شاهنشاهی اشکانی یا امپراتوری پارت نام دودمانی ایرانی و یکی از قدرتهای سیاسی و فرهنگی ایرانی در ایرانزمین بود که ۴۷۱ سال بر قسمت اعظم غرب آسیا و آسیای میانه حکومت میکردند.
درگاه اشکانیاناین شاهنشاهی با بیرون راندن یونانیان از ایران توسط ارشک یکم بنیانگذاری شد و به مدت چهار سده (۲۴۷ پ.م - ۲۲۴ م) بزرگترین رقیب امپراتوری روم بود. ارشک با تثبیت اقتدار، بنیان سلسلهٔ خود را از تبار هخامنشیان برشمارد. این شاهنشاهی با اقدامات و اصلاحات مهرداد یکم و مهرداد دوم به بیشترین قدرت خود رسید و گسترهای از رود فرات تا هندوکش و از کوههای قفقاز تا خلیج فارس را در بر گرفت. شاهنشاهی اشکانی رستاخیز تمدن ایرانی و رنسانس ایرانی پس از حملات اسکندر بود موجب زنده شدن دوباره فرهنگ و راه و روش ایرانی شد. اشکانیان با شاهنشاه خواندن خود رسما خود را میراثدار هخامنشیان اعلام کردند. شاهنشاهی اشکانی در پایان با برخواستن اردشیر بابکان و تأسیس شاهنشاهی ساسانی ازبین رفت. اما دودمان اشکانی تا مدتها بر مناطقی همچون ارمنستان و گرجستان فرمان میراندند. نوشتار برگزیدهدرگاه:اشکانیان/نوشتار برگزیده/۳ زندگینامه برگزیدهدرگاه:اشکانیان/زندگینامه برگزیده/۱ آیا میدانستید؟
بخشی از شاهنشاهی اشکانیانافغانستان • جمهوری اسلامی افغانستان • ارمنستان • جمهوری آذربایجان • بحرین • گرجستان • ایران • عراق • کویت • پاکستان • قطر • عمان • عربستان سعودی • سوریه • ترکیه • • • امارات متحده عربی • یمن • ازبکستان • هند • روسیه نوشتارهای برگزیدهدرگاه:اشکانیان/نوشتارهای برگزیده آنچه میتوانید انجام دهید
نگارهٔ برگزیدهدرگاه:اشکانیان/نگارهٔ برگزیده/۱ شاهنشاهان اشکانیاردوان یکم (اشک هفتم) (که بر اساس صورت ترتیبی قدیم تاریخنگاران، «اردوان دوم» یا اشک هفتم میشود) هفتمین یا هشتمین شاهنشاه اشکانی است (۱۲۷ پ.م –۱۲۴/۱۲۳ پ.م). او عموی فرهاد دوم بود و پس از کشته شدن او به دست سکاها بر تخت شاهی نشست. اردوان مجبور به ادامه مقابله با قوم یوئهچی شد. این قوم بر اثر فشار هونها به سوی ایران رانده شده بودند. بر اثر فشار آنها پادشاهی باکتریا از بین رفت به سرزمین هند منتقل شد، اما آن نیز بعد از شصت سال منقرض شد و یوئهچیها در باکتریا پادشاهی تأسیس کردند که در تاریخ موسوم به شاهنشاهی کوشانی است. اردوان نیز مانند فرهاد دوم در جنگ با یوئهچیها از ناحیه بازو زخم برداشت و بر اثر آن زخم درگذشت. پس از او پسرش مهرداد دوم به شاهی رسید. در همین زمان صحراگردانی که متشکل از چند قبیله مختلف، شامل سکاها و تخاریها، بودند و در منابع چینی با عنوان «یوئه-چی» شناخته میشوند، به حکومت یونانی بلخ حمله کردند و این سلسله را که آخرین مقاومتگاه یونانیان در شرق محسوب میشد، نابود کردند. به نظر میآمد که هجوم صحراگردان در حال نابودی همه قدرتهای فلات ایران بود. اردوان نیز در این زمان در جنگی با سکاها کشته شد و سکاهای مهاجم با شکست دادن اشکانیان در شرق، به طرف جنوب حرکت کردند و قسمتی از آنها در شهرب درنگیه (زرنج) ساکن شدند و آن را به نام خود، سکستان (سیستان) نامگذاری کردند. این نفوذ سکایی در داخل خاک ایران، اثرات فرهنگی زیادی داشت که در به وجود آمدن عصر پهلوانی و ادبیات حماسی نقش بزرگی را ایفا کرد. بعد از اردوان وظیفه غلبه بر سکاها و دوباره مستحکم کردن قدرت اشکانی به پسرش مهرداد دوم (اشک نهم)، واگذار شد. گوناگونباتری بغداد یا پیل اشکانی یا سلول اشکانی یا باتری اشکانی، باتری در امپراتوری اشکانیان (درمناطقی که امروزه جزو عراق کنونی است) ساخته شدهاست. فرضیههای ارائه شده در زمینه یافتههای باستان شناسان همگی بر این مطلب صحه گذاشتهاند که این مجموعه در راستای کاربردهای الکتروشیمیایی از آن میان آبکاری الکتریکی فلزها ساخته شده که کشف ظرفهای آبکاری شده در نزدیکیهای محل کشف این باتری، تاییدی بر این مطلب است؛ یافتهای که به نوبه خود از یک جهش علمی تاریخی سرگذشت دارد. سراسرنمادرگاه:اشکانیان/سراسرنمای برگزیده/۱ ردههاموضوعاتشاهنشاهی اشکانی • فهرست نبردهای شاهنشاهی اشکانی • گاهشمار سلوکیان و اشکانیان • پادشاهی اشکانیان (شاهنامه) • تاریخ اجتماعی اشکانیان • خاندان اشکانی • خط پهلوی • دریانوردی اشکانیان • زبان پارتی • شاهنشاهی متحده اشکانی • منبعشناسی تاریخ سلوکی و اشکانی • مهستان • نوشتههای سلطنتی بر سکههای اشکانی • هنر اشکانیان • ارتش اشکانی • هفت خاندان پارتی • جنگهای اشکانیان و رومیها • مذهب در دوران اشکانی • پیل بغداد • فهرست شاهان اشکانی درگاههای وابستهدر دیگر پروژههای ویکیمدیا |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article درگاه:اشکانیان, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.