روحانی در اسلام به کسانی گفته میشود که تحصیل کرده حوزه علمیه و ملبس به لباس روحانیت هستند.
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
همچنین به کسانی که در حوزههای علمیه به تحصیل علوم اسلامی مشغول هستند طلبه هم گفته میشود. گاهی دو عنوان روحانی و طلبه به صورت همزمان بر یک نفر صدق میکند. کاربرد واژه طلبه، معادل کاربرد واژههای دانش آموز یا دانشجو در مدارس و دانشگاهها است. اگر چه این واژه در زبان عربی جمع واژهٔ طالب میباشد، ولی در زبان فارسی به صورت مفرد بهکار رفته و آن را به صورت طُلّاب جمع میبندند.
به روحانیان شیعه، آخوند، ملّا، شیخ، حجتالاسلام و المسلمین و در مراتب بالاتر، آیتالله و آیتاللهالعظمی گفته میشود. آموزش و هدایت روحانیان و عالمان دین، دارای اهمیت زیادی است. غالباً شکلگیری روحانیت در تشیع دوازدهامامی را به عصر گزینش وکیل از سوی امام دهم شیعه به بعد، تحلیل میکنند.
بهطور کلی طلاب و روحانیون دارای پوشش مخصوصی نبودهاند. تا اواخر دوره قاجاریه با ورود مدرنیته به ایران و فرنگی شدن لباس عموم مردم ایران لباس پیشین مردم که تقریباً شبیه به همین لباس ویژه روحانیت میباشد از بین رفت و لباس روحانیون خاص شد و به چشم آمد. [نیازمند منبع]
جهانگیرخان قشقایی هیچوقت لباس طلبگی نپوشید. همیشه با همان پالتو پوستی که داشت و ریش و موهای کمی بلند ظاهر میشد. فقط هنگام نماز جماعت شال کمرش را باز میکرد و به سر میبست. شاگرد وی، رحیم ارباب نیز به پیروی او هیچگاه معمّم نشد. جهانگیرخان در پاسخ فردی که پرسیده بود: "آقا شما که در سلک روحانیت هستید، عمامه ندارید؟ اگر خدا در روز قیامت از شما بپرسد که چرا این کار را نکردید؟" پاسخ داده بود: "اگر میگذاشتم و خدا از من میپرسید چه تناسبی با این لباس داشتی، آن وقت نمیدانستم چه جواب دهم!"
پس از انقلاب اسلامی ایران که نظام آموزشی طلاب و روحانیون سامان یافت، برای استفاده از لباس ویژه روحانیت مقررات خاصی وضع شد؛ از جمله این که:
در سدهٔ بیستم، دو انقلابِ مهم در ایران روی داد که نقش روحانیت شیعه در هریک گوناگون بودهاست؛ انقلابِ مشروطه و انقلابِ ۱۹۷۹م که «اسلامی» نامیده میشود. انقلاب مشروطه نخست شاهدِ برآمدن روشنفکران مدرن بود که از ایدئولوژیهای ناسیونالیسم، لیبرالیسم و سوسیالیسم تأثیر میگرفتند، قانون اساسی کاملاً غیردینی مدوّن کردند و به نوسازی جامعهٔ خود امیدوار بودند و پرداختند. امّا در انقلابِ دوّم، علمای سنّتی (روحانیت شیعه) فعالیت کردند که بنا به دیدگاه یرواند آبراهامیان از «دورانِ طلایی اسلام الهام میگرفتند. پیروزیِ خود را با طرح و تدوین یک قانون اساسی کاملاً دینی تضمین نمودند، قوانین شرعی را جایگزین دادگاههای موجود کردند و مفاهیمِ غربی همچون دموکراسی را مفاهیمی الحادی دانستند و موردِ انتقاد قرار دادند.»
به صورت کلی فرصتهای شغلی طلاب و روحانیون به سه دستهٔ علمی، تبلیغی و حقوقی تقسیم میشود.
از جمله فرصتهای شغلی طلاب و روحانیون |
---|
مشاغل علمی مثل : |
تدریس و تحقیق با محوریت علوم اسلامی در حوزه و دانشگاه |
مشاغل تبلیغی مثل : |
تدریس دروس عمومی معارف در مقاطع کاردانی و کارشناسی در کلیهٔ دانشگاههای دولتی و غیردولتی |
تبلیغ سنتی به صورت موقت در ایام خاص مثل: ماه رمضان، دهه اول ماه محرم، ایام فاطمیه و… |
تدریس دروس عمومی معارف و زبان عربی در مدارس راهنمایی و دبیرستان دولتی و غیردولتی |
مسئولیت عقیدتی سیاسی نیروهای مسلح (نیروی انتظامی، ارتش و سپاه) |
مسئولیت فرهنگی، اسلامی در نهادها و سازمانهای دولتی و غیردولتی |
رایزنی فرهنگی در سفارتخانههای جمهوری اسلامی ایران |
فعالیت فرهنگی در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی |
فعالیت فرهنگی در وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی |
فعالیت فرهنگی در سازمان تبلیغات اسلامی |
فعالیت فرهنگی در دفتر تبلیغات اسلامی |
فعالیت فرهنگی در سازمان صداوسیما |
امامت جمعه و جماعت |
مشاغل حقوقی مثل : |
قضاوت |
وکالت |
سردفتری |
مشاوره و کارشناسی حقوقی |
به روحانیان سنّی، ماموستا و در مراتب بالا، مولوی و در مراتب بالاتر، مولانا خطاب میشوند. ماموستا، واژهای کُردی و به معنای استاد و معلم است که در مناطق کردنشین، به عالمان دینی اطلاق میشود. واژه مولوی، از اضافه شدن «ی» به کلمه «مولا»، تشکیل شدهاست. این اصطلاح، در بخشهای شرقی ایران و نیز کشورهای شرق ایران، برای کسانی که در علوم دینی، به درجات بالا رسیدهاند، استفاده میشود. مولانا به معنای بزرگ و سرور ما، میباشد که بیشتر برای افراد فاضل و بزرگمرتبه به کار میبرند. رتبه مولانا، از مولوی بالاتر است.
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ روحانی (اسلام) موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article روحانی (اسلام), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.