فیلم نوآر (/nwɑːr/; فرانسوی: ) (واژه مصوب فرهنگستان: فیلم سیاه) یک اصطلاح سینمایی است که در اصل برای توصیف درامهای جنایی سبکپرداخته و بدبینانه هالیوودی، استفاده میشود.
این مقاله شامل فهرستی از منابع، کتب مرتبط یا پیوندهای بیرونی است، اما بهدلیل فقدان یادکردهای درونخطی، منابع آن همچنان مبهم هستند. |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
دوره فیلمنوآر کلاسیک هالیوود عموماً از ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۹ است. نوآر در فرانسوی به معنی سیاه است.
فیلمنوآرهای این دوره اغلب با فیلمبرداری سیاهوسفید و نورپردازی پُرسایهروشن شناخته میشوند. ریشه سبک بصری فیلمنوآر به سینمای اکسپرسیونیسم آلمان میرسد. فیلمنوآر را نخستین بار در ۱۹۴۶ نینو فرانک دربارهٔ فیلمهای آمریکایی بهکار برد، گرچه آن زمان در فیلمسازی آمریکا رواج پیدا نکرد. در دوره کلاسیک، بیشتر فیلمهای این سبک، ملودرامهای جنایی بودند. ساخت فیلمنوآر به هالیوود محدود نماند و در چندین دوره، ازجمله دورهٔ کلاسیک، در اروپا، آمریکای لاتین و آسیا نیز ساختهشد.
برخلاف دیگر ژانرها مانند وسترن که بهراحتی میشود آنها را تعریف و طبقهبندی کرد، سبک نوآر همواره ابهامآمیز و معماگونه بوده و با هر طبقهبندی ناسازگار بودهاست. این که آیا نوآر یک ژانر است یا مجموعهای منسجم از فیلمها، بیپاسخ ماندهاست.
نوآر را نخستین بار نینو فرانک در ۱۹۴۶ بهکار برد. البته این اصطلاح تا مدتها رواج نیافت و زمانی گذشت تا وارد بحثهای تئوریک سینمایی شود. سرانجام در دهه ۷۰ بود که نوآر، گسترده استفاده شد.
در ۱۹۵۵ ریمون بورد و اِتیِن شامتون در مقالهای تاریخی با نام «چشمانداز فیلمنوآر آمریکایی» ادعا کردند که در ۱۹۴۶ سینماروهای فرانسوی به برخی فیلمهای آمریکایی برخوردند که در سالهای جنگ ندیدهبودند. آثاری که به قول آنها در لحن ناروال و خشن مشترک بودند. آنها این فیلمها را چنین فهرست کردند: کابوسوار، غریب، اروتیک، پُرتعلیق و خشن، بررسی جنایت و جنبههای روانشانسی آن، مأموران فاسد، قهرمانان مردّد، لکاتهگان و …
سینمای نوآر، خاص و بهشدت سبکمند است. در دوران کلاسیک معمولاً شخصیتهای اول این آثار، منزوی و بهشدت کلبیمسلک بودند که شاید بتوان هامفری بوگارت را نماد آنها دانست. تعریف فیلمنوآر وامدار اوست.
زیباییشناسی نوآر سنتی شاید بیش از هر چیز از اکسپرسیونیسم آلمانی اثر گرفتهباشد. اکسپرسیونیسم، جریانی هنری در آلمانِ ۱۹۱۰ تا ۱۹۲۰ بود که در نقاشی، تئاتر، عکاسی، مجسمهسازی، معماری و سینما حضور داشت. برخی از تکنیکها و شاخصهای آن که کمتر مورد مناقشهاند و در واقع مؤلفههای فیلمنوآر شدهاند، چنینند:
رگههایی از سینمای نوآر در فیلمهای بلند ایرانی همچون ضربت (ساموئل خاچیکیان)، داش آکل (مسعود کیمیایی)، خائن کشی(مسعود کیمیایی)، خفهگی (فریدون جیرانی)، اژدها وارد میشود (مانی حقیقی)، جنگ جهانی سوم (هومن سیدی) زالاوا (ارسلان امیری) و برخی فیلمهای کوتاه همچون روتوش (کاوه مظاهری)، سوگند به شب و جناکات (عطا مجابی) دیدهمیشود.[نیازمند منبع]
۲. کاوه، علیرضا، چنین سیاه آینهای، تهران ۱۳۹۵
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ فیلم نوآر موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article فیلم نوآر, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.