نیروی گریز از مرکز

در حقیقت این نیروی جانب مرکز است که باعث حرکت دورانی جسم می‌شود. این کمیت را هر وقتی که شیئی در جاده‌ای منحنی یا پیچ داری حرکت می‌کند ملاحظه می‌کنیم. به عبارت دیگر نیروی جانب مرکز نمایش نیرویی غیرواقعی است که هنگامی دیده می‌شود که ناظر در یک دستگاه مرجع لخت قرار نداشته‌ باشد یعنی مثلاً در یک دستگاه مرجع چرخان باشد. دلیل چرخش سیارات به دور خورشید، بدون آنکه در خورشید سقوط کنند ، تامین نیروی جانب مرکز از نیروی گرانش خورشید متناسب با فاصله سیارات است.

نماد ‌نیروی جانب مرکز F_c و ابعاد آن ${\displaystyle MLT^{-}2}$ است. واحد آن ${\displaystyle N}$(نیوتن) است که یک کمیت برداری است.

هنگامی که جسمی را با طناب به یک ناظر واقع در مرکز دایره متصل می‌کنیم، وقتی که ناظر با سرعت در قرار می‌گیرد. نیروی جانب مرکز به عواملی چون فاصله جسم تا مرکز، سرعت جسم و جرم جسم بستگی دارد. نیروی جانب مرکز از فرمول زیر بدست می‌آید:

$${\displaystyle Fc=MV^{2}/R}$$

 

${\displaystyle =F_{C}}$ 

${\displaystyle =M}$  جرم جسم

${\displaystyle =V}$  سرعت جسم

${\displaystyle =R}$  شعاع حرکت جسم بر روی مسیر دایره

هرچیزی که در فضا معلق است، با نیروی کمی، جابه جایی بسیاری دارد؛ اما سیارات با این که جابه‌جا می‌شوند، در مسیر دَوَرانی خود می مانند، یعنی به دور خورشید می‌چرخند. طبق نظریه نیروی گریز از مرکز، این چرخش، نیروی گریز از مرکز به وجود می‌آورد. دلیل ثابت بودن مدار سیارات و خارج نشدن آن‌ها از مدارشان این است که خورشید در مرکز مسیر دَوَرانی سیارات است و به آنها نیروی جاذبه وارد می کند؛ این نیروی جاذبه با نیروی گریز از مرکز سیاره خنثی می شود و مانع از خارج شدن و سقوط سیاره می‌شود.

• نیروی جانب مرکز

• Wiki contributors, "Centrifugal force," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Centrifugal_force&oldid=539417000 (accessed March 9, 2013).

گروه علمی قاریان کتاب حق ، بخش علوم فیزیکی گروه تحقیقاتی قاریان کتاب حق ، بخش فرضیه‌های فیزیکی