Φραντς Μποάζ: Γερμανοαμερικανός ανθρωπολόγος

Ο Μποάζ στη Γερμανία ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στην ψυχολογία, με εξειδίκευση στην ψυχοφυσική της αντίληψης, και κατόπιν έκανε μεταδιδακτορική μελέτη στη γεωγραφία. Συμμετείχε σε αποστολή στον βόρειο Καναδά, όπου σαγηνεύτηκε από τον πολιτισμό και τη γλώσσα των Ινουίτ της Νήσου Μπάφιν. Κατόπιν έκανε εργασία πεδίου με τους αυτόχθονες πολιτισμούς και γλώσσες του βορειοδυτικού Ειρηνικού. Το 1887 μετανάστευσε στις ΗΠΑ όπου εργάστηκε αρχικά ως έφορος στο Σμιθσόνιαν. Το 1899 έγινε καθηγητής της ανθρωπολογίας στο πανεπιστήμιο Κολούμπια όπου παρέμεινε ως το τέλος της σταδιοδρομίας του. Μέσω των μαθητών του, πολλοί από τους οποίους κατέλαβαν θέσεις σε ανθρωπολογικά τμήματα και ερευνητικά προγράμματα, ο Μποάζ επηρέασε βαθιά την ανάπτυξη της αμερικανικής ανθρωπολογίας. Ανάμεσα στους σημαντικότερους μαθητές του συγκαταλέγονται οι Άλφρεντ Λούις Κρέμπερ, η Ρουθ Μπένεντικτ, ο Έντουρντ Σάπιρ, η Μάργκαρετ Μιντ και πολλοί άλλοι.

Επίσης, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους αντιπάλους της άλλοτε δημοφιλούς ιδεολογίας του επιστημονικού ρατσισμού, της ιδέας ότι η φυλή είναι βιολογική έννοια και ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι καλύτερα κατανοητή μέσω της τυπολογίας των βιολογικών χαρακτηριστικών. Με μια σειρά πρωτοποριακών μελετών στη σκελετική ανατομία έδειξε ότι το κρανιακό σχήμα και μέγεθος είναι εξαιρετικά μεταβλητό εξαιτίας περιβαλλοντικών παραγόντων όπως είναι η διατροφή και η γενική υγεία, αντίθετα με τους ισχυρισμούς των ρατσιστών ανθρωπολόγων της εποχής του, που θεωρούσαν το σχήμα του κρανίου σταθερό φυλετικό χαρακτηριστικό. Ο Μποάζ με το έργο του έδειξε ότι οι διαφορές στην ανθρώπινη συμπεριφορά δεν καθορίζονται από βιολογικές προδιαθέσεις, αλλά είναι το αποτέλεσμα πολιτισμικών διαφορών που αποκτούνται μέσω της κοινωνικής μάθησης. Με αυτόν τον τρόπο εισήγαγε τον πολιτισμό ως κυρίαρχη έννοια για την περιγραφή των παρατηρούμενων διαφορών στη συμπεριφορά ανάμεσα σε ανθρώπινες ομάδες και ως κεντρική αναλυτική έννοια της ανθρωπολογίας.

Ανάμεσα στις μεγαλύτερες συνεισφορές του στην ανθρωπολογική σκέψη ήταν η απόρριψη των άλλοτε δημοφιλών εξελικτικών προσεγγίσεων στη μελέτη του πολιτισμού, που έβλεπαν όλες τις κοινωνίες να αναπτύσσονται μέσω μιας σειράς ιεραρχικών τεχνολογικών και πολιτισμικών φάσεων, με τον δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό στην κορυφή. Ο Μποάζ έδειξε ότι ο πολιτισμός αναπτύχθηκε ιστορικά μέσω των αλληλεπιδράσεων ομάδων ανθρώπων και της διάχυσης των ιδεών. Συνεπώς, δεν υπάρχει κάποια διαδικασία μέσω της οποίας προσωρούν οι κοινωνίες σε «υψηλότερες» πολιτισμικές μορφές. Τούτη η διάκριση ώθησε τον Μποάζ να απορρίψει την οργάνωση των εθνολογικών μουσείων που βασιζόταν σε μια ιδιαίτερη πολιτισμική φάση, προωθώντας την οργάνωση των εκθεμάτων βάσει της συγγένειας και της εγγύτητας των σχετικών πολιτισμικών ομάδων.

Εισήγαγε επίσης την ιδεολογία του πολιτισμικού σχετικισμού, σύμφωνα με την οποία οι πολιτισμοί δεν μπορούν να ταξινομηθούν αντικειμενικά ως ανώτεροι και κατώτεροι, καλύτεροι ή ορθότεροι. Όλοι οι άνθρωποι βλέπουν τον κόσμο μέσα από τον φακό του δικού τους πολιτισμού και τον κρίνουν σύμφωνα με κανόνες που απέκτησαν πολιτισμικά. Για τον Μποάζ το αντικείμενο της ανθρωπολογίας είναι να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο ο πολιτισμός βοηθά τους ανθρώπους να αντιληφθούν και να επικοινωνήσουν με τον κόσμο με διαφορετικούς τρόπους. Προκειμένου να το πετύχει αυτό, η ανθρωπολογία χρειάζεται να στραφεί στη μελέτη της γλώσσας και των πολιτισμικών πρακτικών των υπό μελέτη κοινωνιών.

Τέλος, ενώνοντας την αρχαιολογία, τη μελέτη του υλικού πολιτισμού και της ιστορίας και τη φυσική ανθρωπολογία, τη μελέτη της ποικιλίας στην ανθρώπινη ανατομία, με την εθνολογία, τη μελέτη της πολιτισμικής ποικιλίας και την περιγραφική γλωσσολογία, τη μελέτη των προφορικών αυτοχθόνων γλωσσών, Ο Μποάζ δημιούργησε μια τετράπτυχη ανθρωπολογία, η προσέγγιση της οποίας υπήρξε κυρίαρχη στην αμερικανική ανθρωπολογία του 20ού αι.

• Boas n.d. "The relation of Darwin to anthropology", notes for a lecture; Boas papers (B/B61.5) American Philosophical Society, Philadelphia. Published on line with Herbert Lewis 2001b. (Η σχέση του Δαρβίνου με την ανθρωπολογία, σημειώσεις για μια διάλεξη)
• Boas, Franz (1911). The Mind of Primitive Man. ISBN 0-313-24004-3 (Online έκδοση of the 1938 αναθεωρημέμνη έκδοση στο Internet Archive) (Ο νους του πρωτόγονου ανθρώπου)
• Boas, Franz. (1911). Handbook of American Indian languages (Vol. 1). Bureau of American Ethnology, Bulletin 40. Washington: Government Print Office (Smithsonian Institution, Bureau of American Ethnology). (Εγχειρίδιο των αυτοχθόνων αμερικανικών γλωσσών)
• Boas, Franz (1912). "Changes in the Bodily Form of Descendants of Immigrants". American Anthropologist, Vol. 14, No. 3, July–Sept, 1912. Boas (Αλλαγές στον σωματότυπο των απογόνων μεταναστών)
• Boas, Franz (1912). "The History of the American Race". Annals of the New York Academy of Sciences, Vol. XXI, pp. 177–183. (Η ιστορία της αμερικανικής φυλής)
• Boas, Franz (1917). Folk-tales of Salishan and Sahaptin tribes (DJVU). Washington State Library's Classics in Washington History collection. Published for the American Folk-Lore Society by G.E. Stechert.  (Παραμύθια των φυλών Σαλισάν και Σαχαπτίν)
• Boas, Franz (1914). "Mythology and folk-tales of the North American Indians". Journal of American Folklore, Vol. 27, No. 106, Oct.-Dec. pp. 374–410. (Μυθολογία και παραμύθια των βορειοαμερικανών Ινδιάνων)
• Boas, Franz (1922). "Report on an Anthropometric Investigation of the Population of the United States". Journal of the American Statistical Association, June 1922. (Αναφορά σε μια αναθρωπομετρική έρευνα του πληθυσμού των ΗΠΑ)
• Boas, Franz (1906). The Measurement of Differences Between Variable Quantities. New York: The Science Press. (Online version at the Internet Archive) (Η μέτρηση των διαφορών μεταξύ μεταβλητών ποσοτήτων)
• Boas, Franz (1927). "The Eruption of Deciduous Teeth Among Hebrew Infants". The Journal of Dental Research, Vol. vii, No. 3, September, 1927. (Η έκρηξη αποβαλλόμενων οδόντων σε εβραϊκά νήπια)
• Boas, Franz (1927). Primitive Art. ISBN 0-486-20025-6 (Προϊστορική τέχνη)
• Boas, Franz (1935). "The Tempo of Growth of Fraternities". Proceedings of the National Academy of Sciences, Vol. 21, No. 7, pp. 413–418, July, 1935. (Ορυθμός ανάπτυξης των αδελφοτήτων)
• Boas, Franz (1940). Race, Language, and Culture ISBN 0-226-06241-4 (Φυλή, γλώσσα και πολιτισμός)
• Boas, Franz (1945). Race and Democratic Society, New York, Augustin. (Φυλή και δημοκρατική κοινωνία)
• Boas, Franz (1928). Anthropology and Modern Life (2004 ed.) ISBN 0-7658-0535-9 (Ανθρωπολογία και σύγχρονη ζωή)
• Boas, Franz, έκδοση Helen Codere (1966), Kwakiutl Ethnography, Chicago, Chicago University Press. (Η εθνογραφία των Κουακιούτλ)
• Boas, Franz (2006). Indian Myths & Legends from the North Pacific Coast of America: A Translation of Franz Boas' 1895 Edition of Indianische Sagen von der Nord-Pacifischen Küste-Amerikas. Vancouver, BC: Talonbooks. ISBN 0-88922-553-2 (Ινδιάνικοι μύθοι και θρύλοι από τη βόρεια ακτή του Ειρηνικού στην Αμερική: μετάφραση του Φραντς Μποάζ)

• Division of Anthropology, American Museum of Natural History – Αντικείμενα και φωτογραφίες από την αποστολή του Jesup North Pacific 1897–1902 (section Collections Online, option Collections Highlights). (αγγλικά)
• Franz Boas at Minden, Westphalia- Ο Φραντς Μποάζ στο Μίντεν, Βεστφαλία (αγγλικά)
• Franz Boas Papers - Δημοσιεύσεις στην Αμερικανική φιλοσοφική εταιρεία (αγγλικά)
• Recordings made by Franz Boas during his field research can be found at the Archives of Traditional Music at Indiana University Αρχειοθετήθηκε 2017-11-14 στο Wayback Machine. Ηχογραφήσεις από την έρευνα πεδίου (αγγλικά)
• National Academy of Sciences Biographical Memoir - Βιογραφίες στην εθνική ακαδημία επιστημών (αγγλικά)

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Franz Boas της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).