Έλος

Εδαφολογικά πρόκειται για έκταση στην οποία λιμνάζουν μόνιμα νερά (αποκαλούνται και στάσιμα νερά) που συγκεντρώνονται είτε από γύρω σημεία, είτε αναβλύζουν σε πολύ μικρή ποσότητα. Συγγενή προς τα έλη υγρότοποι είναι τα τενάγη και οι τυρφώνες (είδη βάλτων), που η διαφορά τους ποικίλει από περιοχή σε περιοχή. Διακρίνονται κυρίως από τα φυτά που αναπτύσσονται σε κάθε τύπο αυτών. Πολλά έλη υπάρχουν κατά μήκος μεγάλων ποταμών και τότε εξαρτώνται πολύ από τις φυσικές μεταπτώσεις της στάθμης του νερού (αυτών των ποταμών). Άλλα έλη, βρίσκονται κοντά στις όχθες μεγάλων λιμνών.

Μία περιοχή χαρακτηρίζεται έλος αν η βλάστηση αποτελείται κυρίως από δέντρα και όχι από αγρωστώδη. Τέτοια για παράδειγμα είναι τα έλη μαγκρόβιων, έλη κυπαρισσιών, έλη κέδρων κλπ. Ο σχηματισμός των ελών, όπως και των συγγενών υγροβιοτόπων, οφείλεται κυρίως στην έλλειψη κλίσης του εδάφους καθώς και στη σύσταση του υπεδάφους που δεν συντελεί στην απορρόφηση του υπερκείμενου νερού (χαμηλού βαθμού απορροής), σε ειδικές δε περιπτώσεις και στην αδυναμία εξάτμισής τους.

Γενικά τα έλη θεωρούνται από τους μυθικούς χρόνους ανεπιθύμητα για τον άνθρωπο τοπογραφικά στοιχεία, είτε διότι παρεμποδίζουν την διάβαση (συγκοινωνία) δια μέσου αυτών, είτε διότι αναπτύσσονται κουνούπια που μπορεί να μεταδώσουν ελονοσία ή κίτρινο πυρετό, είτε ακόμα από τις αναθυμιάσεις επικίνδυνων αερίων που προέρχονται από αποσύνθεση διαφόρων οργανικών ουσιών όπως είναι το μεθάνιο (αποκαλούμενο και ελειογενές αέριο), το μονοξείδιο ή διοξείδιο του άνθρακα κλπ.

Στην Ελλάδα από την εποχή της Τουρκοκρατίας και περισσότερο έντονα από τη σύσταση του ελληνικού κράτους, κατεβλήθη προσπάθεια για την αποξήρανση των περισσοτέρων ελών με ικανοποιητικά αποτελέσματα τόσο από άποψης υγιεινής (καταπολέμηση της ελονοσίας), όσο και από την άποψη της απόκτησης νέων γόνιμων εδαφών.

Αντίθετα, σήμερα ελώδεις περιοχές προστατεύονται ως σημαντικοί υγροβιότοποι, σε αρκετές περιπτώσεις χαρακτηριζόμενες ως μέρος του δικτύου Natura 2000.

•   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Marshes στο Wiki Commons
•   Λεξιλογικός ορισμός του έλος στο Βικιλεξικό