گرگ‌های خاکستری: سازمان ملی‌گرای افراطی ترک
گرگ‌های خاکستری (ترکی استانبولی: Bozkurtlar) که با نام رسمی انجمن ایده‌آل‌گرایان (ترکی: ; Ülkü Ocakları) نیز شناخته می‌شود، سازمان ملی‌گرای افراطی پانترک است.
کارشناسان علوم اجتماعی این سازمان را ملی‌گرای افراطی و نئوفاشیست می‌دانند و در گزارش های بسیاری به عنوان گروهک تروریستی شناخته می‌شوند. بخش جوانان این سازمان پیوند عمیقی با حزب حرکت ملی ترکیه دارد و به نوعی شاخهٔ نظامی این حزب به‌شمار می‌آید.
| گرگ‌های خاکستری | |
|---|---|
| Ülkü Ocakları | |
 نماد گروه گرگ‌های خاکستری (آسنا) | |
| رهبر | احمت ییت ییلدیریم (از ژوئیهٔ ۲۰۲۰) |
| تاریخ فعالیت | ۱۹۶۸–اکنون |
| مناطق فعالیت |
|
| ایدئولوژی |
فهرست:
|
| جایگاه سیاسی | راست افراطی |
| اقدامات مهم | کشتار، ترور، بمب‌گذاری |
| حمله‌های سرشناس | فهرست:
|
| وضعیت | فعال |
| اندازه | |
| ممر درآمد | قاچاق اسلحه، قاچاق موادمخدر، اخاذی، قاچاق انسان |
| مخالفان |
|
| وبگاه | www |
این سازمان در اواخر دههٔ ۱۹۶۰ میلادی توسط سرهنگی ترک به نام آلپ‌ارسلان تورکش تأسیس شد. دوران اوج این گروه اواخر دههٔ ۱۹۷۰ میلادی بود؛ در آن دوران اختلافات اعضای این سازمان با چپ (گرایش چپ‌گرایان ترکیه به درگیری‌های خیابانی انجامید و موجب مرگ عده‌ای از رهبران کمونیست‌های ترک همچون دنیز گزمیش و ماهر چایان شد. پژوهشگران، این سازمان را جوخه مرگ توصیف کرده‌اند و گرگ‌های خاکستری را مسئول اکثر خشونت‌ها و قتل‌های دههٔ ۱۹۷۰ در ترکیه می‌دانند. مرگبارترین عملیات این سازمان کشتار مرعش است که منجر به کشته شدن بیش از ۱۰۰ کرد علوی در این شد. همچنین گفته می‌شود این سازمان در کشتار میدان تقسیم در مه ۱۹۷۷ دست داشته‌است. در سال ۱۹۸۱ یکی از اعضای گرگ‌های خاکستری به نام محمدعلی آغجا قصد ترور پاپ ژان پل دوم را داشت که این ترور نافرجام ماند. با توجه به این حملات، گرگ‌های خاکستری توسط بسیاری از محققان، روزنامه‌نگاران و دولتمردان به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می‌شود.
گروه پانترک افراطی گرگ‌های خاکستری پس از فروپاشی شوروی در دههٔ ۱۹۹۰ میلادی فعالیت خود را به کشورهای ترکی‌تبار زبان مسلمان جداشده از شوروی گسترش داد. هزاران نفر از اعضای این سازمان در جنگ قره باغ در طرف آذربایجان و در جنگ اول و دوم چچن در طرف چچن جنگیدند. پس از کودتای نافرجام آذربایجان در سال ۱۹۹۵ که گرگ‌های خاکستری در آن با نیروهای کودتاگر همکاری داشتند فعالیت این سازمان در جمهوری آذربایجان ممنوع شد. در سال ۲۰۰۵ قزاقستان نیز با تروریست خواندن این سازمان فعالیت آن را در این کشور ممنوع کرد.
پس از مرگ در سال ۱۹۹۷ دولت باحچلی رهبری گرگ‌های خاکستری و حزب حرکت ملی پانترک ها را برعهده گرفت و از دوران به بعد سیاست این سازمان دچار تغییر و تحول اساسی شد. فعالیت سازمان تا قبرس شمالی نیز گسترش یافت. همچنین شعبه‌هایی از این سازمان در کشورهای اروپایی نظیر بلژیک، هلند و آلمان که جمعیت مهاجران ترک در آن‌ها زیاد است به وجود آمدند. در آلمان این سازمان به‌عنوان بزرگ‌ترین سازمان راست افراطی شناخته می‌شود و هوادارانی بالغ بر ۱۰٬۰۰۰ نفر دارد با این حال مقامات آلمان این سازمان را به عنوان یک سازمان افراطی قلمداد می‌کنند. طبق برآورد ۲۰۱۴، گرگ‌های خاکستری توسط ۳٫۶ درصد از رأی‌دهندگان ترکیه پشتیبانی می‌شوند.
پایه
به گفتهٔ آنالیزگر ترک، آنکارالی جان، «گرگ‌های خاکستری حضور پرمعنی در انجمن‌های دانشگاهی دارند، ولی نه به‌طور رسمی، اما بیشتر طرفداران این گروه را افراد ترکِ سنی‌مذهب فقیرِ خیابانی تشکیل می‌دهند.
فعالیت‌های تروریستی
گرگ‌های خاکستری در گزارش‌های بسیاری یک گروه تروریستی خوانده شده‌اند.
در رسانه‌ها نیز گرگ‌های خاکستری توسط مارتین لی و پرابها (Khitij Prabha از بنیاد مطالعات و تحلیل دفاعی هندوستان) و نیز گروه‌های یونانی و ارمنی به‌عنوان یک سازمان تروریستی و فاشیستی شناخته شده‌است.
دولت ترکیه ۶۹۴ فقره قتل میان سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۱ را به گروه گرگ‌های خاکستری نسبت داده‌است. در خارج از ترکیه نیز، این سازمان متهم به قتل کوتلو آدلی (Kutlu Adali) روزنامه‌نگار قبرسی در سال ۱۹۹۶ شده‌است که مخالف سرسخت سیاست‌های کشور ترکیه در قبرس بود. در همان سال، یکی از معاونان تانسو چیلر اعتراف کرد که عبدالله چتلی، رهبر گرگ‌های خاکستری، مسئول آتش‌سوزی‌های عمدی متعددی در یونان بوده‌است.
در سال ۱۹۸۱، محمدعلی آغجا، از اعضای گرگ‌های خاکستری، اقدام به شلیک و مضروب نمودن پاپ ژان پل دوم در واتیکان نمود.
خشونت و فعالیت علیه کردها
دههٔ ۱۹۹۰
در دههٔ ۱۹۹۰، گرگ‌های خاکستری تمرکز خود را بر کردها معطوف کردند و در درگیری کرد ها-ترکیه در کردستان ترکیه شرکت کردند. در سال ۱۹۹۹، رسانهٔ حریت دیلی‌نیوز، این سازمان را «سرسخت‌ترین مخالف آرمان کردها در ترکیه» توصیف کرد.
در مه ۱۹۹۸، گرگ‌های خاکستری در دو قتل دست داشتند. در ۳ مه، گروهی از گرگ‌های خاکستری به دو دانش‌آموز در شهر بولو که در حال عبور از نزدیکی ساختمان سازمان بودند حمله کردند. کنان مک یکی از شاگردان کشته شد. در ۵ ماه مه، کارگری به نام بلال وورال در منطقهٔ شیشلی استانبول به گفته گرگ‌های خاکستری کشته شد. خانواده او ادعا کردند که او را «چندین بار به ساختمان Ülkü Ocakları آوردند، جایی که ملی‌گرایان افراطی او را مجبور به عضویت کردند.» آن‌ها گفتند که او به دلیل عضویت در حزب دموکراسی خلق (HADEP) طرفدار کردها کشته شده‌است. در نتیجه این قتل‌ها، سینان یرلیکایا، معاون رئیس حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) و حزب آزادی و همبستگی درخواست کردند که گرگ‌های خاکستری توسط مقامات، ممنوع شود.
در جریان انتخابات سراسری سال ۱۹۹۹، گرگ‌های خاکستری به اعضای حزب دموکراسی خلق حمله کردند، و شواهد حاکی از آن است که هیچ‌کدام مجازات نشده‌اند.
دههٔ ۲۰۰۰
در اوت ۲۰۰۲، گرگ‌های خاکستری مجسمه مسعود بارزانی را در اعتراضی در آنکارا سوزاندند، پس از این‌که او استان‌های کرکوک و موصل را که بخش‌هایی از آن ترکمن‌نشین هستند، به عنوان بخشی از کردستان عراق معرفی کرد.
دههٔ ۲۰۱۰
در ۹ نوامبر ۲۰۱۰، حسن شیمشک، یکی از اعضای گرگ‌های خاکستری، در دانشگاه کوتاهیا دوملوپینار در جریان درگیری آشکار بین گروه‌های دانشجویی ناسیونالیست کرد و ناسیونالیست ترک کشته شد. در مراسم تشییع جنازهٔ او، رهبر حزب حرکت ملی دولت باحچلی اظهار داشت که «ما انتظار داریم هر نوع اقدامی برای جلوگیری از گسترش اوباش پ.ک. ک، که تمایل به رشد در دانشگاه‌ها دارند، انجام شود.»
در سپتامبر ۲۰۱۱، اداره پلیس آنکارا به ۴۰ مکان متعلق به گرگ‌های خاکستری در سراسر آنکارا یورش برد. آن‌ها ۳۶ نفر را بازداشت کردند و تعداد زیادی اسلحه و چاقو را ضبط کردند. به گفته پلیس، گرگ‌های خاکستری در حال برنامه‌ریزی برای حمله به حزب مناطق دموکراتیک بودند.
در اکتبر ۲۰۱۳، گرگ‌های خاکستری در سراسر ترکیه علیه روند صلح در درگیری کرد ها-ترکیه تظاهرات کردند.
در اکتبر ۲۰۱۴، گرگ‌های خاکستری در درگیری‌های مرگبار در جریان محاصره کوبانی و اعتراض کردهای هوادار نیروهای دموکراتیک سوریه در سال ۲۰۱۴ علیه همکاری احتمالی دولت ترکیه با داعش شرکت داشتند. گروهی از گرگ‌های خاکستری در صانچاکتهپه، استانبول، تلاش کردند یک مرد جوان را به قتل برسانند.
در ۷ تا ۸ سپتامبر ۲۰۱۵، ناسیونالیست‌های ترک، از جمله اعضای گرگ‌های خاکستری، به بهانهٔ حملات حزب کارگران کردستان علیه دولت ترکیه به ۱۲۸ دفتر حزب دموکراتیک خلق‌ها که پشتیبان حقوق کردها است در سراسر ترکیه حمله کردند.
گرگ‌های خاکستری و نژادپرستی
در مقاله‌ای تحت عنوان «عقاید گرگ‌های خاکستری» (The creed of the Grey Wolves) چاپ نشریهٔ بُزکورت (Bozkurt) که نشریهٔ رسمی گرگ‌های خاکستری است، ایدئولوژی و استراتژی گرگ‌های خاکستری با جملات زیر عنوان گردیده:
- «ما که هستیم؟ اعضای گرگ‌های خاکستری (Bozkurtcu). اعتقادمان چیست؟ ترک بودن گرگ خاکستری (Bozkurt). کیشمان چیست؟ برتر بودن نژاد ترک. اصل این برتریت در کجاست؟ خون ترک. آیا ما پان‌ترکیست هستیم؟ آری!»
سیاست‌های پان-تورانیسم
واژهٔ پان‌تورانیسم نخستین بار در سال ۱۸۶۵ توسط آرمین وامبری (یهودی انگلیسی-مجارستانی تبار) به کار برده شد. وی که در نهان برای دفتر امور خارجهٔ بریتانیا کار می‌کرد سرزمین توران را «از بسفر تا دیوار چین» نامید. با این حال پان‌تورانیسم در نزد گرگ‌های خاکستری یک آرمان اساسی بوده‌است. برای نمونه در میان شعارهای سیاسی گرگ‌های خاکستری موارد زیر دیده شده:
- «کشور ترک‌ها نه ترکیه است، نه ترکستان، بلکه میهن تمام ترک‌ها، کشور ابدی تورانیان است.»
- «همه چیز برای ترک و نفع او باید باشد.»
- «هدف ما اتحاد ۱۰۰ میلیون ترک در یک کشور واحد است.»
فعالیت‌ها در جمهوری آذربایجان
مدتی پس از استقلال جمهوری آذربایجان از شوروی، سرهنگ آلپ‌ارسلان سفری به این جمهوری کرد و در آن برای انتخاب ابوالفضل ایلچی‌بیگ (یکی از طرفداران خود) به ریاست‌جمهوری تلاش بسیار کرد. پس از انتخاب ایلچی‌بیگ وی به همراه وزیر کشور خود اسکندر حمیدف در چندین نوبت خواستار تشکیل ترکیهٔ بزرگ که شامل تمام نواحی شمالی ایران نیز می‌شد شدند.
در طی جنگ اول قره‌باغ (۱۹۸۸–۱۹۹۴)، حدود ۲۰۰ عضو از گرگ‌های خاکستری در جبههٔ آذربایجان با نیروهای ارمنی جنگیدند. ترکش تصدیق کرد که طرفدارانش در قره‌باغ دوشادوش آذربایجانی‌ها جنگیدند، ولی آن‌ها اواخر سال ۱۹۹۲ میلادی به ترکیه بازگشتند.
فعالیت در قبرس
بنابر گزارش برخی منابع، در ژوئیهٔ ۱۹۹۶، کوتلو عدلی، روزنامه‌نگار ترک قبرسی که از دنکتاش و سیاست‌های او انتقاد کرد، توسط گرگ‌های خاکستری کشته شد.
فعالیت در سوئد
بارباروس لیلانی، معاون فدراسیون سراسری ترک‌های سوئد، در سخنرانی خود در میدان «سرگلس توریت» استکهلم از «بیداری ملت ترک» سخن گفت و با زبانی توهین‌آمیز نسبت به ارمنی‌ها سخن گفت. انتشار ویدئوی این سخنرانی از سوی یک رهگذر روزنامه‌نگار محمود نزهت‌زاده به سرعت موضوع را به کانون توجه رسانه‌های بزرگ سوئد مبدل کرد. حساسیت‌های عمومی به حدی بالا گرفت که چند روز بعد «بارباروس لیلانی» جلوی دوربین کانال ۴ استکهلم، در حالی‌که گریه می‌کرد و به خاطر اظهاراتش عذرخواهی کرد، گفت که نمی‌داند دقیقاً چرا آن حرف‌ها را بر زبان آورده‌است و از سمت خود استعفا کرد.
در رسانه‌ها
گرگ‌های خاکستری به‌طور غیر مستقیم موضوع اصلی فیلم سینمایی «امپراتوری گرگ‌ها» (با شرکت ژان رنو) بوده‌است که ساختهُ سال ۲۰۰۵ فرانسه است.
جستارهای وابسته
منابع
پیوند به بیرون
This article uses material from the Wikipedia فارسی article گرگ‌های خاکستری, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.