سد سه‌دره
سد سه‌دره یا سد سه دهانه (به انگلیسی: Three Gorges Dam)، که بر روی رود یانگتسه در چین ساخته شده‌است.
نیروگاه برق‌آبی ساخته‌شده در این سد، بزرگ‌ترین نیروگاه جهان (در بین همهٔ انواع نیروگاه‌ها) است و از نظر تولید برق از سد ایتایپو پیشی گرفته‌است.
| سد سه دره 三峡大坝 | |
|---|---|
 سد در سپتامبر ۲۰۰۹ | |
  Location in Hubei Province | |
| کشور | چین |
| محل | ساندوپینگ، منطقه ییلینگ، هوبئی |
| مختصات | ۳۰°۴۹′۲۳″ شمالی ۱۱۱°۰۰′۱۲″ شرقی / ۳۰٫۸۲۳۰۶°شمالی ۱۱۱٫۰۰۳۳۳°شرقی |
| کاربری | کنترل سیلاب، بدست آوردن انرژی |
| وضعیت | عملیاتی |
| آغاز ساخت | ۱۴ دسامبر ۱۹۹۴ |
| گشایش | ۲۰۰۳ |
| هزینه ساخت | ¥۲۰۳ بیلیون (US$۳۱٫۷۶۵ بیلیون) |
| مالک(ـان) | شرکت برق یانگتسه چین (زیر مجموعه شرکت نیروگاه سه دهانه چین) |
| سد و سرریزها | |
| گونه سد | سد وزنی |
| بر روی رود | یانگتسه |
| بلندی | ۱۸۱ متر (۵۹۴ فوت) |
| طول تاج | ۲٬۳۳۵ متر (۷٬۶۶۱ فوت) |
| عرض تاج | ۴۰ متر (۱۳۱ فوت) |
| عرض در پی | ۱۱۵ متر (۳۷۷ فوت) |
| حجم سد | ۲۷٫۲ میلیون متر مکعب (۳۵٫۶ میلیون یارد مکعب) |
| گنجایش سرریز | ۱۱۶٬۰۰۰ متر مکعب بر ثانیه (۴٬۱۰۰٬۰۰۰ فوت مکعب بر ثانیه) |
| مخزن | |
| نام مخزن | قسمت مخزن سه دهانه |
| حجم کل مخزن | ۳۹٫۳ کیلومتر مکعب (۳۱٬۹۰۰٬۰۰۰ جریب فوت) |
| حوضه آبریز | ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۳۹۰٬۰۰۰ مایل مربع) |
| مساحت مخزن | ۱٬۰۸۴ کیلومتر مربع (۴۱۹ مایل مربع) |
| درازای مخزن | ۶۰۰ کیلومتر (۳۷۰ مایل) |
| فرازای مخزن | ۱۷۵ متر (۵۷۴ فوت) |
| گونه سد | سد وزنی |
| نیروگاه | |
| تاریخ راه‌اندازی | ۲۰۰۳–۲۰۱۲ |
| گونه | مرسوم |
| هد هیدروالکتریک | اندازه گیری شده: ۸۰٫۶ متر (۲۶۴ فوت) نهایت: ۱۱۳ متر (۳۷۱ فوت) |
| توربین‌ها | ۳۲ × ۷۰۰ مگاوات ۲ × ۵۰ مگاوات نوع فرانسیس |
| گنجایش اسمی | ۲۲۵۰۰ مگاوات |
| ضریب گنجایش | 45% |
| خالص تولید سالانه | ۱۰۱٫۶ تراوات-ساعت (۳۶۶ پتاژول) (۲۰۱۸) |
کار ساخت بدنهٔ این سد، در سال ۲۰۰۶ به پایان رسید، ولی تکمیل سد و تأسیسات نیروگاه برق‌آبی آن در ۴ ژوئیه ۲۰۱۲ با نصب آخرین توربین به پایان رسید. از زمان تکمیل نیروگاه برق‌آبی این سد در سال ۲۰۱۲ میلادی، توان تولید برق آن برابر با ۲۲۵۰۰ مگاوات می‌باشد. لازم است ذکر شود توان ۲۲۵۰۰ مگاواتی این سد با بهره‌گیری از ۳۲ ژنراتور ۷۰۰ مگاواتی و ۲ ژنراتور ۵۰ مگاواتی فراهم شده‌است.
در سال ۲۰۱۴ میلادی نیروگاه برق‌آبی این سد با تولید ۹۸٫۸ تراوات ساعت انرژی از نظر میزان انرژی تولیدی در سال به رتبه اول جهان دست یافت. این در حالی است که تولید انرژی سالانه سد ایتایپو ۸۷٫۸ تراوات ساعت در سال ۲۰۱۴ بود.
این سد علاوه بر تولید برق، ظرفیت کشتی‌رانی رودخانه یانگتسه را افزایش داده و همچنین پتانسیل وقوع سیل در پایین‌دست را به کمک فراهم کردن فضای ذخیره سیل کاهش داده‌است. دولت چین به این پروژه به عنوان یک مهندسی تاریخی و همچنین یک موفقیت اجتماعی و اقتصادی نگاه می‌کند. توربین‌های بسیار بزرگ و در ضمن بسیار پیشرفته این نیروگاه برق‌آبی گامی به سوی کاهش انتشار گازهای گل‌خانه‌ای است. با این حال، با آب‌گیری این سد برخی از محوطه‌های باستان‌شناسی و فرهنگی منطقه به زیر آب رفت و سبب آواره شدن حدود ۱٫۳ میلیون نفر شد. ضمن آنکه باعث تغییرات زیست‌محیطی قابل توجهی، از جمله افزایش خطر رانش زمین شد. به هر صورت این سد یک موضوع بحث‌برانگیز هم در داخل و هم در خارج از کشور چین بوده‌است.
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Three Gorges Dam». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۵.
دکتر سید محمد کیکاوسی ، پژوهشگر باشگاه پژوهشگران جوان و نخبه کشور
This article uses material from the Wikipedia فارسی article سد سه‌دره, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.