I 1920, d’aistrigh sé Phänomene der Materialisierung le hAlbert von Schrenck-Notzing go Béarla, agus i 1923 scríobh sé beathaisnéis Crookes.

Ba é an chéad bhaint a bhí ag Fournier d’Albe ná tríd an bhFeis Ceoil, féile cheoil bhliantúil chun ceol na hÉireann a chur chun cinn. Tionóladh an chéad cheann i mBaile Átha Cliath in 1897, agus toghadh é mar Chláraitheoir na Feise mar gheall ar a scil i mbainistíocht gnó. Mar thoscaire de chuid na Feise, d’fhreastail sé ar fhéilte ceoil agus liteartha eile amháil Eisteddfod Genedlaethol Cymru (Gaeilge: Eisteddfod Náisiúnta na Breataine Bige).

Ar ordú ón Chumann Feis Ceoil thaistil sé go dtí an Bhreatain Bheag, áit ar ghlacadh isteach san ord Gorsedd Cymru é. : 52 

Sa bhliain 1898, bhí ionadaíocht ag Na Garbhchríocha, an Bhreatain Bheag, an Bhriotáin, agus Oileán Mhanann ag an bhFeis Ceoil a reáchtáladh i mBéal Feirste, agus bhain Fournier d'Albe leas as an ócáid chun coiste sealadach a bhunú. Bunaíodh an coiste seo chun Comhdháil Phain-Cheilteach a eagrú i mBaile Átha Cliath.

In éineacht le Robert Boyd White, tá sé curtha síos dó gurb é a chruthaigh an chéad aistriúchán sa bhliain 1908 ar théacs Gaeilge go Esperanto — sliocht as Leabhar Leasa Mhóir dar teideal Eachtra Laoghaire Mic Criomthain go maighe.

 

• An Foclóir Béarla-Gaeilge agus Frásaí, Baile Átha Cliath: An Comhlachas Ceilteach, 1903.
• Teoiric na Leictreon: Réamhrá Coitianta ar Theoiric Nua an Leictreachais agus na Maighnéadais, Londain, Nua Eabhrac, Bombay: Longmans, Green, and Co., 1906.
• Dhá Shaol Nua, Londain, Nua Eabhrac, Bombay, Calcúta: Longmans, Green, and Co., 1907.
• Solas Nua ar Neamhbhásmhaireacht, Londain, Nua Eabhrac: Longmans, Green, and Co., 1908.
• Wonders of Physical Science, Londain: Macmillan and Co., 1910.
• Ceimic Chomhaimseartha: Suirbhé ar Staid Láithreach, Modhanna agus Claonadh na hEolaíochta Ceimiceacha, Nua Eabhrac, D. Van Nostrand Co., 1911.
• The Goligher Circle, Bealtaine go Lúnasa 1921, Londain: John M. Watkins, 1922.
• Saol Sir William Crookes, OM, FRS, Londain: TF Unwin, 1923.
• An Ghné Ghealach; Réamhrá ar Iontais an tSeiléiniam, Londain: TF Unwin, 1924.
• Hephæstus; nó, The Soul of the Machine, Nua Eabhrac, EP Dutton & Co, 1925.
• Cén chaoi a bhfuil tú? Roinnt Léirmheasanna ar an Todhchaí , Nua Eabhrac, EP Dutton & Company, 1925.

• Trasna an Sahára le Gluaisteán. GM Haardt agus L. Audouin-Dubreuil; TF Unwin, 1924. Arna aistriú ag EE Fournier d'Albe.
• Na Spéartha. Jean-Henri Fabre ; Cuideachta JB Lippincott, 1924. Arna aistriú ag EE Fournier d'Albe.
• Feiniméin Ábhartha. Albert von Schrenck-Notzing ; Kegan Paul & Company, 1920. Arna aistriú ag EE Fournier d'Albe.
• Aislingí Réalteolaí. Camille Flammarion ; Nua Eabhrac: Appleton, 1923. Arna aistriú ó Rêves étoilés ag EE Fournier d'Albe.