Atol

Tekst üüb Öömrang

En atol as en muar of maner trinj struktuur uun't weeder, miast en koralenrab. Maden uun as en laguun. Det wurd komt faan't Dhivehi, det spriak faan a Malediiwen (އަތޮޅު atolhu). Üüb det koralenrab stun en rä faan smääl eilunen, jo het miast Motu, det polyneesk wurd för eilun. Uun det laguun san flooksis noch rester faan en wulkaan tu sen.

 

En atol wääkst efter en teorii faan Charles Darwin (1809–1882) trinjam en wulkaan ap. Di wulkaanberag saket ütj ünlik grünjer suutjis uf, man a stiankoralen trinjam waaks leewen huuger ap. Tuleetst as di berag goorei muar tu sen, man a koralen san leewen huuger an huuger apwoksen.

Atolen kem bluas uun a troopen föör, ei nuurdermuar faan 28° 24’ n. Br. (Kure-Atol), an ei süüdermuar faan 24° 41’ s. Br. (Ducie-Atol).

•  
  Wake
•  
  Malé, hoodstääd faan a Malediiwen
•  
  Nauru
•  
  Kure, det nuurdermiast atol
•  
  Ducie, det süüdermiast atol
•  
  Clipperton-Eilun
•  
  Palmyra
•  
  Mururoa, Fransöösk Polyneesien

• Bikini-Atol, Marshalleilunen
• Eniwetok, Marshalleilunen
• Bassas da India
• Nukunonu, Fakaofo, Atafu, Tokelau
• Bora Bora, Fransöösk Polyneesien