مینی‌سریال چرنوبیل

ایدهٔ اولیه

 

کریگ مازن در سال ۲۰۱۴ با تحقیق و خواندن کتب مختلف و گزارش‌های دولت از داخل و خارج از اتحادیه جماهیر شوروی شروع به تحقیق دربارهٔ این حادثه کرد. مازن همچنین با دانشمندان هسته‌ای مصاحبه کرد تا بداند که رآکتور چگونه کار می‌کند و شهروندان سابق شوروی در سال ۱۹۸۶ چه ایده‌هایی از این کار کسب کرده‌اند. مازن نیز چندین زندگی‌نامه را خواند تا صحت و سقم این داستان را به اثبات برساند. او توضیح داد: «وقتی شما داستان‌های شخصی افرادی را می‌خوانید که نزدیک کارخانه زندگی می‌کنند، افرادی که در کارخانه کار می‌کردند، افرادی که به چرنوبیل فرستاده شده‌بودند تا آن را پاک کنند - در آن‌ها واقعاً چیزی وجود دارد که داستان را برای شما زنده می‌کند.»

علاقهٔ مازن به ایجاد این مجموعه از زمانی آغاز شد که او تصمیم گرفت چیزی بنویسد که «نحوهٔ مبارزهٔ ما با جنگ جهانیای که هم‌اکنون در آن قرار داریم» را به تصویر بکشد. یک منبع الهام دیگر این است که او می‌دانست که چرنوبیل منفجر شده، اما نمی‌دانست چرا. او توضیح داد: «من نمی‌دانستم چرا، و من احساس کردم که این شکاف برای دانستن آن در من وجود دارد… بنابراین، من شروع به مطالعه در مورد آن کردم، درست خارج از این حس کنجکاوی عقلانی، و چیزی که من کشف کردم این بود که چگونه و چه چیزی آن را نجات داد، چه چیزی هموطنان خود و یک قاره را نجات داد. من خیلی تحت‌تاثیر چیزهایی که خوانده بودم قرار گرفتم. مثل این بود که یک جنگ را کشف کرده باشم، جنگی که مردم واقعاً به تصویر کشیده نشده بودند و من دچار وسواس شدم.»

در آماده‌سازی این سریال، مازن از منطقهٔ ممنوعه چرنوبیل دیدن کرد. مازن در ابتدا تصمیم گرفت که در مراحل اولیه از لهجه‌های روسی یا اوکراینی استفاده کند ولی بعداً به جای آن از بازیگرانی با لهجههای طبیعی خود استفاده کرد و در این مورد وسواس به خرج نداد.

ساخت

در ۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۷ شبکه اچ‌بی‌او اعلام کرد که به زودی قرار است به همراه شبکه اسکای بریتانیا سریالی در مورد فاجعهٔ چرنوبیل بسازد. این سریال پنج قسمتی توسط «کریگ مازن» نوشته و توسط «یوهان رنک» کارگردانی شد. «مازن» همچنین به عنوان تولیدکننده اجرایی در کنار «کارولین استراوس» و «جین فدرستون» با «کریس فرای» و «رنک» به عنوان تولیدکننده اجرایی فعالیت کرد. در ۱۱ مارس ۲۰۱۹ اعلام شد که این مینی‌سریال در ۶ مه ۲۰۱۹ آغاز خواهد شد.

کریگ مازن در ۴ ژوئن ۲۰۱۹ اعلام کرد که نسخه‌های اصلی همهٔ فیلمنامه‌ها در حال حاضر برای دانلود به صورت فایل پی‌دی‌اف از سایت کتابخانه جان اوگست در دسترس هستند.

یک مجموعه پادکست نیز به همراه این سریال قبل از انتشار هر قسمت جدید که توسط کریگ مازن و مجری برنامه، پیتر ساگال، ضبط و اجرا شده بود نیز از شبکه اچ‌بی‌او منتشر می‌شد. از جمله گفتگوهای پادکست‌ها، چگونگی به نمایش درآوردن رویدادهای تاریخی در برابر صحنه‌های سریال و شخصیت‌های سریال بود، از جمله شخصیت‌هایی که ساختگی بودند و در واقعیت حضور نداشتند مثل یولانا خومیوک.

بازیگران

 

همزمان با اعلام انتشار اولیه، تأیید شد که جرد هریس در این مجموعه نقش‌آفرینی خواهد کرد. در ۱۹ مارس ۲۰۱۸ اعلام شد که استلان اسکارشگورد و امیلی واتسون به بازیگران اصلی ملحق شده‌اند. در ماه مه سال ۲۰۱۸ اعلام شد که «پاول ریتر»، «جسی باکلی»، «آدریان راولینز» و «کان اونیل» نیز به این سریال ملحق شده‌اند.

فیلم‌برداری

 

فیلم‌برداری اصلی در آوریل ۲۰۱۸ در لیتوانی آغاز شد. فیلم‌برداری اولیه در ۱۳ مه ۲۰۱۸ در فابیژونکس، یک منطقه مسکونی در ویلنیوس، لیتوانی، آغاز شد که برای به تصویر کشیدن شهر اوکراین مورد استفاده قرار گرفت. منطقه‌ها و ساختمان‌های خالی از سکنه به عنوان ساختمان‌های اصلی سریال استفاده شده‌است. «یوهان رنک»، به شدت از میزان تنوع چشم‌گیری در خانه‌های مدرن انتقاد کرد، و نگران حذف آن‌ها در تدوین بود. در پایان ماه مارس، تولید به ویساگیناس، لیتوانی کشید. از آن‌جا برای طراحی ساخت فضای نیروگاه هسته‌ای ایگنولینا استفاده شد. یک نیروگاه هسته‌ای از کار افتاده که گاهی به عنوان «خواهر چرنوبیل» از آن یاد می‌شود و به دلیل شباهت بصری آن به طراحی رآکتور هسته‌ای مورد استفاده در چرنوبیل و ایگنالینا (رآکتور هسته‌ای RBMK) به کار رفت. در اوایل ژوئن ۲۰۱۸، تولید به اوکراین منتقل شد تا صحنه‌های کوتاه نهایی ساخته شود. فیلم‌برداری چرنوبیل حدود ۱۶ هفته طول کشید.

مینی‌سریال چرنوبیل در به تصویر کشیدن واقعهٔ چرنوبیل و به ویژه پردازش شخصیت والری لگاسف تفاوت‌های مهمی با واقعیت تاریخی رقم زده‌است. برخلاف ادعای کلیدی سریال لگاسف به هیچ وجه یک دانشمند منزوی و غیرسیاسی نبود و در پایان به خاطر بیداری سیاسی دست به افشاگری نزد. او در واقع یکی از مخلص‌ترین چهره‌های دم و دستگاه علمی-فنی شوروی از لحاظ ایدئولوژیک به حساب می‌آمد و قائم‌مقام انستیتو کرچاتف (نهاد سازندهٔ رآکتور آر.بی.ام. کی) بود، که نه تنها محال بود هوای قهرمان‌بازی در سرش بیفتد بلکه در کل ماجرای چرنوبیل مسئولیت سازمانی داشت و باید پاسخ‌گویی می‌کرد. او برخلاف ادعای سریال هیچ تخصصی در رآکتورهای هسته‌ای نداشت و اصلاً دانشمند اتمی نبود، بلکه متخصص پرتوشیمی بود. لگاسف یک نیروی ایدئولوژیک و متعهد به آرمان‌های شوروی بود و در واقعیت نه هیچ‌گاه بازداشت شد و نه اصولاً در هیچ‌یک از جلسات دادگاه چرنوبیل شرکت کرد. مینی‌سریال چرنوبیل او را به عنوان یک فیزیکدان تهی‌دست و بی‌خانواده در آپارتمانی کوچک و رقت‌انگیز به نمایش می‌کشد، در حالی‌که او به خاطر جایگاه مهم سیاسی-علمی‌اش یک زندگی بسیار سطح بالا داشت و همراه با همسرش و دخترش در یک عمارت ویلایی دوطبقه و مجلل زندگی خوشی را می‌گذراند. اصولاً کسی نمی‌توانست فکر تهدید لگاسف را به ذهن خود خطور دهد. او چنان در مورد حفظ وجههٔ حکومت شوروی و برنامهٔ هسته‌ای آن احساس مسئولیت می‌کرد که خودش برای ارائهٔ گزارش در کنفرانس وین داوطلب شد و این مأموریت را با بهترین نتیجه به سرانجام رساند: «اکتبر ۱۹۸۶ که به مسکو بازگشت مستقیم به انستیتو کرچاتف رفت، در طبقهٔ سوم به یکی از دوستانش برخورد و از شادی فریاد زد: "پیروزی!"».

کلر کورکهیل، محقّقِ مدیریّتِ دفعِ زبالهٔ هسته‌ای در دانشگاهِ شفیلد، پروژه‌هایِ مشترکی با مردمِ اوکراین و ژاپن برایِ کمک به پاک‌سازیِ چرنوبیل و فوکوشیما انجام داده‌است. او در مصاحبه با یاهو موویز بریتانیا گفت: «اچ‌بی‌او در بیانِ ایفایِ نقشِ رآکتورهایِ هسته‌ای به مردم فوق‌العاده عمل کرده، و توضیحِ مهندسیِ هسته‌ای به مردم در یک سریالِ درام اصلاً آسان نیست ولی اچ‌بی‌او به‌طرزِ شگفت‌انگیزی از پسِ آن برآمده. من می‌خواستم در توییتر همه چیز را دربارهٔ فاجعه توضیح دهم زیرا سیاست‌مداران همه چیز را در این مدّت توضیح نداده بودند و من می‌خواستم اطّلاعاتِ مبهم را از میان بردارم تا مردم بدانند چه اتّفاقی واقعاً رخ داده‌است. اما نیازی نبود زیرا اچ‌بی‌او با این سریال تلاشِ خیلی خوبی برای توضیح دادنِ علومِ هسته‌ای و چگونگیِ وقوعِ فاجعه به مردم و حفظِ داستانِ واقعی انجام داد. اوّلین قسمت از این مجموعه با یک انفجار به‌معنایِ واقعیِ کلمه شروع شد، دقیقاً همانندِ واقعیّت، که در آن شبِ سرنوشت‌ساز در مرکزِ شهر رخ داد. آتش‌نشانانِ محلّی به‌سرعت به صحنه می‌روند، اما واضح است که آن‌ها برایِ آنچه با آن روبه‌رویَند آمادگیِ لازم را ندارند. بسیاری از اوّلین کسانی که نزدیک به تشعشعاتِ رادیواکتیو بودند ساعاتی پس از حادثه جانِ خود را از دست دادند. برخی از چیزهایی که من درباره‌شان مطمئن نبودم، در قسمتِ اوّل کاملاً آشکار و دقیق بودند، مثلاً زمانی که یکی از آتش‌نشانان یک قطعه گرافیت را برداشت و آن قطعه فوراً دست او را سوزاند، حقیقتاً من فکر نمی‌کردم که سوختگی به همین سرعت رخ دهد، فکر می‌کردم سوختگی‌ها در عرضِ چند ساعت یا چند روز ظاهر خواهند شد. ساخت و پروسهٔ امواجِ تابشیِ رادیو اکتیو وحشتناک بود و در واقع، احتمالاً خیلی بدتر از آن چیزی بود که خوانده بودم. امّا احساس می‌کنم عواملِ سریال، تا حد زیادی از آن را به مردم نشان ندادند. من چیزهایِ زیادی دربارهٔ چرنوبیل و فاجعه‌اش می‌دانستم چرا که من قبل از پخشِ سریال از آنجا دیدن کرده بودم و در تلاش برایِ فهمیدنِ این‌که چطور باید یک انفجار را مهار کنم، با مؤسّسهٔ علمیِ اوکراین، کار می‌کردم، اما چیزی دربارهٔ هزینه‌هایِ انسانی و استفاده از نیرویِ انسانی نمی‌دانستم، این چیزی بود که از این سریال آموختم.»

اسلاوا مالامود ۴۴ ساله، یک معلّمِ ریاضی است که در بالتیمور، مریلند زندگی می‌کند، او در بخشی از مولدووا به‌نامِ ترانس‌نیستریا در حدودِ ۶۰۰ کیلومتری جنوب چرنوبیل بزرگ شد و ۱۱ سال داشت که انفجار رخ داد. او گفت: «من از همان قسمتِ اوّل این سریال را تماشا می‌کردم چون اخباری از روسیه به گوشم رسیده بود مبنی بر این‌که آمریکا قصد دارد یک سریال دربارهٔ چرنوبیل بسازد. در این‌باره خیلی کنجکاو بودم. از اوّلین سکانسی که دیدم متوجّه شدم آن‌ها توجهِ فوق‌العاده‌ای به جزئیاتِ فاجعه داشته‌اند، آن‌ها نه تنها واقعیت را همانگونه که به نظر می‌رسید به تصویر کشیده بودند بلکه چگونگیِ احساساتِ آن را نیز به بیننده القا می‌کردند. دیاتلوف (ناظرِ نیروگاه) به‌عنوانِ یک فردِ سیگاری که به هیچ صراطی مستقیم نیست، از آن نوع افرادی است که هرگز با شما کنار نمی‌آیند، اما اگر اعتماد او را به‌دست آورید، بسیار مهربان، دلسوز و ازخودگذشته است. لگاسف مردی بود مانند «روشنفکرانِ» معمولی، بسیار باهوش و زیرک، همیشه نسبت به نجاتِ دنیا و چیزهایِ بزرگ‌تر در زندگی اهمّیّت می‌داد؛ و تمامِ این‌ها با دقّتِ هرچه تمام‌تر در سریال دیده می‌شد. برای من، این‌که بازیگران با لهجه‌هایِ انگلیسی و ایرلندی صحبت می‌کردند عجیب نبود. در فیلم‌هایِ جنگی شوروی، سربازانِ آلمانی به زبانِ روسی صحبت می‌کردند و بینندگان قرار بود از قوّهٔ تخیّلِ خود استفاده کنند، بنابراین ویژگی دیگری را به سریال اضافه می‌کردند که در نوعِ خود خوب بود. البتّه یک سری شاخ و برگ‌هایِ اضافی نیز در سریال وجود داشت. صحنهٔ دادگاه عمدتاً برایِ توضیح دادنِ آنچه اتّفاق افتاد بسیار چشمگیر بود، و شخصیّتِ «یولانا خومیوک» هم خیلی خوب و درست برای سریال ساخته شده بود. البتّه باید این نکته را در نظر داشت که این تغییرات یکی پس از دیگری اتّفاق نیفتاد، طیِ چند سال اتّفاق افتاد. همچنین یک سری گفتگو در سریال وجود داشت که من حس می‌کردم در دنیایِ واقعی رخ نداده‌است، برایِ مثال گفتگویِ بینِ لگاسف و شربینا که اساساً اتّحادِ جماهیرِ شوروی را درهم می‌کشند، به‌نظر کمی اغراق‌شده و شبیه به تلاش برایِ رسیدن به یک نقطهٔ مشترک است. آن‌ها هم واقعاً به سیستم کمک کرده بودند، فرشته نبودند، بلکه در اوضاعی بودند که مجبور بودند کارِ درست را انجام دهند و این مهم را به‌خوبی انجام دادند. چند نمونهٔ دیگر از این قبیل اشتباهات از دیدگاهِ داستان‌سرایی پیش آمده. به‌نظرم این موضوع که عواملِ سریال باید این همه ماه و سال و خطِ داستانی را، که هر کدام پر از حادثه بود به پنج قسمت تقسیم کنند، عاملِ به‌وجود آمدنِ این مشکلات در سریال بود.»

 

با توصیهٔ تماشایِ این سریال به پدرخواندهٔ خود، سرهنگِ بازنشسته، ولادیمیر ویتسمنان، یک موضوعی که نمی‌دانستیم آشکار شد - پدرخواندهٔ من یک پاک‌کننده بوده و دستورِ تخلیهٔ خانه‌هایِ اطرافِ چرنوبیل در مدّتِ سه هفته را داده بود. او گفت: «این سریال یک چیزِ دیوانه‌کننده بود، من نمی‌خواهم آن را تماشا کنم، چون خودم آنجا بوده‌ام». هنگامی که از او پرسیدم که چگونه با دانستنِ این موضوعات هیچ‌وقت حاضر به مصاحبه نشده‌است، او به من گفت که «خب، شما هیچ‌وقت از من نخواستید که مصاحبه کنم»، و وقتی از او خواستم دربارهٔ آن صحبت کند، گفت: «نمی‌توانم بگویم چون من یک سوگندنامه امضا کرده‌ام و نمی‌توانم آن را نقض کنم»، که این موضوع مربوط به اتّحادِ جماهیرِ شوروی بوده‌است.

علاوه بر دو شاهدِ مذکور، سازمانِ مللِ متّحد در سال ۲۰۱۷ به این نتیجه رسید که تنها ۲۵٪ یا ۵ هزار نفر از مبتلایان به سرطان در آن دوره به‌علّت حادثهٔ چرنوبیل بیمار شده بودند. در پایانِ سریال، اچ‌بی‌او ادعا کرد که افزایشِ چشمگیرِ میزانِ سرطان در سراسرِ اوکراین و بلاروس ناشی از چرنوبیل بوده.

به گفتهٔ سامانِ بهداشتِ جهانی، ساکنانِ این دو کشور «در معرض دوز کمی بالاتر از سطح تابش‌هایِ طبیعی قرار داشتند.» در قسمتِ اوّل، دوزهایِ بالایِ تابش، باعثِ خونریزیِ سریعِ آتش‌نشانان می‌شود و در قسمتِ دوم، یک پرستار که صرفاً یک آتش‌نشان را لمس می‌کند، در ناحیهٔ دست با مشکل مواجه می‌شود اما در واقعیت به‌جز آتش‌نشان‌ها کادرِ بیمارستان تا این حد آسیب ندیده‌اند.

لئونید برشیدسکی، ژورنالیست روسیه‌ای-برلینی گفت: «صحنهٔ سقوط هلیکوپتر ناشی از تشعشعات نیز در اصل رخ نداده‌است و صرفاً یک هلیکوپتر به علت برخورد با جرثقیل، آن هم شش ماه پس از این ماجرا سقوط کرده‌است»؛ و نیز در پایان سریال، اچ‌بی‌او ادعا می‌کند، «گزارش شده‌است که افرادی که از روی پل، چرنوبیل را تماشا می‌کردند مرده‌اند و این پل به عنوان پل مرگ شناخته می‌شود. اما پل مرگ یک افسانه است و هیچ شواهدی برای حمایت از آن وجود ندارد.»

«پل مرگ» (به انگلیسی: Bridge of Death) که به عنوان قطعه اصلی این سریال شناخته می‌شود، ۴ روز پیش از انتشار قسمت اول سریال، ۲ مه ۲۰۱۹، به صورت یک تک‌آهنگ منتشر شد. در ۳۱ مه ۲۰۱۹، کل آلبوم موسیقی متن منتشر شد.

چرنوبیل (موسیقی متن)
آلبوم موسیقی متن از هیلدور گودنادوتیر
انتشار	۳۱ مه ۲۰۱۹
ضبط	۲۰۱۹
ژانر	موسیقی متن، موسیقی فیلم
مدت	۳۸:۳۸
ناشر	اچ‌بی‌او، اسکای بریتانیا
تهیه‌کننده	کریس واتسون
گاه‌نگاری هیلدور گودنادوتیر
'روح خیابان (۲۰۱۸) چرنوبیل (۲۰۱۹)
تک‌آهنگ‌ها از چرنوبیل
«پل مرگ» پخش: ۲ می ۲۰۱۹ «احساس (به ایسلندی: Líður)» پخش: ۳۰ ژوئن ۲۰۱۴، یکی از قطعات آلبوم سامان (به انگلیسی: Saman)

موسیقی متن این مجموعه توسط هیلدور گودنادوتیر (به ایسلندی: Hildur Guðnadóttir) ساخته شده‌است.

در یک مصاحبه با «هیلدور» توسط کمپانی اسکور، او توضیحات جالبی راجع به روند ساخت آلبوم داد.

هیلدور گفت: «سازندگان سریال بیشتر مجموعه را در لیتوانی کار کردند، در یک نیروگاه برق از کار افتاده. پیش از این‌که سازندگان به نیروگاه بروند و فیلمبرداری را آغاز کنند، من و تهیه‌کننده‌ام آقای «کریس واتسون» به آنجا رفتیم تا قطعه‌های آلبوم را ضبط کنیم. «کریس واتسون» یک مهندس و استاد صدابرداری است که تمام فیلم‌ها و سریال‌های دیوید اتنبرو را صدابرداری کرده‌است. ما با لباس و تجهیزات ایمنی کامل و همه چیز وارد نیروگاه هسته‌ای شدیم. به آنجا رفتیم تا صداها را با صداهای طبیعیِ جاری در نیروگاه ثبت کنیم، و ما این موسیقی‌های متن را با همان صداها ساختیم. تمام صداهایی که در این آلبوم می‌شنوید از صداهای ضبط‌شده و واقعیِ این نیروگاه ساخته شده‌است.»

فهرست آهنگ‌ها

موسیقی همهٔ ترانه‌ها توسط هیلدور گودنادوتیر ساخته شده‌است.

چرنوبیل در ۶ مه ۲۰۱۹، از شبکهٔ اچ‌بی‌او روی آنتن رفت. یک روز بعد نیز، در بریتانیا و جمهوری ایرلند از شبکهٔ اسکای آتلانتیک به نمایش درآمد.

مینی سریال چرنوبیل به صورت دی‌وی‌دی‌های بلوری در ۱ اکتبر سال ۲۰۱۹ به بازار آمد.همچنین کیفیت ۴کی اولترا اچ‌دی بلوری آن نیز در تاریخ ۱ دسامبر سال ۲۰۲۰ منتشر شد.

بازخورد منتقدان

راتن تومیتوز گزارش کرد که ۹۵٪ منتقدان نظر مثبتی دربارهٔ سریال داشته‌اند که این درصد از روی ۵۶ نقد به‌دست آمده و در مجموع امتیاز ۸٫۸۴ از ۱۰ را نصیب سریال می‌کند. در سایت متاکریتیک نیز با احتساب ۲۶ نقد، امتیازِ ۸۳ از ۱۰۰ را به خود اختصاص داده که به معنای «تحسین همگانی» است. همچنین در مجله و وبسایت فرانسوی آلوسینه، این سریال با دریافت امتیاز از ۱۳ منتقد، به امتیازِ ۴٫۱ از ۵ دست یافت و همچنین در بخش بهترین سریال‌ها، در رتبهٔ اول قرار گرفت.

هنک استوور از واشینگتن پست از آن به خاطر نشان دادن «چه اتفاقی رخ می‌دهد که دروغ گفتن به مردم به همین راحتی مورد استفاده قرار می‌گیرد» تمجید کرد.

مری سایال، چرنوبیل را به عنوان «نمایش هوشمندانه‌ای از هزینه‌ها و بهای انسانیِ سانسورها و دروغ‌های دولتی ستایش می‌کند» و دوست دارد چنین افشای مشابهی را برای فاجعه بوپال ببیند.

بن تراورس از ایندی‌وایر نوشت: «چرنوبیل برای همه نیست. با شدت انفجارش، هوای ثابت کشنده اش، می‌تواند برای تجدید حیات دوباره این فاجعه غیرقابل‌تصور، ناراحت‌کننده باشد. اما مازن و یوهان رنک یک کار با ابهت انجام می‌دهند که مردم را به این داستان پر از وحشت دعوت می‌کند. هر لحظه تهوع، هر لحظه وحشت، چه گوشت فاسد شده باشد و چه تصمیمی برای دلایل اشتباه گرفته شود، یک هدف دارد و به بیننده عاقبت دروغ را نشان می‌دهد. سریال چرنوبیل یک برنامه تلویزیونی نفس‌گیر از این فاجعه است که در چندین سطح مورد تحسین قرار خواهد گرفت.»

نورین رجا از ونیتی فایر گفت: «با چرنوبیل که در قلب بزرگ‌ترین فاجعه هسته‌ای قرن بیستم غرق شد، اچ‌بی‌او یک مینی سریال بسیار دقیق و کنترل‌شده را ارائه داد.»

آیشاتو لورن از برین دمیج: «تماشای این مجموعه بسیار سخت است، غم‌انگیز و ملال‌آور است، اما ضروری است. همه باید آن را ببینند؛ زیرا یک بخش بسیار مهم در تاریخ بشریت را این سریال به نمایش کشیده‌است».

رتبه سریال در سایت IMDB

در ژانویه ۲۰۲۴ یعنی تقریبا پنج سال بعد از انتشار سریال، با مشارکت هشتصد و چهل هزار نفر در رای گیری، این سریال موفق به کسب رتبه ۹/۳ از ۱۰ شد که نشان از محبوبیت بالای سریال در بین مردم دارد.

بازخورد بینندگان

در راتن تومیتوز امتیاز بینندگان این سریال ۴٫۸ از ۵ است.

در بخش مردمیِ سایت فرانسوی آلوسینه نیز امتیاز ۴٫۷ از ۵ را دریافت کرد.

خبرگزاری رویترز گزارش می‌دهد که پخش مینی‌سریال اچ‌بی‌او موجب رشد آمار گردشگری و بازدید از چرنوبیل شده‌است. طبق اعلام دفتر خدمات مسافرتی «سولوایست» چرنوبیل حضور گردشگران در منطقه از مه ۲۰۱۹ نسبت به همین ماه در سال گذشته تا ۳۰ درصد افزایش یافته‌است. «سرگی ایوانچوک» مدیر شرکت به رویترز می‌گوید ثبت نام برای ماه‌های ژۅئن، ژوئیه و اوت نیز به دنبال پخش سریال تا ۴۰ درصد رشد داشته‌است. دفتر «چرنوبیل تور» نیز رشد مشابهی را گزارش می‌دهد.

بازخوردها در ایران

در ۴ ژوئن ۲۰۱۹ (۱۴ خرداد ۱۳۹۸) حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور ایران، در حساب توییتر خود توییتی را منتشر کرد که در آن با اشاره به سریال چرنوبیل، سیاستمداران و رهبران سیاسی را به گرفتن درس عبرت از این سریال و دیالوگ اصلی آن یعنی جملهٔ «بهای دروغ چقدر است؟» تشویق کرده‌بود.

مسعود فراستی، منتقد سینما، در برنامهٔ هفت در روز جمعه ۱۷ خرداد ۱۳۹۸ به این توییت آشنا واکنش نشان داد و ضمن مخالفت با تمجید او از چرنوبیل و اظهار نظر در حوزهٔ سینما، گفت «سریال چرنوبیل سریال بدی است». او دلیل این نظر خود را اینگونه عنوان کرد: «موضوع آن خیلی التهاب دارد و این موضوع ملتهب، تبدیل شده‌است به یک مینی سریال چند قسمتی تیپیکال مبتذل که قادر نیست مسئله‌ای به این جدیت را برای ما تبدیل کند به چیزی که ببینیم، حس بگیریم و احیاناً از آن بیاموزیم».

حسین معززی‌نیا، منتقد سینما، در تاریخ ۱۹ خرداد ۱۳۹۸ طی یادداشتی در وبگاه خبر آنلاین، اظهارات مسعود فراستی و منع حسام‌الدین آشنا از ورود به مبحث سینما توسط او را مورد انتقاد شدید قرار داد. او در یادداشت خود چرنوبیل را یک «سریال خوب» دانسته و گفت «چرنوبیل توانسته یک موقعیت ملتهب را جوری بازسازی کند که ما حس‌اش کنیم».

بازخوردها در روسیه

مسکو تایمز گزارش داد که رسانه‌های مختلف کرملین از سریال چرنوبیل به عنوان «کاریکاتور» یاد کرده‌اند و ان‌تی‌وی یکی از کانال‌های تلویزیونی دولتی، برنامه‌ریزی خود را برای ساخت فیلم یا سریال چرنوبیل آغاز کرده‌است. اما در این نسخه احتمالاً همه چیز به آمریکا مرتبط است و قرار است به نقش سازمان سیا در مورد این حادثه پرداخته شود.

الکسی موآدوف، تولیدکنندهٔ سریال یا فیلم چرنوبیل ساخت روسیه، به روزنامهٔ «مسکو» گفت که اثر او برپایهٔ یک تئوری توطئه استوار است. در این سناریو آمریکایی‌ها به نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل نفوذ کرده‌اند و احتمالاً در انفجار این نیروگاه نیز دست داشته‌اند. او گفت: «بسیاری از مورخان انکار نمی‌کنند که در روز انفجار، عامل سرویس‌های دشمن در ایستگاه حضور داشته‌است.»

جدا از این‌که تلویزیون ملی روسیه اعلام کرده نسخهٔ متفاوتی از واقعه را با حضور یک مأمور سی‌آی‌ای در دل قصه روایت خواهد کرد، کمونیست‌های روسیه پنجشنبه شب از سازمان تنظیم مقررات این کشور درخواست کردند تا دسترسی مردم را به این سریال «تهوع‌آور» محدود کند. این حزب مارکسیست-لنینیست که نباید با حزب قدرتمندتر کمونیست‌های روسیه اشتباه گرفته شود، می‌خواهد نویسنده، کارگردان و تهیه‌کنندگان سریالی که به ادعای آنان از یک تراژدی به عنوان ابزاری برای فریب ایدئولوژیک استفاده کرده و رژیم و مردم شوروی را پلید و شیطانی به تصویر کشیده‌است، به صورت قانونی به نشر اکاذیب متهم کند.

رکورد بینندگان

گزارش‌ها بسیاری در مورد اینکه مینی‌سریال «چرنوبیل» شبکهٔ اچ‌بی‌او چگونه به پدیده‌ای بین‌المللی تبدیل شده و توجه مخاطبان سراسر دنیا را به خود جلب کرده منتشر شده، اما این آمار و ارقام است که از تأثیر حقیقی داستان فاجعهٔ تأسیسات هسته‌ای چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ حکایت می‌کند.

در آستانهٔ رأی‌گیری برای انتخاب نامزدهای مراسم امی، آمار بینندگان سریال «چرنوبیل» از «بازی تاج‌وتخت» عبور کرده و تا مرز دستیابی به رکورد «کارآگاه حقیقی» پیش رفته‌است. به عبارت دقیق‌تر، سریال درام تاریخی «چرنوبیل» به نویسندگی «کرگ مازن» در مجموع ۸ میلیون بیننده را جذب کرده‌است.

سریال «اشیاء تیز» شبکه با بازی «ایمی آدامز» که تابستان گذشته در قالب ۸ اپیزود پخش شده بود ۷٫۳ میلیون بیننده داشت، در حالی که «چرنوبیل» هنوز با رکورد ۸٫۵ میلیونی فصل اول «دروغ‌های بزرگ کوچک» در اوایل سال ۲۰۱۷ فاصله دارد، اما هر لحظه ممکن است رکورد کلی ۸٫۱ میلیونی فصل سوم «کارآگاه حقیقی» را پشت سر بگذارد. نباید فراموش کرد که سریال‌های رقیب «چرنوبیل» در شب‌های پربیننده یکشنبه پخش شده‌اند.

حدود ۳۵ درصد از این بینندگان، سریال «چرنوبیل» را از طریق شبکهٔ کابلی اچ‌بی‌او حدود ۱۳ درصد با سرویس‌های وی‌اودی و ۵۲ درصد از سرویس‌های آنلاین HBO GO و HBO Now و دیگر سرویس‌های استریمینگ مشاهده کردند. رقم آخر برای اچ‌بی‌او یک رکورد جدید به‌شمار می‌آید. تاکنون هیچ سریال دیگری از این شبکه موفق نشده بود بیش از ۵۰ درصد بینندگانش را از طریق پلتفورم‌های دیجیتال جذب کند. مطابق انتظار، این رکورد پیش از این به «بازی تاج‌وتخت» با ۴۶ درصد اختصاص داشت، حتی در فصل هشتم و پایانی آن.

رتبه‌بندی ایالات متحده آمریکا

جوایز و نامزدی‌ها

• چرنوبیل – وبگاه رسمی (HBO)
• چرنوبیل – وبگاه رسمی (Sky)
• چرنوبیل در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
• چرنوبیل – فیلم‌نامه قسمت
• پادکست چرنوبیل – پادکست رسمی مینی‌سریال