بابیه
در دورهٔ قاجار، دین بابیت با تلاش سید علیمحمد باب طباطبایی شیرازی، پدید آمد.
به پیروان سید علیمحمد باب، بابی یا پیرو آیین بیانی گفته میشود. همچنین به بابیانِ پس از میرزا یحیی نوری (معروف به صبح ازل)، بابی ازلی گفته میشود.
در دوران قاجار، فساد و عقب ماندگی فرهنگی و اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و نیز هرج و مرج و دخالت کشورهای بیگانه، وجود داشت. این آشفتگیها وضعیت زندگی بهائیان (و بابیان) را بدتر کرده و باعث تجاوز به حقوق و پایمال شدن داراییها… یشان از سوی حکومت قاجاریه میشد.
بر اثر تحریک ملاها و فقیهان اسلامی، زندگی بهائیان (مانند بابیان)، بسیار تلخ و ناگوار شده و به دردناکترین شیوهها کشته میشدند و خانوادههایشان نابود میشد.
در دورهٔ قاجاریه، برخی از زرتشتیان و یهودیان و مسلمانان، از جمله، شماری از فقیهان و مبلغان اسلامی، بابی شده و البته بسیاریشان بعدها بهائی شدند.
پس از تیرباران سید علیمحمد باب در سال ۱۸۵۰، پیروانش که به «بابی»، مشهور بودند، بر پایهٔ گفتهٔ باب در کتاب بیان، در پی موعود آیین بابی-که در کتاب بیان با عنوان من یظهره الله از او شدهاست-میگشتند. در سال ۱۸۶۳ بهاءالله، برادر بزرگتر میرزا یحیی نوری، خود را «منیظهرهالله»، موعود کتاب بیان، معرفی کرد؛ بیشتر بابیان به او باورمند شده و بهائی نامیده شدند؛ با این حال، گروه اندکی که به پیروی از میرزا یحیی نوری (معروف به صبح ازل) بابی ماندند، ازلی نام گرفتند. ازلیان با پنهان کردن هویت دینی خود، عملاً در جامعه اسلامی، حل شدند.
در این بخش، به سرشناسان و کنشگران دین بابیه (بیانی) یعنی بابیانِ اهل هنر، ادبیات، دانش، دین، عرفان، سیاست و همچنین مبلغان اسلامگرای بابیشده، بابیان بیدینشده و بابیان کشتهشده، پرداخته شدهاست.
شمار چشمگیری از بابیان، بعدها بهائی شدند که نام آنها در نوشتار بهائیان ایرانی آورده شدهاست.
در دوره قاجار، بابیان، تحت سرکوب و تعقیب بودند و به همین علت وابستگی مذهبی خود را مخفی میکردند. دیگران هم، در صورت مطلع بودن، تمایلی به افشای نقش فعالان بابیهای ازلی نداشتند؛ بنابراین تاریخنگاران از میزان تعلق فعالان مشروطهخواه به این فرقه گزارش دقیقی ندادهاند. ادوارد براون از میرزا جهانگیر خان صور اسرافیل و ملکالمتکلمین، که در واقعه به توپ بستن مجلس کشته شدند، به عنوان فعالان ازلی نام برده، اما به نام دیگران اشاره نکردهاست؛ چون به گفته خودش، در آن زمان هنوز زنده بودهاند.
دربارهٔ شمار بابیانِ قتلعام، عدد دقیقی در دست نیست. یکی از پژوهشهای متأخر، این عدد را کمی بیش از «۳٫۰۰۰ (سه هزار)» نفر، برآورد کردهاست که بیشترشان در درگیریهای طبرسی، نیریز و زنجان، کشته شدند. تعداد، احتمالاً از این مقدار، بیشتر است، به ویژه به دلیل اینکه نامها و مسئلهٔ اعدام بابیانی که در سال ۱۸۵۲ کشته شدند، جایی ثبت نشدهاست. بیشتر کشتهشدگان، مرد بودند؛ البته به فهرست کشتهشدگان مورد نظر، آن دسته از زنان، کودکان و سالمندانی که از سختی و گرسنگی، درگذشتند نیز باید افزود. در منابع بهائی، عدد کشتهشدگان را کم و بیش، «۲۰٫۰۰۰ (بیست هزار)» تن، اعلام شدهاست. برخی از افراد قتلعام شدهٔ پیشگفته، بهائی بودند.
This article uses material from the Wikipedia فارسی article بابیان, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.