کوه سبلان با ۴۸۱۱ متر بلندی از سطح دریا، سومین کوه بلند ایران است که در شمال غرب کشور و در استان اردبیل و بین شهر های اردبیل و مشگین شهر قرار دارد.از لحاظ تقسیمات اداری استان اردبیل، این کوه در مرز بین بخش مرکزی شهرستان اردبیل و بخش لاهرود شهرستان مشگینشهر واقع میباشد
سبلان | |
---|---|
مرتفعترین نقطه | |
ارتفاع | ۴٬۸۱۱ متر (۱۵٬۷۸۴ فوت) |
برجستگی | ۳٬۲۸۳ متر (۱۰٬۷۷۱ فوت) رتبه شصت و ششم |
ایزولاسیون | ۳۴۶ کیلومتر (۲۱۵ مایل) |
سبلان سومین قلهٔ بلند ایران پس از دماوند و علم کوه و یکی از ۱۵۱۵ قله بسیار برجستهٔ جهان بهشمار میرود. سبلان یک کوه آتشفشانی نیمه فعال است که در مرحلهٔ فومرولیو بوده و در بالای قله آن دریاچه سبلان قرار دارد که تنها دریاچه دهانه ای کشور و با ارتفاع ۴۷۸۴ متر مرتفعترین دریاچه ایران و یکی از مرتفعترین دریاچههای جهان بهشمار میآید، این دریاچه دارای مساحت ۱٫۰ هکتار، عمق تا ۱۵ متر و حجم تا ۸۰۰۰۰ متر مکعب است. سبلان به خاطر آبگرمهای طبیعی و طبیعت زیبا و منحصربهفرد و پیست اسکی آلوارس مورد توجه گردشگران است.
مردم بومی، سبلان را محل بعثت (زرتشت) میدانند. نمونهای از آن در کتاب چنین گفت زرتشت، اثر نیچه، مشاهده میشود که به پایین آمدن زرتشت از کوه سبلان اشاره کردهاست این کوه در زبان اوستایی قدیم با نام ساوالان نیز شناخته میشده است. و از این نظر مکانی مقدس و مورد احترام است که حتی در میان بومیان و عشایر منطقه به نام آن قسم یاد میشود، و یکی دیگر از گمانههایی که در مورد نام سبلان وجود دارد این است که در زبان ترکی ساو یعنی وحی و الان یعنی منطقه و ترکیب این دو واژه منطقه وحی را میسازد. سبلان در سنسکریت صبلیمن (śabaliman) و به معنی رگه بودهاست؛ زیرا در دامنهٔ این کوه، چشمهٔ آب گرم و آب سرد با فاصلهٔ نزدیک یک متر از هم دیده میشود؛ یعنی یک رگهٔ آن گرم و رگهٔ دیگرش سرد است.
کوه سبلان در ۳۵ کیلومتری غرب شهر اردبیل و ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مشکینشهر واقع است. از لحاظ تقسیمات اداری استان اردبیل، این کوه در مرز بین بخش مرکزی شهرستان اردبیل و بخش لاهرود شهرستان مشگینشهر واقع میباشد. این کوه در طول جغرافیایی ۴۷ درجه و ۵۰ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۸ درجه و ۱۷ دقیقه شمالی قرار گرفتهاست. برای این کوه عظیم ۶۰ کیلومتر طول و ۴۵ کیلومتر پهنا تخمین میزنند و سطحی که به وسیله آن در آذربایجان قرار گرفته نزدیک به ۶۰۰۰ کیلومتر مربع است.
کوهستان سبلان دارای چندین قله معروف است که قله مرتفع آن به سلطان مشهور است و قلههای دیگر آن با نام (هره لر) (کسری) (بالا سبلان) و (بابا مقصود) مشهورند. کوه سبلان از مجموعهای از ارتفاعات متعدد تشکیل شده که به موازات ارسباران ولی اندکی در شرق آن کشیده شدهاست. امتداد آن شرقی–غربی است و از شرق و شمال و جنوب کوهی به نام قوشه داغ آن را به رشته کوه ارسباران متصل میکند. در جنوب آن کوه بزقوش، که از سمت جنوب غربی به کوهستان سهند مربوط است، کشیده شدهاست.
قسمت شرقی کوه سبلان به قله آتشفشان سبلان که در بلندای ۴۸۱۱ متری قرار دارد، منتهی میشود. تمام قلههای سبلان در همهٔ ایام سال پوشیده از یخ و برفهای دائمی هستند.
در جبهه غربی قله سلطان و در کنار جانپناه، سنگی به شکل عقاب قرار دارد که در طول زمان به نماد سبلان تبدیل شدهاست. این قطعه سنگ به شکل عقابی است که نشسته و سر را به سوی شرق چرخاندهاست. در مسیر صعود از یال شرقی (پناهگاه) سنگهایی به شکل روباه، کبوتر کاکلی و شاه و ملکه وجود دارد که در مسیر پرچمهای راهنما وجود دارند.
به صورت کلی برای صعود به سبلان سه مسیر وجود دارد:
قله سبلان به شماره ۱۹۴۹۶/۱۲ در فهرست آثار طبیعی ملی کشور به ثبت رسیده و سند مالیکت آن از ارتفاع بالای سه هزار و ۶۰۰ متری قله به وسعت شش هزار و ۲۰۰ هکتار به نام سازمان حفاظت محیط زیست صادر شدهاست.
قله سبلان در اسفند سال ۱۳۹۹ توسط اداره کل منابع طبیعی استان اردبیل به مساحت ۹۷۴۰۰۰ هکتار و به شعاع ۱۰ کیلومتری از ییلاقات آن دارای سند رسمی گردید. صدور این سند زمینه پیشگیری از کوه خواری، تصرفات غیرقانونی و ثبت در فهرست یونسکو را فراهم میآورد.
عکسهای ماهوارهای ناسا از سبلان:
This article uses material from the Wikipedia فارسی article سبلان, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.