عدد اُکسایشِ یک اتم در یک گونهٔ شیمیایی، همارز با بار الکتریکی است که به اتم آن عنصر نسبت داده میشود، با فرض اینکه همهٔ پیوندها یونی هستند.
(اعداد اکسایش ترکیبهای کووالانسی، بر اساس برخی قواعد اختیاری تعیین میشود)
عدد اکسایش یک یون یک تکاتمی برابر با بار آن یون است؛ مثلاً در NaCl، عدد اکسایش یون سُدیم (+Na) برابر ۱+ و عدد اکسایش یونِ کلر (-Cl) برابر ۱- است. عدد اکسایش اتمها در یک مولکول کووالانسی را میتوان با دادن الکترونهای هر پیوند به اتم الکترونگاتیوتر به دست آورد. برای مولکول
هر دو الکترون پیوند کووالانسی به اتم کلر داده میشوند، زیرا کلر الکترونگاتیو تر از هیدروژن است. به این ترتیب عدد اکسایش اتم کلر به دلیل یک الکترون اضافی، برابر با ۱- است. عدد اکسایش اتم هیدروژن نیز به علت اختصاص یافتن تنها الکترون آن به اتم کلر، برابر با ۱+ است.
در مورد پیوندهای غیر قطبی بین اتمهای یکسان، که در آنها تفاوت الکترونگاتیوی وجود ندارد، الکترونهای پیوندی بهطور مساوی بین اتمهای تشکیلدهندهٔ پیوند تقسیم میشوند. (حتی اگر تعداد الکترونهای پیوند فرد باشد باز هم بهطور مساوی تقسیم میشوند.)
به این ترتیب عدد اکسایش هر دو اتم کلر در مولکول زیر صفر است.
بر اساس این ایدهها قواعد زیر را میتوان برای تعیین عدد اکسایش بیان کرد:
هر عنصر در ترکیبات متفاوت، توانایی بهدست آوردن اعداد اکسایش گوناگونی را دارد. در صفحهٔ فهرست حالتهای اکسایش عنصرها میتوان فهرستی از اعداد اکسایشی که هر عنصر میتواند به خود بگیرد را مشاهده کرد.
عدد اکسایش یک اتم همیشه یک عدد صحیح است ولی میانگین اعداد اکسایش چند اتم از یک عنصر میتواند اعشاری باشد. به عنوان مثال در سوپراکسید عدد اکسایش یک اکسیژن ۱- و دیگری صفر است و میانگین اعداد اکسایش ۰٫۵- است.
This article uses material from the Wikipedia فارسی article عدد اکسایش, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.