امامزاده: فرزند یا نواده یکی از امامان دوازده‌گانه شیعه
امامزاده به فرزند یا نوادهٔ یکی از امامان شیعه و نیز مقبرهٔ آن‌ها گفته می‌شود.
شیعیان معتقدند که این امامزادهها قدرت معجزه و شفا دادن به بیماری‌ها را دارند تعداد بسیاری امامزاده در ایران و تعدادی در عراق وجود دارند.
بقاع امامزادهها در ایران را سازمانی به نام سازمان اوقاف و امور خیریه اداره می‌کند. تعداد امامزادههای ایران در سال ۱۳۵۷، حدود ۱۵۰۰ بقعه برآورد شده بود، اما با گذشت بیش از سی سال، تعداد این امامزادهها به نزدیک ۱۱ هزار بقعه رسیده و این به آن معنا است که به‌طور متوسط، سالانه بیش از ۳۰۰ امامزاده در ایران شناسایی می‌شود.
تاریخچه
مورخان شیعه علل متعددی را در خصوص مهاجرت گسترده فرزندان امامان شیعه به ایران ذکر کرده‌اند. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- امنیت موجود در ایران بعد از سده ۲ هجری قمری، به علت دوری مسافت از بغداد و شام
- محبوبیت در بین مردم ایران به ویژه در مناطق شیعه‌نشین و فضای مناسب برای ترویج و تبلیغ مذهب تشیع و مسائل فقهی و شرعی
- جذب نیرو برای قیام علویان زیدی
وجود امامزادهها و سایر عناصر مذهبی، گاهی باعث ایجاد یا گسترش شهر یا روستا در اطراف خود شده‌اند. این شهرها یا روستاها در مواقعی حتی نام همان امامزاده را به عنوان نام برگزیده‌اند. از آن جمله می‌توان به شهر مشهد، که نام کنونی آن اشاره به کشته شدن علی بن موسی الرضا در آنجا دارد یا شهرهای شهرضا، صالح‌آباد یا پیشوا که تا قبل از دوران پهلوی امامزاده جعفر نامیده می‌شد که از نام امامزادههای مدفون در آن‌ها گرفته شده است. شهر قم نیز پس از درگذشت فاطمه معصومه در آنجا اهمیت و گسترش یافت.
امامزادهها در ایران
بر اساس برخی آمار منتشر شده تعداد مقبره امامزادگان ایران در اوایل انقلاب اسلامی یک هزار و پانصد مقبره بوده و بنابر آمارهای رسمی تا سال ۱۳۹۰ بالغ بر ۱۰ هزار و پانصد مقبره رسیده است. تعداد امامزادهها در طول ۳۰ سال ۷ برابر شده و این بدان معناست که طی سال‌های گذشته به‌طور میانگین، سالانه تعداد ۳۰۰ امامزاده جدید در ایران مورد شناسایی قرار گرفته است.این در حالیست که بالغ بر ۸۰۰۰ عدد از این امامزادهها فاقد سند و شجره‌نامه هستند.
امامزادههای ایران در سال ۱۳۵۷، حدود ۱۵۰۰ بقعه برآورد شده بود، اما با گذشت بیش از سی سال، تعداد این امامزادهها به نزدیک ۱۱ هزار بقعه رسیده و این به آن معنا است که به‌طور متوسط، سالانه بیش از ۳۰۰ امامزاده در ایران شناسایی می‌شود. سال ۹۱ خبرگزاری ایلنا در گزارشی نوشت که تنها دو هزار امامزاده سند و شجره نامه دارند.
امامزادههای جعلی
بسیاری از امامزادههای ایران فاقد سند و شجره‌نامه هستند و بر صحت تاریخی آن‌ها نقدهایی وارد شده است، که از معروفترین آن‌ها می‌توان به بی‌بی شهربانو، امامزاده قاسم و امامزاده قلقلی اشاره کرد.
به گفته مدیرکل اوقاف گیلان، تا کنون ۱۳ امامزاده جعلی در این استان تخریب شده است.
مجلس
نمایندگان مجلس از عدم برخورد مسئولان سازمان اوقاف با امامزادههای بدون شجره انتقاد کردند و این سازمان را تهدید به پیگیری طرح تحقیق و تفحص کردند.
حواشی
سازمان اوقاف و امور خیریه
نماینده مردم رشت در مجلس، در مصاحبه‌ای گفت که سازمان اوقاف و امور خیریه یک زمین‌خوار بزرگ است و او معتقد است که زمین خواری‌های بزرگ در کشور ایران را سازمان‌ها و نهادها انجام می‌دهند و کمتر افراد حقیقی به دنبال زمین خواری هستند که در رأس آن‌ها سازمان اوقاف و امور خیریه است. وی همچنین در مصاحبه‌ای اعلام کرد که مستنداتی وجود دارد که سازمان اوقاف مجوز ساخت‌وساز به مستأجرین خود داده است.
افزایش تعداد امامزادهها
طبق آمار رسمی، بیش‌از ۸۰۰۰ امام‌زادهٔ قانونی و ثبت‌شده در ایران وجود دارد. اما مؤسسه دایرة المعارف بقاع متبرّکه ادّعا کرده تاکنون تعداد ۸۱۸۶ باب از بقاع متبرّکه را در کلّ کشور شناسایی نموده که در این اماکن تعداد ۱۰۶۹۱ تن از امامزادگان و پیامبران الهی مدفون هستند. همچنین تعداد بسیاری امامزاده نیز وجود دارند که به علُت خواب‌نما شدن افراد ساخته می‌شوند؛ بسیاری از آن‌ها را بعداً (همانند شمال کشور) مراجع قانونی تخریب می‌کند.
البته طبق اعلام بی‌بی‌سی فارسی، تعداد امامزادههای ثبت‌شده در ایران حدود ۱۱۰۰۰ است.
امامزادههای جنجال‌برانگیز
امامزاده بیژن
به نقل از بی‌بی‌سی، این امامزاده در استان مازندران واقع شده است. انتشار عکس تابلوی این امامزاده در اینترنت سبب شگفتی و گاه شوخی کاربران قرار گرفت. به گفته معاون سازمان اوقاف، نام اصلی این امامزاده سید محمد بوده است. با توجه به اینکه امامزاده سید محمد در محلی یا روستایی واقع شده بود که مردم این مکان را بی‌جن تلقی می‌کردند (یعنی مکانی بدون وجود جن)، بر همین اساس امامزاده سید محمد نیز در میان مردم به عنوان امامزاده بی‌جن و سپس در محاوره روزمره بیژن رواج یافت.
امامزاده قلقلی
این امامزاده در نزدیکی گیلان است. علت نام آن‌هم این است که عده‌ای از مردم برای گرفتن به اصطلاح حاجت جلوی در ورودی آن قل می‌خورند.
امامزاده تراکتور
این امامزاده در نزدیکی یاسوج است. علت نام آن‌هم این است که عده‌ای از مردم برای گرفتن به اصطلاح حاجت به تراکتور قفل و دخیل می‌بندند.
نگارخانه
-
امامزاده سلطان سید حبیب حاجی‌آباد -
امامزاده حمزه قم -
امامزاده ابراهیم قم -
امامزاده سید لر در مارنئولی گرجستان -
چهار امامزاده قم -
حرم فاطمه معصومه -
امامزاده جمال الدین قم -
امامزاده سلطان علی بن محمد باقر در مشهد اردهال -
شاه چراغ در شیراز -
امامزاده درب بهشت قم -
امامزاده شاه جمال قم -
امامزاده سید محمد در مایان سفلی تبریز
جستارهای وابسته
منابع
پیوند به بیرون
| مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به امامزاده در ویکیگفتاورد موجود است. |
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ امامزاده موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article امامزاده, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.