یرواند آبراهامیان: تاریخ‌نگار و استاد دانشگاه ایرانی
یِرواند آبراهامیان (به ارمنی: Երուանդ Աբրահամեան) (متولد ۱۳۱۹ در تهران) تاریخ‌نگار ایرانی-امریکایی و ایرانی ارمنی‌تبار است.
او آثار قابل توجهی دربارهٔ تاریخ معاصر ایران نگاشته که کتاب ایران بین دو انقلاب از پرآوازه‌ترین آن‌ها است. در دهه هفتاد میلادی، آبراهامیان از فعالان و اعضای کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی بود که با حکومت محمدرضا پهلوی مخالف بودند. او همچنین در سال ۱۳۵۴ (۱۹۷۶) در نیویورک نایب رئیس «کمیته برای آزادی هنر و اندیشه در ایران (CAIFI)» به عنوان بخشی از «حزب کارگران سوسیالیست» بود.
| یراوند آبراهامیان | |
|---|---|
 آبراهامیان در گفتگو با بی‌بی‌سی فارسی در ژانویه ۲۰۲۰ | |
| زادهٔ | ۱۹۴۰ (۸۳–۸۴ سال) تهران، ایران |
| ملیت | ایرانی ارمنی‌تبار |
| شهروندی | ایالات متحده |
| پیشه | تاریخ‌نگار |
| پس‌زمینه‌های علمی | |
| تحصیلات | دانشگاه آکسفورد |
| دانشگاه | دانشگاه کلمبیا |
| عنوان پایان‌نامه | مبانی اجتماعی سیاست ایران: حزب توده، ۱۹۴۱–۵۳ |
| سال دفاع | ۱۹۶۹ |
| مکتب یا سنت | تاریخ‌نگاری مارکسیستی، نئومارکسیسم |
| تأثیرات | کریستوفر هیل، ادوارد پالمر تامپسون |
| کار علمی | |
| زمینهٔ تخصصی/حوزه کاری | ایران‌شناسی، تاریخ سیاسی، تاریخ اجتماعی |
| نهاد | کالج باروک دانشگاه پرینستون دانشگاه نیویورک دانشگاه آکسفورد |
| دانشجویان دکترا | تورج اتابکی |
| رشته اصلی | قاجاریان، کودتای ۲۸ مرداد، انقلاب ۱۳۵۷، جمهوری اسلامی |
| آثار برجسته | تاریخ ایران مدرن (۲۰۰۸) خمینیسم (۱۹۹۳) ایران بین دو انقلاب (۱۹۸۲) |
زندگی‌نامه
یرواند آبراهامیان تا کلاس سوم در مدرسه‌ای در ایران تحصیل کرد. سپس پدر و مادرش او را در سال ۱۳۲۹ برای ادامه تحصیل در مدرسه‌ای شبانه‌روزی به بریتانیا فرستادند و به سال ۱۳۴۲ درجهٔ کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته تاریخ اروپا از دانشگاه آکسفورد دریافت کرد. آبراهامیان پس از مهاجرت به آمریکا موفق به گرفتن دکترای خود در سال ۱۳۴۸ از دانشگاه کلمبیا شد.
در دهه هفتاد میلادی، آبراهامیان از فعالان و اعضای کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی بود که با حکومت محمدرضا پهلوی مخالف بودند. در نیویورک و در سال ۱۳۵۴ (۱۹۷۶) او نایب رئیس «کمیته برای آزادی هنر و اندیشه در ایران (CAIFI)» به عنوان بخشی از «حزب کارگران سوسیالیست»، حزبی تحت تأثیر از تروتسکیسم بود. کمیته مربوط که از سال ۱۳۵۱ ریاست رضا براهنی و کی بویل را داشت، توانسته بود در خارج از ایران مجموعه‌ای از تأثیرگذارترین و مهم‌ترین بیانیه‌های نهادهای حقوق بشری را با امضای چهره‌های مهم بین‌المللی برای فشاری بی‌سابقه به حکومت پهلوی صادر کند. آن چه بیش از هر موضوع دیگری نگرش تاریخ نگاری یرواند آبراهامیان را از دیگر پژوهندگان تاریخ معاصر ایران متمایز می سازد، تاکید خاص اوست بر مبانی اجتماعی تحولات سیاسی ادوار مورد بحث. توجهی که در درجه اول خود را به صورت احتراز از تاکید بر نقش تحولات خارجی بر دگرگونی های داخلی کشور نشان می دهد و آن گاه در بررسی تاثیر تنش های اجتماعی بر چگونگی شکل گیری حرکت های سیاسی. علایق آکادمیک آبراهامیان عموماً تحت تأثیر نگاه و فعالیت‌های سیاسی او بوده‌است. وی در دانشگاه‌های پرینستون و آکسفورد به تدریس «تاریخ ایران» پرداخت و هم‌اکنون در کالج باروک دانشگاه نیویورک (CUNY) به تدریس تاریخ جهان و خاورمیانه مشغول است. به گفته ناشر یکی از کتاب‌های آبراهامیان یعنی «تاریخ ایران مدرن»، او در مبحث «تاریخ ایران معاصر» از برجسته‌ترین تاریخ‌نگاران محسوب می‌شود. به شکل عمومی او دیدگاهی همدلانه نسبت به حزب توده دارد.
آبراهامیان خودش را در زمینه سیاسی یک سوسیال دموکرات می‌داند و در آثارش نیز به دنبال یک تفسیر نئومارکسیستی و طبقاتی از ایران است.
بازخورد
آبراهامیان به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان یکی از مورخان پیشگام ایران مدرن شناخته می‌شود؛ برخی از او به‌عنوان «مورخ برجستهٔ ایران مدرن» یاد کرده‌اند. او به‌عنوان «یکی از تاریخ‌نگاران ایرانی برجستهٔ نسل خود» نیز توصیف شده‌است.
تألیفات
- ایران بین دو انقلاب، دانشگاه پرینستون
- تاریخ ایران مدرن، ۲۰۰۸، دانشگاه کمبریج
- کودتا
- اسلام رادیکال: مجاهدین ایرانی،
- خمینیسم (مقالاتی دربارهٔ جمهوری اسلامی)، دانشگاه کالیفرنیا، ۱۹۹۳
- اعترافات شکنجه‌شدگان، زندان‌ها و ابراز ندامت‌های علنی در ایران مدرن
- مردم در سیاست ایران
- مقالاتی در جامعه‌شناسی ایران
- پارانوید در سیاست ایران، از کتاب جستارهایی درباره تئوری توطئه در ایران
- آنارشیسم در انقلاب روسیه، دانشگاه کورنل، ۱۹۷۳
- یک آنارشیست آمریکایی، زندگی والترین کلیر، دانشگاه پرینستون، ۱۹۷۸
- بحران نفت در ایران (از ناسیونالیسم تا کودتا )
جستارهای وابسته
پانویس
پیوند به بیرون
| مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به یرواند آبراهامیان در ویکیگفتاورد موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article یرواند آبراهامیان, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.