مهدی سنایی: سیاست‌مدار و دیپلمات ایرانی

او دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه تهران، سفیر سابق ایران در روسیه، و نمایندهٔ شهرستان نهاوند در دوره هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی بوده‌است.

مهدی سنایی
سفیر ایران در روسیه
نماینده دورهٔ‌های هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی
حوزه انتخاباتی	نهاوند
اطلاعات شخصی
زاده	۵ فروردین نهاوند، استان همدان
حزب سیاسی	اصلاح طلب
پیشه	نویسنده و استاد دانشگاه
وبگاه	www.iras.ir

سنایی تدریس در دانشکده حقوق و علوم سیاسی را از سال ۱۳۸۲ هجری خورشیدی در گروه روابط بین‌الملل آغاز و سپس با شکل‌گیری گروه مطالعات منطقه ای، دو دوره و تا سال ۱۳۹۲ عضو وابسته این گروه بود. وی گروه مطالعات روسیه در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران را در سال ۱۳۸۶ و مرکز مطالعات غیردولتی ایران و اوراسیا با عنوان ایراس را در سال ۱۳۸۳ خورشیدی بنیان گذاشت. وی تا به حال چندین کتاب تألیف و ترجمه نموده و چند اثر نیز از او به زبان‌های خارجی منتشر شده‌است. آخرین تألیف مهدی سنایی به فارسی، کتاب «روسیه: جامعه، سیاست و حکومت» است که چاپ چهارم آن توسط انتشارات سمت در سال ۱۴۰۱ منتشر شد. در سوابق وی تحصیلات علوم دینی پیش از ورود به دانشگاه تهران و همچنین تسلط به زبان‌های انگلیسی، عربی و روسی دیده می‌شود. تحصیلات وی در دوره‌های کارشناسی، ارشد و دکتری به ترتیب؛ علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و علوم سیاسی بوده‌است.

مهدی سنایی همچنین، رایزنی فرهنگی سفارت خانه‌های ایران در قزاقستان و روسیه را تأسیس نموده و بین سالهای ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۲ در این دو کشور به عنوان رایزن فرهنگی ایران فعالیت کرده‌است. در سوابق اجرایی مهدی سنایی مسئولیت مؤسسه فرهنگی- منطقه‌ای اِکو نیز به مدت دو سال دیده می‌شود.

وی از سال ۲۰۲۱ به عنوان عضو وابسته میهمان دانشکده اقتصاد جهان و روابط بین‌الملل دانشگاه اچ‌اس‌ئی روسیه و در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ به عنوان پژوهشگر ارشد همکار مرکز مطالعات مدیریت عمومی و دولتی دانشگاه کارلتون کانادا انتخاب شد.

سنایی شوهر زینب یونسی، مترجم زبان روسی و دختر علی یونسی وزیر سابق اطلاعات ایران است. در سال ۲۰۱۹، عارفه سنایی دختر وی در مسکو درگذشت. سفارت ایران دلیل مرگ وی را سکته مغزی اعلام کرد ولی رسانه‌های روس گزارش دادند که وی از طبقه نهم ساختمانی به پایین افتاده و پلیس احتمال خودکشی وی را رد نکرده‌است.

• عضو شورای بین‌الملل دانشگاه تهران از ۱۳۹۸
• عضو هیئت علمی وابسته دانشکده اقتصاد و سیاست جهانی مدرسه عالی اقتصاد روسیه از ۱۳۹۹
• عضو شورای مشاورین مجله علمی «روسیه در سیاست جهانی» از ۱۳۹۸
• پژوهشگر ارشد همکار مرکز مطالعات مدیریت عمومی و دولتی دانشگاه کارلتون در کانادا از ۱۴۰۱
• سردبیر و عضو هیئت تحریریه مجله مطالعات جهان در دانشگاه تهران، ۱۳۹۶–۱۳۹۰
• مدیر گروه مطالعات روسیه دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، ۱۳۹۲–۱۳۸۶
• عضو هیئت علمی وابسته دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ۱۳۹۲–۱۳۸۲
• مدیر مسئول و سردبیر مجله چشم‌انداز ارتباطات فرهنگی، ۱۳۸۵–۱۳۸۲
• مؤسس و مدیر دانشنامه «ایرانیستیکا» به زبان روسی
• عضو هیئت تحریریه مجله ایرانشناسی- قزاقستان از سال ۱۳۸۷.
• ارائه مقاله در کنفرانس‌های علمی و بین‌المللی در فرانسه، لهستان، چین، روسیه، آمریکا، کانادا و دیگر کشورها

• دریافت نشان انستیتوی خاورشناسی مسکو برای گسترش ایرانشناسی در روسیه در سال ۱۳۹۸
• برنده جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۲بخش خارجی برای کتاب «روابط سیاسی و اجتماعی ایران و آسیای مرکزی»، (تز دکتری)

• مشاور ارشد وزیر امور خارجه ایران از ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱
• سفیر ایران در روسیه، ۱۳۹۸–۱۳۹۲
• نماینده مجلس شورای اسلامی از خرداد ماه ۱۳۸۷ تا آذر ماه ۱۳۹۲
• رئیس گروه دوستی پارلمانی با روسیه و اوکراین در مجلس
• رئیس انستیتوی فرهنگی سازمان منطقه‌ای اکو، ۱۳۸۵–۱۳۸۴
• معاون پژوهشی و آموزشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، ۱۳۸۴–۱۳۸۲
• مدیر عامل مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) از ۱۳۸۳ تاکنون
• رایزن فرهنگی سفارت ایران در روسیه، ۱۳۸۲–۱۳۷۸
• رایزن فرهنگی سفارت ایران در قزاقستان، ۱۳۷۷–۱۳۷۴
• عضو انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران از سال ۱۳۸۳

تألیف به زبان فارسی

• روسیه؛ جامعه، سیاست و حکومت، مهدی سنایی،انتشارات دانشگاهی سمت، تهران، ۱۳۹۵. چاپ چهارم ۱۴۰۱
• از این رهگذر (مجموعه گفتارها و نوشتارها)، انتشارات طهورا، تهران، ۱۳۹۴.
• پیوندهای تاریخی ایران و آسیای مرکزی، زیرنظر مهدی سنائی، مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا و مؤسسه فرهنگی اکو، ۱۳۹۳.
• روابط ایران و آسیای مرکزی، مهدی سنایی، دفتر مطالعات وزارت امور خارجه، تهران، ۱۳۹۰.
• با نهاوند: خاطرات انتخابات ۱۳۸۶، مهدی سنایی، انتشارات ایراس، ۱۳۸۹.
• روابط ایران و روسیه، به کوشش مهدی سنایی و جهانگیر کرمی، انتشارات ایراس، تهران، ۱۳۸۷.
• ره آورد ماوراءالنهر، مهدی سنایی، انتشارات بین‌المللی الهدی، تهران، ۱۳۷۸.
• جایگاه ایران در آسیای مرکزی، مهدی سنایی، تهران، ۱۳۷۶.

تألیف و انتشار به زبان روسی

• گفتگوهایی دربارهٔ آینده محتمل، مهدی سنایی با همکاری آندری بیستریتسکی، انتشارات وچه، مسکو، ۲۰۲۰.
• منتخب آثار، دانشکده علوم سیاسی دانشگاه دولتی مسکو لومونوسف، مسکو، ۲۰۱۹.
• دورنمای روابط ایران و آسیای مرکزی،انتشارات ادبیات شرق، سن پترزبورگ، ۲۰۱۷.
• حقوق و سیاست در اسلام، مسکو، انتشارات انستیتوی فلسفه آکادمی علوم روسیه، ۲۰۰۴ (کتاب درسی).
• در جاده بزرگ ابریشم، با مقدمه پروفسور «می‌یر» رئیس انستیتوی آسیا و آفریقای دانشگاه دولتی مسکو، مسکو، انتشارات آکادمی علوم، ۲۰۰۰.
• روابط سیاسی و اجتماعی ایران و آسیای مرکزی، با مقدمه پروفسور اوسپوف، رئیس انستیتوی جامعه‌شناسی سیاسی آکادمی علوم مسکو، انتشارات موراوی، ۲۰۰۲ (این کتاب خلاصه تز دکترای مؤلف است).

ترجمه از زبان انگلیسی و روسی

• روسیه در جستجوی هویت، نویسنده: جیمز بیلینگتون، ترجمه و ویرایش: مهدی سنایی، تهران، انتشارات ایراس با همکاری دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۸۵.
• سیاست خارجی روسیه: خود آگاهی و منافع ملی، نویسنده الکساندر زادوخین، ترجمه و تحقیق: مهدی سنایی، تهران، ۱۳۸۴.

• فهرست سفیران ایران در روسیه
• لیست اعضای هیئت علمی - دانشگاه تهران
• فهرست نمایندگان مجلس شورای اسلامی