Κονσταντίν Τσερνιένκο

Ο Τσερνιένκο υπήρξε επίσης πρόεδρος του Ανώτατου Σοβιέτ από την 11 Απριλίου έως τον θάνατό του.

Κονσταντίν Τσερνιένκο Константин Черненко
Ο Κονσταντίν Τσερνιένκο το 1982
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	Κονσταντίν Ουστίνοβιτς Τσερνιένκο 24 Σεπτεμβρίου 1911 Bolshaya Tes
Θάνατος	10 Μαρτίου 1985 Μόσχα
Αιτία θανάτου	εμφύσημα και καρδιακή ανακοπή
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Νεκρόπολη Τείχους του Κρεμλίνου
Εθνικότητα	Ουκρανοί
Χώρα πολιτογράφησης	Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Θρησκεία	αθεϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ρωσικά
Σπουδές	Ion Creangă Pedagogical State University Higher party school
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης
Οικογένεια
Σύζυγος	Anna Chernenko
Τέκνα	Albert Chernenko
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	στρατιώτης και Red Army man
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (1984–1985) Κατάλογος αρχηγών κράτους της Σοβιετικής Ένωσης (1984–1985)
Βραβεύσεις	Κρατικό Βραβείο Ε.Σ.Σ.Δ. τάγμα του Λένιν (23  Σεπτεμβρίου 1971) Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας (2  Μαρτίου 1976) τάγμα του Καρλ Μαρξ τάγμα του Κλέμεντ Γκότβαλντ (15  Σεπτεμβρίου 1981) τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας (11  Οκτωβρίου 1949) μετάλλιο "Για ηρωική εργασία στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941-1945" Χρυσό μετάλλιο του Καρλ Μαρξ βραβείο Λένιν (1982) τάγμα του Λένιν (2  Μαρτίου 1976) τάγμα του Λένιν (23  Σεπτεμβρίου 1981) Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας (23  Σεπτεμβρίου 1981) τάγμα του Λένιν (22  Σεπτεμβρίου 1984) Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας (22  Σεπτεμβρίου 1984) τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας (15  Φεβρουαρίου 1957) τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας (2  Αυγούστου 1965) τάγμα του Γκεόργκι Ντιμιτρόφ Ιωβηλαίο μετάλλιο για την 100ή επέτειο από τη γέννηση του Βλαντίμιρ Ιλίτς Λένιν μετάλλιο «Για την επέτειο των 30 χρόνων της Νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941-1945» μετάλλιο για τα «60 χρόνια των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ» Hero of the People's Republic of Bulgaria τάγμα του Σαχμπαατάρ τάγμα της Εθνικής Σημαίας
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Γεννημένος σε μια φτωχή οικογένεια από τη Σιβηρία, ο Τσερνένκο εντάχθηκε στη Κομσομόλ (τη νεολαία του Κομμουνιστικού Κόμματος) το 1929 και έγινε πλήρες μέλος του κόμματος το 1931. Αφού κατείχε μια σειρά θέσεων στο τομέα της κομματικής προπαγάνδας, το 1948 έγινε επικεφαλής του τμήματος προπαγάνδας στη Μολδαβία, υπηρετώντας υπό τον Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Αφού ο Μπρέζνιεφ ανέλαβε ως Πρώτος Γραμματέας του ΚΚΣΕ το 1964, ο Τσερνένκο ανέλαβε επικεφαλής του Γενικού Τμήματος της Κεντρικής Επιτροπής, υπεύθυνος για τον καθορισμό της ατζέντας του Πολιτικού Γραφείου και τη σύνταξη διαταγμάτων της Κεντρικής Επιτροπής. Το 1971 ο Τσερνένκο έγινε τακτικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και το 1978 έγινε τακτικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΣΕ.

Το 1948 ως στέλεχος στο τμήμα προπαγάνδας της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μολδαβίας, γνώρισε τον μελλοντικό ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, Λεονίντ Μπρέζνιεφ, του οποίου κέρδισε την εμπιστοσύνη. Το 1964 όταν ο Μπρέζνιεφ ανέλαβε την ηγεσία του κράτους, ο Τσερνιένκο ως στενός του συνεργάτης, υπήρξε από τα πιο δυναμικά στελέχη του κόμματος.

Ο Κονσταντίν Τσερνιένκο έγινε Γενικός Γραμματέας του Κ.Κ.Σ.Ε. στις 13 Φεβρουαρίου 1984, διαδεχόμενος το Γιούρι Αντρόπωφ, ο οποίος απεβίωσε εν ενεργεία. Όπως και ο Αντρόπωφ, έτσι και ο Τσερνιένκο ήταν ηλικιωμένος και άρρωστος όταν ανέλαβε την εξουσία. Ο Τσερνιένκο έπασχε από καρδιακή ανεπάρκεια, βρογχίτιδα και ασθένησε σοβαρά από πνευμονία το 1984. Το τελευταίο διάστημα της διακυβέρνησής του το πέρασε στο νοσοκομείο, καθώς ήταν τόσο άρρωστος ώστε δε μπορούσε να παρευρεθεί σε καμία συνεδρίαση του κόμματος.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, αρνήθηκε την αποστολή σοβιετικών αθλητών στην Ολυμπιάδα του 1984 στο Λος Άντζελες, ως απάντηση της αποχής των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ολυμπιάδα του 1980 στη Μόσχα. Πέθανε από οξεία πνευμονική πάθηση τον Μάρτιο του 1985 αφού ηγήθηκε της χώρας για μόνο 13 μήνες και τον διαδέχθηκε ως Γενικός Γραμματέας ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

 

Προέλευση

Ο Τσερνιένκο γεννήθηκε σε μια φτωχή οικογένεια που ζούσε στο χωριό Μπαλσάγια Τες της Σιβηρίας (το οποίο ανήκει στη Κράι Κρασνογιάρσκ) στις 24 Σεπτεμβρίου 1911.

Ο Τσερνιένκο εντάχθηκε στην Κομσομόλ (Κομμουνιστική Ένωση Νέων) το 1929. Το 1931 έγινε πλήρες μέλος του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος. Από το 1930 έως το 1933 υπηρέτησε στα σύνορα με τη Κίνα σαν συνοριοφύλακας. Αφού ολοκλήρωσε τη στρατιωτική του θητεία, επέστρεψε στο Κρασνογιάρσκ όπου εργάστηκε στο μηχανισμό προπαγάνδας της Σοβιετικής Ένωσης . Το 1933 εργάστηκε στο Τμήμα Προπαγάνδας της Κομματικής Επιτροπής της Επαρχίας Νοβοσιολόφσκι. Λίγα χρόνια αργότερα προήχθη σε επικεφαλής του ίδιου τμήματος στην κεντρική επιτροπή της επαρχίας του Ουγιάρσκ.

Ο Τσερνιένκο προωθήθηκε σταθερά στις τάξεις του Κόμματος, και έγινε Διευθυντής του Οίκου του Κόμματος του Διαφωτισμού στο Κρασνογιάρσκ προτού διοριστεί Αναπληρωτής Επικεφαλής του Τμήματος Αγκιτπρόπ της Εδαφικής Επιτροπής του Κρασνογιάρσκ το 1939. Στις αρχές της δεκαετίας του 1940, ανέπτυξε στενή φιλία με τον Φιόντορ Κουλάκοφ και διορίστηκε Γραμματέας της Εδαφικής Επιτροπής Προπαγάνδας του Κόμματος. Μέχρι το 1945, φοίτησε σε μια σχολή εκπαίδευσης του κόμματος απ'όπου έλαβε ένα δίπλωμα και το 1953 ολοκλήρωσε μια σειρά μαθημάτων εξ αποστάσεως για την απόκτηση του πτυχίου του δασκάλου.

Άνοδος στη σοβιετική ηγεσία

 

Το σημείο καμπής στην σταδιοδρομία του Τσερνιένκο ήταν το έτος 1948 όταν έγινε επικεφαλής του τμήματος προπαγάνδας του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μολδαβίας. Εκεί, γνώρισε και κέρδισε την εμπιστοσύνη του Λεονίντ Μπρέζνιεφ, του πρώτου γραμματέα της Μολδαβικής ΣΣΔ και μετέπειτα προέδρου της ΕΣΣΔ από το 1964 ως το 1982. Ο Τσερνιένκο ακολούθησε τον Μπρέζνιεφ το 1956 στη Μόσχα, καθώς προσλήφθηκε στην επιτροπή προπαγάνδας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ. Το 1960, αφότου ο Μπρέζνιεφ διορίστηκε πρόεδρος στο Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ ο Τσερνιένκο έγινε ο επιτελάρχης του.

Το 1964, ο Σοβιετικός ηγέτης Νικήτα Χρουστσόφ καθαιρέθηκε και τον διαδέχθηκε ο Μπρέζνιεφ. Κατά τη διάρκεια της θητείας του Μπρέζνιεφ υπήρχε και ταυτόχρονη άνοδος του Τσερνιένκο στα κρατικά αξιώματα. Το 1965 προτάθηκε για την θέση του επικεφαλής του Γενικού Τμήματος της Κεντρικής Επιτροπής και του δόθηκε η εντολή να καθορίσει την ατζέντα του Πολιτικού Γραφείου και να προετοιμάσει τα προσχέδια για πολλά διατάγματα και ψηφίσματα της Κεντρικής Επιτροπής. Ο Τσερνιένκο παράλληλα ήταν υπεύθυνο για τις τηλεφωνικές υποκλοπές και την λειτουργία των κρυφών συσκευών ακρόασης των ιδιωτικών συνομιλιών σε διάφορα γραφεία των κορυφαίων μελών του Κόμματος. Μια άλλη δουλειά του ήταν να υπογράφει καθημερινά εκατοντάδες έγγραφα για το κόμμα, δουλειά που έκανε για τα επόμενα 20 χρόνια. Ακόμη και αφού έγινε Γενικός Γραμματέας του Κόμματος, συνέχισε να υπογράφει έγγραφα του Γενικού Τμήματος του ΚΚΣΕ (όταν δεν μπορούσε πλέον να υπογράφει φυσικά τα έγγραφα, λόγω της ασθενείας του, το προσωπικό που αναλάμβανε τη δουλειά χρησιμοποιούσε φαξ-τηλεομοιοτυπία).

Το 1971, ο Τσερνιένκο έγινε πλήρες μέλος της Κεντρικής Επιτροπής: έγινε επικεφαλής του Γραφείου Επιστολών του κόμματος και ασχολούνταν με την αλληλογραφία του ΚΚΣΕ. Το 1976 εξελέγη γραμματέας του Γραφείου Επιστολών. Έγινε υποψήφιο μέλος το 1977 και το 1978 τακτικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου, δηλαδή πλέον ήταν ο δεύτερος τη ιεραρχία πολίτης της Σοβιετικής Ένωσης.

Κατά τα τελευταία χρόνια της θητείας του Μπρέζνιεφ στη προεδρεία, ο Τσερνιένκο εντρύφησε πλήρως στην ιδεολογική δουλειά του Κόμματος: έγινε επικεφαλής σοβιετικών αντιπροσωπειών στο εξωτερικό, συνόδευσε τον Μπρέζνιεφ σε σημαντικές συναντήσεις και συνέδρια και εργάστηκε στην επιτροπή που αναθεώρησε το Σοβιετικό Σύνταγμα το 1977. Το 1979 έλαβε μέρος στις συνομιλίες της Βιέννης για τον περιορισμό των όπλων μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ.

Μετά τον θάνατο του Μπρέζνιεφ τον Νοέμβριο του 1982, υπήρχαν εικασίες ότι η θέση του Γενικού Γραμματέα θα έπεφτε στον Τσερνιένκο, αλλά δεν κατάφερε να μαζέψει αρκετούς υποστηρικτές στο κόμμα. Τελικά, ο αρχηγός της Κα Γκε Μπε Γιούρι Αντρόπωφ, ο οποίος είχε περισσότερη επίγνωση της κακής υγείας του Μπρέζνιεφ, τον διαδέχθηκε στην ηγεσία του ΚΚΣΕ.

Ο Γιούρι Αντρόποφ πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου 1984. Ο Τσερνιένκο εξελέγη τότε για να αντικαταστήσει τον Αντρόποφ, παρόλο που ο Αντρόποφ είχε δηλώσει ότι ήθελε να τον διαδεχθεί ο κατά πολύ νεότερος και υγιής Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Επιπλέον, ο Τσερνιένκο, σαν τον Αντρόποφ, ήταν εξαιρετικά άρρωστος.

Κατά την άνοδό του στην κορυφαία πολιτική θέση της χώρας, ο Τσερνιένκο θεωρούνταν κυρίως ένας μεταβατικός ηγέτης που μπορούσε να δώσει χρόνο στην «Παλαιά Φρουρά» του Πολιτικού Γραφείου να επιλέξει έναν αποδεκτό υποψήφιο από την επόμενη γενιά της σοβιετικής ηγεσίας. Στο ενδιάμεσο, αναγκάστηκε να κυβερνήσει τη χώρα ως μέρος μιας τριανδρίας μαζί με τον υπουργό Άμυνας Ντμίτρι Ουστίνοφ και τον υπουργό Εξωτερικών Αντρέι Γκρομίκο. Ο Ουστίνοφ και ο Γκρομίκο, είχαν μεγάλη επιρροή στη διακυβέρνηση του Τσερνιένκο. Αυτό έγινε ένα αυξανόμενο πρόβλημα καθώς ο Τσερνιένκο ήταν τόσο άρρωστος που έχανε όλο και περισσότερες συναντήσεις.

Στην κηδεία του Αντρόπωφ ο Τσερνιένκο μόλις που μπορούσε να διαβάσει το κείμενο που του δόθηκε. Οι παρευρισκόμενοι δυσκολεύτηκαν να καταλάβουν τι λέει. Μιλούσε γρήγορα, κατάπινε τα λόγια του, συνέχισε να βήχει και σταμάτησε επανειλημμένα για να σκουπίσει τα χείλη και το μέτωπό του. Και μάλιστα ανέβηκε στο Μαυσωλείο του Λένιν μέσω μιας πρόσφατα τοποθετημένης κυλιόμενης σκάλας και κατέβηκε με τη βοήθεια δύο σωματοφυλάκων.

Ο Τσερνιένκο ήταν ο εκπρόσωπος μιας επιστροφής στις πολιτικές της ύστερης εποχής του Μπρέζνιεφ. Ωστόσο, ο Τσερνιένκο υποστήριξε την αύξηση του ρόλου των εργατικών συνδικάτων στην οικονομία και τη μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση και την προπαγάνδα. Ο Τσερνιένκο μεταξύ άλλων έπαυσε από τα καθήκοντα τον στρατάρχη Νικολάι Ογκάρκοφ από τη θέση του αρχηγού του γενικού επιτελείου της ΕΣΣΔ. Ο Ογκάρκοφ αντικαταστάθηκε στη συνέχεια από τον Στρατάρχη Σεργκέι Αχρομέγιεφ.

Στην εξωτερική πολιτική, διαπραγματεύτηκε μια συνθήκη εμπορίου με τη Κίνα. Παρά τις εκκλήσεις για την βελτίωση των αμερικανοσοβιετικών σχέσεων, ο Τσερνιένκο έκανε λίγα πράγματα για να αποτρέψει την κλιμάκωση του Ψυχρού Πολέμου με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Για παράδειγμα, το 1984, η Σοβιετική Ένωση παρενέβη και ακύρωσε μια σχεδιαζόμενη επίσημη επίσκεψη στη Δυτική Γερμανία από τον ηγέτη της Ανατολικής Γερμανίας Έριχ Χόνεκερ. Ωστόσο, στα τέλη του φθινοπώρου του 1984, οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση συμφώνησαν να επανεκκινήσουν τις συνομιλίες για τον έλεγχο των όπλων στις αρχές του 1985. Τον Νοέμβριο του 1984 ο Τσερνιένκο είχε συνάντηση με τον ηγέτη του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας, Νιλ Κίνοκ.

Το 1980, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν μποϊκοτάρει τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν. Οι επόμενοι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 1984 επρόκειτο να διεξαχθούν στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνιας. Στις 8 Μαΐου 1984, υπό την ηγεσία του Τσερνιένκο, η ΕΣΣΔ ανακοίνωσε την πρόθεσή της να μην συμμετάσχει στους Αγώνες, επικαλούμενη ανησυχίες για την ασφάλεια των αθλητών της ΕΣΣΔ και των χωρών του σοβιετικού μπλοκ εκεί αλλά και τα «σωβινιστικά αισθήματα και μια αντισοβιετική υστερία που μαστιγώνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες». Στο μποϊκοτάζ προστέθηκαν 14 χώρες και σύμμαχοι του Ανατολικού Μπλοκ, συμπεριλαμβανομένης της Κούβας (αλλά όχι της Ρουμανίας). Η ενέργεια θεωρήθηκε ευρέως σαν τη σοβιετική εκδίκηση για το μποϊκοτάζ των Αγώνων της Μόσχας από τις ΗΠΑ. Οι χώρες που μποϊκόταραν τους αγώνες των ΗΠΑ οργάνωσαν τους δικούς τους «Αγώνες Φιλίας» το καλοκαίρι του 1984.

Ο Τσερνιένκο άρχισε να καπνίζει στην ηλικία εννέα ετών, και ήταν γνωστό ότι στην ενήλικη ζωή του κάπνιζε πολύ. Πολύ πριν την εκλογή του ως γενικός γραμματέας της ΕΣΣΔ, είχε εμφανίσει εμφύσημα και καρδιακή ανεπάρκεια στο δεξιό μέρος της καρδιάς. Το 1983 απουσίαζε από τα καθήκοντά του για τρεις μήνες λόγω της εμφάνισης τριών ασθενειών, της βρογχίτιδας, της πλευρίτιδας και της πνευμονίας. Ο ιστορικός Τζον Λιούις Γκέιντις τον περιέγραψε ως "ένα εξασθενημένο ηλικιωμένο ζόμπι που δεν μπορούσε να αξιολογήσει τις αναφορές πληροφοριών αν ήταν ανησυχητικές ή όχι" όταν διαδέχθηκε τον Αντρόποφ το 1984.

Στις αρχές του 1984, ο Τσερνιένκο νοσηλεύτηκε για περισσότερο από ένα μήνα, αλλά συνέχισε να εργάζεται από απόσταση στέλνοντας σημειώσεις και επιστολές στο Πολιτικό Γραφείο. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι γιατροί του τον έστειλαν στο Κισλοβόντσκ, μια περιοχή της Ρωσίας γνωστή για τα μεταλλικά λουτρά της, αλλά την ημέρα της άφιξής του στο θέρετρο η υγεία του Τσερνιένκο επιδεινώθηκε και προσβλήθηκε από πνευμονία. Ο Τσερνιένκο επέστρεψε στο Κρεμλίνο στο τέλος του 1984. Απένειμε παράσημα σε κοσμοναύτες και συγγραφείς μέσα στο γραφείο του, αλλά δεν μπορούσε να περπατήσει στους διαδρόμους του πολιτικού γραφείου και χρησιμοποιούσε αναπηρικό καροτσάκι.

Στα τέλη του 1984, ο Τσερνιένκο μετά βίας μπορούσε να φύγει από το Κεντρικό Κλινικό Νοσοκομείο, μια βαριά φυλασσόμενη εγκατάσταση στη δυτική Μόσχα, δηλαδή ένα νοσοκομείο στο οποίο πηγαίνουν κυρίως πολιτικοί της ΕΣΣΔ. Το Πολιτικό Γραφείο έβαζε φαξ με την υπογραφή του σε όλη την αλληλογραφία του Τσερνένκο, όπως είχε κάνει ο Τσερνένκο βάζοντας φαξ με την υπογραφή του Αντρόποφ όταν ήταν ετοιμοθάνατος. Η ασθένεια του Τσερνιένκο έγινε γνωστή δημοσίως στις 22 Φεβρουαρίου 1985 κατά τη διάρκεια μιας προεκλογικής συγκέντρωσης στην περιοχή Κουιμπίσεφ της βορειοανατολικής περιφέρειας Μόσχας, συγκέντρωση την οποία μετέδωσε η σοβιετική τηλεόραση (όπου ο Γενικός Γραμματέας Τσερνιένκο είχε βάλει υποψηφιότητα για το Ανώτατο Σοβιέτ της Ρωσικής ΣΟΣΔ) όταν το μέλος του Πολιτικού Γραφείου του κόμματος Βίκτορ Γκρίσιν αποκάλυψε ότι ο Γενικός Γραμματέας απουσίαζε. σύμφωνα με τις συμβουλές των γιατρών. Δύο μέρες αργότερα, σε μια τηλεοπτική μετάδοση που συγκλόνισε το έθνος, ο Γκρίσιν έσυρε τον ετοιμοθάνατο Τσερνιένκο από το κρεβάτι του νοσοκομείου σε μια κάλπη για να ψηφίσει. Στις 28 Φεβρουαρίου 1985, ο Τσερνιένκο εμφανίστηκε για άλλη μια φορά στην τηλεόραση για να λάβει τα κοινοβουλευτικά διαπιστευτήρια για τη νίκη του και να διαβάσει μια σύντομη δήλωση για την εκλογική του νίκη: «η προεκλογική εκστρατεία τελείωσε και τώρα είναι καιρός να εκτελέσουμε τα καθήκοντα που μας έθεσαν οι ψηφοφόροι και οι Κομμουνιστές που έχουν μιλήσει».

Το εμφύσημα, η σχετική βλάβη στους πνεύμονες και τα προβλήματα του Τσερνιένκο στη καρδιά επιδεινώθηκαν σημαντικά τις τελευταίες τρεις εβδομάδες του Φεβρουαρίου του 1985. Σύμφωνα με τον επικεφαλής γιατρό του Κρεμλίνου, Γεβγκένι Ι. Τσαζόφ, ο Τσερνιένκο έπασχε από χρόνια ηπατίτιδα και κίρρωση του ήπατος. Στις 10 Μαρτίου στις 15:00, ο Τσερνιένκο έπεσε σε κώμα και πέθανε στις 19:20 της ίδιας ημέρας. Ήταν 73 ετών. Η νεκροψία αποκάλυψε ότι η αιτία θανάτου του Τσερνιένκο ήταν ένας συνδυασμός χρόνιου εμφυσήματος, μεγεθυσμένης και κατεστραμμένης καρδιάς, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και κίρρωσης του ήπατος. Κηρύχθηκε τριήμερο πένθος σε όλη τη χώρα. Η Ινδία το Ιράκ και η Συρία κήρυξαν τριήμερο πένθος. Η Ανατολική Γερμανία και η Τσεχοσλοβακία κήρυξαν μονοήμερο πένθος.

Ο Τσερνιένκο έγινε ο τρίτος Σοβιετικός ηγέτης που πέθανε στη δεκαετία του 1980. Μόλις ενημερώθηκε στη μέση της νύχτας για το θάνατό του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν φέρεται να είπε: «Πώς υποτίθεται ότι μπορώ να κάνω κάτι με τους Ρώσους αν συνεχίσουν [οι ηγέτες τους] να πεθαίνουν κατά τη διάρκεια της θητείας μου;».

Ο Τσερνιένκο τιμήθηκε με τιμές κρατικού αξιωματούχου και θάφτηκε στη νεκρόπολη του Τείχους του Κρεμλίνου. Είναι το τελευταίο άτομο που έχει ενταφιαστεί εκεί.

Ο χαμηλός αντίκτυπος του Τσερνιένκο στην ΕΣΣΔ ήταν εμφανής στον τρόπο με τον οποίο αναφέρθηκε ο θάνατός του στον σοβιετικό Τύπο. Οι σοβιετικές εφημερίδες ανέφεραν τον θάνατο του Τσερνιένκο και την επιλογή του Γκορμπατσόφ στις 10 Μαρτίου. Οι εφημερίδες την επομένη του θανάτου του Τσερνιένκο μίλησαν για τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος στις 11 Μαρτίου και την εκλογή του Γκορμπατσόφ τυπώνοντας τη βιογραφία του νέου ηγέτη και μια μεγάλη φωτογραφία του στη σελίδα 1. Η σελίδα 2 ανακοίνωσε τον θάνατο του Τσερνένκο και τύπωσε το μοιρολόγιό του. Αυτή τη μορφή τήρησαν όλες οι μεγάλες εφημερίδες της ΕΣΣΔ.

Μετά το θάνατο ενός Σοβιετικού ηγέτη υπήρχε μια παράδοση κατά την οποία οι διάδοχοι του άνοιγαν το χρηματοκιβώτιο του. Όταν ο Γκορμπατσόφ άνοιξε το χρηματοκιβώτιο του Τσερινένκο, βρήκε έναν μικρό φάκελο με διάφορα έγγραφα του Τσερνένκο και πολλές μεγάλες δέσμες με χρήματα. Στο γραφείο του βρέθηκαν περισσότερα χρήματα. Δεν είναι γνωστό από πού είχε αποκτήσει τα χρήματα ή για ποιο σκοπό σκόπευε να τα χρησιμοποιήσει.

Το 1976, το 1981 και το 1984 ο Τσερνιένκο τιμήθηκε με τον τίτλο του Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας. Στην τρίτη βράβευση του με το παράσημο, ο υπουργός Άμυνας Ντμίτρι Ουστίνοφ υπογράμμισε ότι ο Τσερνιένκο ήταν "εξέχουσα πολιτική προσωπικότητα, πιστός και ακλόνητος συνεχιστής του αγώνα του μεγάλου Λένιν". Το 1982 έλαβε το Βραβείο Λένιν για τα «Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Σοβιετική Κοινωνία».

• Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας, τρεις φορές (1976, 1981, 1984)
• Τάγμα Λένιν, τέσσερις φορές (1971, 1976, 1981, 1984)
• Τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας, τρεις φορές (1949, 1957, 1965)
• Μετάλλιο "Για τη γενναία εργασία στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941-1945" (1945)
• Ιωβηλαίο μετάλλιο "Στη μνήμη της 100ης επετείου από τη γέννηση του Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν" (1969)
• Ιωβηλαίο μετάλλιο "Τριάντα χρόνια νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941–1945" (1975)
• Μετάλλιο Ιωβηλαίου "60 Χρόνια των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ" (1978)
• Βραβείο Λένιν (1982)
• Κρατικό Βραβείο ΕΣΣΔ (1982)
• Τάγμα του Καρλ Μαρξ (Ανατολική Γερμανία)
• Τάγμα του Γκεόργκι Ντιμιτρόφ (Βουλγαρία)
• Τάγμα του Κλέμεντ Γκότβαλντ (Τσεχοσλοβακία)
• Τάγμα του Σούχμπαταρ (Μογγολία)
• Τάγμα της Εθνικής Σημαίας, 1ης τάξης (Βόρεια Κορέα)

Ο Τσερνιένκο είχε έναν γιο με την πρώτη του σύζυγο, Φαϊνά Βασίλιεφνα Τσερνένκο, τον Άλμπερτ.. Με τη δεύτερη σύζυγό του, Άνα Ντμιτρίγιεφνα Λιουμπίμοβα, που τον παντρεύτηκε το 1944, απέκτησε δύο κόρες, την Γιελένα και τη Βέρα, και έναν γιο, τον Βλαντίμιρ. Το 2015 δημοσιεύθηκαν αρχειακά έγγραφα, σύμφωνα με τα οποία ο Τσερνιένκο είχε πολλές περισσότερες συζύγους και πολλά περισσότερα παιδιά μαζί τους. Αυτή η περίσταση, ίσως, ήταν η αιτία για την επιβράδυνση της προώθησης του Τσερνιένκο στις βαθμίδες του ΚΚΣΕ τη δεκαετία του 1940.

• Brown, Archie (April 1984). «The Soviet Succession: From Andropov to Chernenko». World Today 40: 134–141. https://archive.org/details/sim_world-today_1984-04_40_4/page/134. 
• Daniels, Robert V. (20 February 1984). «The Chernenko Comeback». New Leader 67: 3–5. https://archive.org/details/sim_new-leader_1984-02-20_67_4/page/3. 
• Halstead, John (May–June 1984). «Chernenko in Office». International Perspectives: 19–21. 
• Meissner, Boris (April 1985). «Soviet Policy: From Chernenko to Gorbachev». Aussenpolitik (Bonn) 36 (4): 357–375. 
• Αλεξάντερ Οστρόφσκι. Кто поставил Горбачёва? Αρχειοθετήθηκε 2020-02-13 στο Wayback Machine. (2010). ("Ποιος έφερε τον Γκορμπατσώφ στην εξουσία;") — М.: "Алгоритм-Эксмо". (ISBN 978-5-699-40627-2)ISBN 978-5-699-40627-2 ("Проект "Распад СССР: Тайные пружины власти" — М. "Алгоритм", 2016. Переиздание книги "Кто поставил Горбачёва?") ("Εγχείρημα" Κατάρρευση της ΕΣΣΔ: Μυστικές Ανοίξεις της εξουσίας ". Επανέκδοση του βιβλίου "Ποιος έφερε τον Γκορμπατσώφ στην εξουσία;" — М.: "Алгоритм", 2016.)
• Pribytkov, Victor (December 1985). «Soviet-U.S. Relations: The Selected Writings and Speeches of Konstantin U. Chernenko». American Political Science Review 79 (4): 1277. doi:10.2307/1956397. https://archive.org/details/sim_american-political-science-review_1985-12_79_4/page/1277. 
• Urban, Michael E. (1986). «From Chernenko to Gorbachev: A Repolitization of Official Soviet Discourse». Soviet Union/Union Soviétique 13 (2): 131–161. 
• Ντμίτρι Βολκογκόνοφ. (1998), The Rise and Fall of the Soviet Empire. σελίδες 383–431.
• Ιλιά Ζεμτσόφ. Chernenko: The Last Bolshevik: The Soviet Union on the Eve of Perestroika (1989), 308 σελίδων. Το βιβλίο καλύπτει την περίοδο 1970 έως το 1985.

• Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό. Εκδοτική Αθηνών. Αθήνα 1987.