juro
"Ubi societas, ibi ius": kie socio, tie juro (romia maksimo).
Juro estas la aro de reguloj aŭ normoj, kiujn difinas kaj akceptas la homoj por regi la sociajn rilatojn, kaj kiujn garantias la publika potenco, nome la ŝtato.
La devigeco de la jura regulo kaj la puno ligita kun ĝi distingigas la ĉi-lastan disde la reguloj morala kaj ĝentileca. La punon donas la ŝtato (t.e. estaĵo artefarita de la homoj), kio distingigas la juran regulon ankaŭ disde la religia regulo.
La objektiva juro estas la aro de la juraj reguloj. La pozitiva juro estas la aro de la juraj reguloj, kiuj efektivas en koncerna ŝtato je koncerna momento; la juroj ja malsamas en tiuj aŭ aliaj landoj, kaj ankaŭ ŝanĝiĝas laŭ la tempo.
Juron tradicie simbolas pesilo, glavo kaj blindeco >>
red. Jan 2007: Deklaracio pri Homaj kaj Civitanaj Rajtoj
La franca Deklaracio pri Homaj kaj Civitanaj Rajtoj estas unu el la plej fundamentaj aktoj de la franca revolucio de 1789. Ĝi difinas plurajn individuajn aŭ kolektivajn rajtojn por la franca popolo kaj eĉ por la tutmondaj homoj (ĝi volas sin universala). Ĝin alprenis la Nacia Konstitucidona Asembleo (Assemblée nationale constituante) la 26-an de aŭgusto 1789. [...] Hodiaŭ la nuna konstitucio de Francio plu referencas al la Deklaracio en sia antaŭparolo, tiel ke la franca Konstitucia Konsilio kontrolas la laŭkonstituciecon de leĝo i.a. surbaze de ĝi (ekde 1971). (Legu pli...)
- ke hodiaŭ pli ol 60 % de la hodiaŭa nacia juro de la eŭropuniaj membroŝtatoj rezultas el la eŭropunia juro? Vidu la rubrikon Eŭropunia juro.
red. Juroscienco ne estas unueca scienco. La juraj reguloj konsistigas malhomogenan aron. Por plisimpligi ilian studon oni tradicie dividas ilin laŭ kriterioj. Tiu divido rezultas el kodeksigoj, jurtekstoj, praktiko, universitataj instruoj... Juro do dividiĝas en subarojn kutime nomitajn juraj branĉoj.
La uzitaj dividaj kriterioj estas ofte arbitraj, sed oni ne supertaksu la valoron de tia klasifiko: ĝi celas nur oportunon, kaj iuj juraj konceptoj fakte povas esti plurklasaj. Krome iuj subfakoj estas malfacile klasifikeblaj aŭ eĉ neklasifikeblaj...
This article uses material from the Wikipedia Esperanto article Portalo:Juro, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). La enhavo estas disponebla laŭ CC BY-SA 4.0, se ne estas alia indiko. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Esperanto (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.