بندر دیلم: غربی ترین نقطه مسکونی استان بوشهر

موقعیت جغرافیایی

بندر دیلم در حدود ۲۰۰ کیلومتری بندر بوشهر و شمال غربی استان بوشهر نزدیک مرز مشترک استان‌های خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد. در ماه‌های آذر، دی و بهمن آب و هوای این بندر معتدل و بقیه سال هوائی گرم و شرجی دارد. شهرستان دیلم دارای دو بخش مرکزی و امام حسن است. امام حسن دیلم از مراکز عمده فلات قاره و بهرگان محسوب می‌شود. همچنین تأسیسات مهم گازی در روستای سیاهمکان دیلم نقش مهمی در صنعت نفت و گاز دارد. از فرودگاه امام حسن در شهرستان دیلم به شهرهای تهران و شیراز پرواز وجود دارد.

مساحت شهرستان دیلم ۲۳۱۴ متر مربع هست.

آب و هوا

بندر دیلم در طول جغرافیایی ۵۰ درجه و ۹ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۳ دقیقه و ارتفاع ۱۰ متری از سطح دریا قرار دارد. این بندر در ۲۳۲ کیلومتری شمال غربی بندر بوشهر و در ۷۲ کیلومتری جنوب بهبهان (در استان خوزستان) در ساحل خلیج دیلم در خلیج فارس قرار دارد. آب و هوای دیلم گرم و شرجی است.

مردم

مردم این شهرستان از قوم لر می باشند. به زبان لری سخن می گویند. وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر می گوید: مردم دیلم از نژاد لر هستند و گویش لری دارند.

گویش

گویش لری لیراوی یکی از گویش های زبان لری جنوبی گویش مردم این شهرستان ذکر شده است.

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۲۵٬۷۳۰ نفر (۷٬۳۵۹ خانوار) می‌باشد. و در سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۱۹٬۸۲۹ نفری (آمار رسمی ۱۳۸۵) بوده‌است.

منطقه گردشگری و تفریحی جزیره بندرحماد از جاذبه‌های توریستی بندر دیلم می‌باشد. این منطقه با ۶۰ هکتار اراضی جنگلی بکر و فوق‌العاده زیبا و مشرف به دریای خلیج فارس می‌باشد.دانشگاه آزاد اسلامی مرکز دیلم در سال ۱۳۸۲ در این شهر تأسیس شد مرکز آموزش عالی این شهر است. این دانشگاه هم‌اکنون نزدیک به ۸۰۰ دانشجو در مقطع کاردانی و کارشناسی در رشته‌های حسابداری و رایانه و عمران و روان‌شناسی و الکتروتکنیک و مدیریت بازرگانی دارد. دانشگاه پیام نور و کاربردی نیز در مرکز این شهرستان شعبه دارند.

آبگاه وقف‌شده تنوب در حومه این شهر واقع است که در سال ۱۳۸۹ بازسازی شده‌است.

از جاذبه‌های دیگر دیلم: ساحلی بکر و دست نخورده درمیان دیگر سواحل استان بوشهر، قلعه حصار، قلعه آقاخان لیراوی (متعلق به دوره قاجار)، اسکله دیلم - بازار ماهی فروشان، قبور شهدای گمنام، کافه موزه دیلم (پذیرایی با لباس‌های تاریخی محلی جنوبی بندر دیلم)- فست فود پاتوق مزه (فست فودی با نمای زیبا و کاملاً چوبی که غذاهای جدید کُره ای و ترکیه ای را برای اولین بار در استان بوشهر ارائه داده و لوکیشنی زیبا دارد که روبروی لنج‌ها می‌باشد که پذیرای همشهریان و مسافران محترم است) بازارها (کویتی‌ها - بازارچه ساحلی که متأسفانه در تاریخ ۱۳۹۹/۷/۱۰ به دلیلی نامعلوم طعمه حریق شد و تمام ۲۰۰ مغازه‌ای که در آن بود با تمام اجناس به تلی از خاکستر تبدیل شد - مجتمع تجاری دریم لند، مجتمع تجاری مسکونی نخل، مجتمع تجاری الماس و…)

مسجد نور مزین به تکه ای از پرده کعبه،

پارک‌های جنگلی واقع در روستاهای (بیدو - عامری و سیاهمکان)، بقعهٔ امامزاده جعفر واقع در روستای بنه خاطر، بقعه امام زاده حسن درشهر امام حسن، تپه‌های صخره ای ساحل بندر امام حسن، آبشار فصلی تمبتا واقع در کوهستان روستای عامری را می‌توان نام برد.

پیشه اکثر مردم این شهر بازرگانی و صیادی است. اجناس خارجی در این شهر با قیمت مناسب و ارزانتر از دیگر شهرهای ایران به فروش می‌رسد به طوری که از استان‌های همجوار و حتی دیگر استان‌ها برای خرید به این شهر می‌آیند. به همین دلیل در ایام تعطیل (نوروز، پنج شنبه و جمعه‌ها هر هفته) از شهرهای شلوغ استان بوشهر است.

میرزا عبدالوهاب شریعت بهبهانی، حاج عبدالرسول بشیری، دیلمی پور، شیخ حسن معتمد، حاج سیدهاشم محمدی مطلق، امیر حسن خان لیراوی از مشاهیر درگذشته این شهرستان هستند