Janiołë są dëchama chterne stwòrził Bóg przed człowiekã.
Òne ni mają cała leno rozëm i wòlną wòlã. Òne służą Bògù w niebie i lëdzom na zemi. Kôżdi człowiek mô swòjégò janioła stróża. Janiół stróż je z człowiekã wiedno i pòmôgô mù w żëcim. Są jesz jinszé janiołë zwôné jarchaniołama. Jich miona to Michôł, Rafôł i Gabriél. Janiołów je baro wiele. Wedle Biblëji lëczba chórów janielsczich je òd 7 do 11. Są zebrané w trzech triadach (wedle sw. Ambrożégò).
Słowò janiół przeszło do pòlsczégò z jãzëka czesczégò za sprawą Cyrëla i Metodégò. Piérwòtno pòchòdzy òd grecczégò słowa angelos òznaczającégò "pòsélc". W Stôrim Testameńce są nazwane pò hebrajskù malah - co téż znaczi "pòsélc".
Piérszé ùmëslenia janiołów jistniałë ju w starożëtnim Egipce i Babilonji. W religijach tëch cywilizacëji bëło wiele dëchów i jistot, chtërne bëłë pòstrzédnikama midze bògama a lëdzama. Ùkôzowano je jakò zwiérzãta ze skrzidłama i ludzczima gãbama. Przódeczasném janiołóm przëpisëwano cało, co je pòtwierdzoné w Ksãdze Henoha. W czasach terôczasnych do ti kòncepcëji janiołów wrócëł Emanuel Swedenbòrg.
Janiołë czãsto wëstãpùją w Stôrim Testameńce (np. Knéga Pòczątków 3,24; knédzi prorocczi). Biblëjô nie gôdô wiele ò nôtërze i ôrtach nëch bëtów. Wicy jinformacëji na tã téma mòżna nalezc w pismach kabalisticznëch i apòkrifach. Chrzescëjaństwò przejãło wiarã w janiołë z judaizmù. W pierwszich stalatach pòsród Òjców Kòscoła jistniôłë sztridë co do nôtërë téch bëtów. Òstateczno tą sprawã rozwiązôł sw.Augustin.
Janiół òznôczô funkcjã, nie nôtërã. Pitôsz jak sã zwie ta nôtëra? - Dëch. Pitôsz ò funkcjã - Janiół. Przez to czim je, je dëchã, a przez to co wëpełniô, je janiołã.
Janiołë pełnią ważną rolã w islamie. Wiara w nie jest czãscą dogmaticzi ti wiarë. W islamie wierzą, że janiołë stwòrził Bóg ze swiatła, przebiwają w niebie i jich pierszim zadaniém je służba Bògù. Pełnią służbã pòsélców, chronią lëdzé i spisują wszëtci jich ùczinci. Kòrôn òstôł pòdiktowôny Mahometowi przez janioła Dżibrila. W teologji islamù wëmieniwô sã Dżibrila, Malika (strażnika pieczielnégò ògnia), Izarila (janioła smiercë), Nakira i Mùnkara, Haruta i Maruta, Mikaila i Azrafaela. Jeden le janiół, chtëren òdmówiôł służbë Bògù to Iblis zwôné też diôbłã.
W chrzescëjaństwie janioły pełnią dwie główné funkcëje:
W Knédze Pòczątków Cheruby strzegą wéńdzenia do Edenu a w Apòkalipsé sw. Jana wëmierzają karë spôdającé na lëdzkòsc.
Davidson G., (2003), SŁOWNIK JANIOŁÓW w tim janiołów ùpadłich. Wyd. Zysk i S-ka.
Hewòtny artikel òstôł napisóny przez òsobã jakô nie znaje perfektno kaszëbsczégò. Jãzëkòwô pòprôwnosc negò artikla wëmôgô werifikacëji.
This article uses material from the Wikipedia Kaszëbsczi article Janiół, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Zamkłosc ùprzëstãpnianô na licencëje CC BY-SA 4.0, jeżlë nie pòdóno jinaczi. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Kaszëbsczi (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.