Ελευθέριες Τέχνες

Οι ελευθέριες τέχνες θεωρούνται "τέχνες" με την έννοια των δεξιοτήτων και όχι των καλών τεχνών. Η εκπαίδευση στις ελευθέριες τέχνες μπορεί να αναφέρεται σε σπουδές για πτυχίο ελευθερίων τεχνών ή στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση γενικότερα. Ένα τέτοιο πρόγραμμα σπουδών έρχεται σε αντίθεση με εκείνα που είναι κυρίως επαγγελματικά ή τεχνικά, καθώς και σπουδές που βασίζονται στα θρησκευτικά.

Ο όρος «ελευθέριες τέχνες» στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμαμτος σπουδών χρονολογείται από την κλασική αρχαιότητα, αλλά το νόημά του έχει αλλάξει σημαντικά. Οι επτά κλάδοι με την αρχαία και μεσαιωνική έννοια χωρίζονταν στο τρίπτυχο της ρητορικής, της γραμματικής και της λογικής, και στο τετράπτυχο της αστρονομίας, της αριθμητικής, της γεωμετρίας και της μουσικής. Η σύγχρονη έννοια του όρου καλύπτει συνήθως όλες τις φυσικές επιστήμες, τις αναλυτικές, τις κοινωνικές, τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες.

Πριν γίνουν γνωστές με τις λατινικές παραλλαγές τους (artes liberales, septem artes liberales, studia liberalia), οι ελευθέριες τέχνες ήταν η συνέχεια των αρχαίων ελληνικών μεθόδων παιδείας, που ξεκινούσαν με μια «επιθυμία για κατανόηση των πάντων». Ο Πυθαγόρας υποστήριξε ότι υπήρχε μια μαθηματική (και γεωμετρική) αρμονία στον κόσμο ή στο σύμπαν. Οι οπαδοί του συνέδεσαν τους τέσσερις κλάδους της αστρονομίας, της αριθμητικής, της γεωμετρίας και της μουσικής σε έναν ενιαίο κλάδο, σχηματίζοντας τους επιστημονικούς κλάδους του μεσαιωνικού τετραπτύχου. Στην Αθήνα του 4ου αιώνα π.Χ., η κυβέρνηση της πόλης-κράτους σεβόταν την ικανότητα της ρητορικής ή της δημόσιας ομιλίας πάνω από οτιδήποτε άλλο. Τελικά η ρητορική, η γραμματική και η διαλεκτική (λογική) έγιναν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του τριπτύχου. Όλοι αυτοί οι κλάδοι μαζί έγιναν γνωστοί ως οι επτά ελευθέριες τέχνες. Αυτοί οι κλάδοι ή δεξιότητες θεωρούνταν από την κλασική αρχαιότητα απαραίτητα για έναν ελεύθερο άνθρωπο (liberalis, "άξιος ελεύθερου ανθρώπου") προκειμένου να λάβει ενεργό μέρος στην πολιτική ζωή, κάτι που περιλάμβανε μεταξύ άλλων συμμετοχή στα κοινά, συζήτηση, υπεράσπιση του εαυτού του στο δικαστήριο, υπηρέτηση ως ένορκος και εκτέλεση της στρατιωτικής θητείας. Ενώ οι τέχνες του τετραπτύχου μπορεί να εμφανίστηκαν πριν από τις τέχνες του τριπτύχου, μέχρι τον Μεσαίωνα τα εκπαιδευτικά προγράμματα δίδασκαν πρώτα το τρίπτυχο (γραμματική, λογική και ρητορική) ενώ το τετράπτυχο (αριθμητική, γεωμετρία, μουσική, αστρονομία) ήταν το ακόλουθο στάδιο της εκπαίδευσης.

 

Με τις ρίζες τους στο βασικό πρόγραμμα σπουδών – την αποκαλούμενη «εγκύκλειο παιδεία» – της ύστερης κλασικής και ελληνιστικής Ελλάδας, οι «ελευθέριες τέχνες» ή (λατινικά: liberalia studia) ονομάζονταν ήδη έτσι στην επίσημη εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του όρου «ελευθέριες τέχνες» (artes liberales) εμφανίζεται στο De Inventione (Περί ανακάλυψης) του Μάρκου Τούλλιου Κικέρωνα, αλλά δεν είναι σαφές εάν ο ίδιος δημιούργησε τον όρο. Ο Σενέκας ο νεότερος βλέπει τις ελευθέριες τέχνες στην εκπαίδευση από κριτική στωική σκοπιά στις Επιστολές στον Λουκίλιο. Η ακριβής ταξινόμηση των ελευθερίων τεχνών διέφερε ωστόσο στη ρωμαϊκή εποχή, και μόνο αφού ο Μαρτιανός Καπέλα τον 5ο αι. έφερε με επιρροή τις επτά ελευθέριες τέχνες ως παρανύμφους στον Γάμο του Ερμή και της Φιλολογίας.

Οι τέσσερις «επιστημονικές» τέχνες – μουσική, αριθμητική, γεωμετρία και αστρονομία – ήταν γνωστές από την εποχή του Βοηθίου και μετά ως τετράπτυχο. Μετά τον 9ο αι., οι υπόλοιπες τρεις τέχνες των «ανθρωπιστικών επιστημών» – γραμματική, λογική και ρητορική – ομαδοποιήθηκαν ως τρίπτυχο. Σε αυτήν τη διπλή μορφή, οι επτά ελευθέριες τέχνες μελετήθηκαν κατά τον Μεσαίωνα στη Δύση. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, η λογική άρχισε σταδιακά να κυριαρχεί έναντι των άλλων μερών του τριπτύχου.

Τον 12ο αι., δημιουργήθηκε η εμβληματική εικόνα Philosophia et septem artes liberales (Η φιλοσοφία και οι επτά ελευθέριες τέχνες) από την Αλσατή ηγουμένη Χέραντ του Λάντσμπεργκ ως μέρος του Hortus deliciarum. Η εγκυκλοπαίδεια συγκέντρωνε ιδέες από τη φιλοσοφία, τη θεολογία, τη λογοτεχνία, τη μουσική, τις τέχνες και τις επιστήμες και προοριζόταν ως εργαλείο διδασκαλίας για τις γυναίκες του αβαείου. Η εικόνα Philosophia et septem artes liberales αντιπροσωπεύει τον κύκλο της φιλοσοφίας και παρουσιάζεται ως ρόδακας καθεδρικού ναού: ένας κεντρικός κύκλος και μια σειρά από ημικύκλια διατεταγμένα γύρω του. Δείχνει τη μάθηση και τη γνώση οργανωμένη σε επτά σχέσεις, τις επτά ελευθέριες τέχνες. Καθεμία από αυτές έχει την πηγή της στην ελληνική φιλοσοφία, κυριολεκτικά «αγάπη της σοφίας». Ο Αλβέρτος ο Μέγας της Καθολικής Εκκλησίας υποστήριξε ότι οι επτά ελευθέριες τέχνες αναφέρονται στην Αγία Γραφή, λέγοντας ότι «είναι γραμμένο: "ἡ σοφία ᾠκοδόμησεν ἑαυτῇ οἶκον καὶ ὑπήρεισεν στύλους ἑπτά" (Παροιμίαι 9:1) Αυτό το σπίτι είναι η Παναγία· οι επτά στύλοι είναι οι επτά ελευθέριες τέχνες».

 

Στην Αναγέννηση, οι Ιταλοί ουμανιστές και οι βόρειοι ομόλογοί τους, παρά το ότι από πολλές απόψεις συνέχισαν τις παραδόσεις του Μεσαίωνα, αντέστρεψαν αυτή τη διαδικασία. Ξαναβαφτίζοντας το παλιό τρίπτυχο με το νέο και πιο φιλόδοξο όνομα Studia humanitatis και διευρύνοντάς το, υποβάθμισαν τη λογική σε αντίθεση με την παραδοσιακή λατινική γραμματική και ρητορική και πρόσθεσαν σε αυτές ιστορία, ελληνική και ηθική φιλοσοφία, με νέα έμφαση και στην ποίηση. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ουμανισμού εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη κατά τον 16ο αι. και έγινε το εκπαιδευτικό θεμέλιο για τη σχολική εκπαίδευση των ευρωπαϊκών ανώτερων τάξεων, των δημοσίων λειτουργών, των κληρικών και των επαγγελμάτων του δικαίου και της ιατρικής. Το ιδεώδες των ελευθερίων τεχνών ή της ανθρωπιστικής εκπαίδευσης βασισμένης στις κλασικές γλώσσες και στην κλασική λογοτεχνία, παρέμεινε στην Ευρώπη μέχρι τα μέσα του 20ού αι. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεχόταν ολοένα και πιο έντονη επίθεση στα τέλη του 19ου αι. από ακαδημαϊκούς που ενδιαφέρονταν να αναδιαμορφώσουν την αμερικανική τριτοβάθμια εκπαίδευση γύρω από τις φυσικές και κοινωνικές επιστήμες.

Ομοίως, το εκπαιδευτικό μοντέλο του Βίλχελμ φον Χούμπολτ στην Πρωσία (σημερινή Γερμανία), το οποίο αργότερα έγινε το πρότυπο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και στη Βόρεια Αμερική, ξεπερνούσε την επαγγελματική κατάρτιση. Σε μια επιστολή του προς τον βασιλιά της Πρωσίας, έγραψε:

Υπάρχουν αναμφισβήτητα ορισμένα είδη γνώσης που πρέπει να είναι γενικής φύσης και, κυρίως, μια συγκεκριμένη καλλιέργεια του νου και του χαρακτήρα που κανείς δεν αντέχει οικονομικά να μην έχει. Οι άνθρωποι προφανώς δεν μπορούν να είναι καλοί βιοτέχνες, έμποροι, στρατιώτες ή επιχειρηματίες, εκτός εάν, ανεξάρτητα από το επάγγελμά τους, είναι καλοί, αξιοπρεπείς και – ανάλογα με την κατάστασή τους – καλά ενημερωμένοι άνθρωποι και πολίτες. Εάν αυτή η βάση τεθεί μέσω της σχολικής εκπαίδευσης, οι επαγγελματικές δεξιότητες αποκτώνται εύκολα αργότερα, και ένα άτομο είναι πάντα ελεύθερο να μετακινηθεί από το ένα επάγγελμα στο άλλο, όπως συμβαίνει συχνά στη ζωή.

Η σύγχρονη χρήση του όρου ελευθέριες τέχνες αποτελείται από τέσσερις τομείς: τις φυσικές επιστήμες, τις κοινωνικές επιστήμες, τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Οι ακαδημαϊκοί τομείς που συνδέονται με τον όρο ελευθέριες τέχνες είναι οι εξής:

• Βιοεπιστήμες (βιολογία, οικολογία, νευροεπιστήμη)
• Φυσική επιστήμη (φυσική, αστρονομία, χημεία, γεωεπιστήμες, φυσική γεωγραφία)
• Θετικές επιστήμες (λογική, μαθηματικά, στατιστική)
• Φιλοσοφία
• Ιστορία
• Κοινωνικές επιστήμες (ανθρωπολογία, οικονομικά, ανθρωπογεωγραφία, γλωσσολογία, πολιτική επιστήμη, ψυχολογία, κοινωνιολογία)
• Τέχνες

Οι ελευθέριες τέχνες σε επίπεδο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης προετοιμάζουν τους μαθητές για την τριτοβάθμια εκπαίδευση σε ένα πανεπιστήμιο.

Τα προγράμματα σπουδών διαφέρουν από σχολείο σε σχολείο, αλλά γενικά περιλαμβάνουν τη γλώσσα, τη χημεία, τη βιολογία, τη γεωγραφία, την τέχνη, τα μαθηματικά, τη μουσική, την ιστορία, τη φιλοσοφία, την αγωγή του πολίτη, τις κοινωνικές επιστήμες και τις ξένες γλώσσες.

 

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα κολέγια ελευθερίων τεχνών είναι σχολεία που δίνουν έμφαση στις προπτυχιακές σπουδές στις ελευθέριες τέχνες. Η διδασκαλία στα κολέγια ελευθερίων τεχνών είναι συχνά σωκρατική, συνήθως σε τάξεις με λίγους φοιτητές. Οι καθηγητές συχνά εστιάζουν περισσότερο στις διδακτικές τους ευθύνες από ό,τι οι καθηγητές στα πιο ερευνητικά πανεπιστήμια.

Επιπλέον, τα περισσότερα τετραετή κολέγια δεν είναι επικεντρώνονται αποκλειστικά ή κυρίως σε πτυχία ελευθερίων τεχνών, αλλά προσφέρουν πτυχία ελευθερίων τεχνών και επιτρέπουν σε φοιτητές που δεν ειδικεύονται στις ελευθέριες τέχνες να παρακολουθήσουν μαθήματα για να ικανοποιήσουν το αναλυτικό πρόγραμμα στις ελευθέριες τέχνες.

Παραδοσιακά, το πτυχίο σε έναν συγκεκριμένο τομέα στις ελευθέριες τέχνες απονέμενται με τέσσερα χρόνια πλήρους φοίτησης.

 

Στα περισσότερα μέρη της Ευρώπης, η εκπαίδευση στις ελευθέριες τέχνες είναι βαθιά ριζωμένη. Στη Γερμανία, την Αυστρία και σε χώρες που επηρεάζονται από το εκπαιδευτικό τους σύστημα των δύο αυτών χωρών, οι σπουδές αυτές ονομάζονται ανθρωπιστική παιδεία. Ο όρος δεν πρέπει να συγχέεται με ορισμένες σύγχρονες εκπαιδευτικές έννοιες που χρησιμοποιούν παρόμοια διατύπωση. Τα ιδρύματα που παρέχουν αυτές τις σπουδές στοχεύουν σε μια ολοκληρωμένη εκπαίδευση, για να διαμορφώσουν προσωπικότητες. Επιστρέφοντας στη μακρά παράδοση των ελευθερίων τεχνών στην Ευρώπη, η εκπαίδευση με την παραπάνω έννοια απελευθερώθηκε από τη σχολαστική σκέψη και αναδιαμορφώθηκε από θεωρητικούς του Διαφωτισμού και συγκεκριμένα από τον Βίλχελμ φον Χούμπολτ. Δεδομένου ότι θεωρείται πως οι μαθητές ότι έχουν λάβει ολοκληρωμένη εκπαίδευση στις ελευθέριες τέχνες στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, πολύ συχνά ο ρόλος της εκπαίδευσης των ελευθερίων τεχνών σε προπτυχιακά προγράμματα στα πανεπιστήμια είναι μειωμένος σε σύγκριση με το εκπαιδευτικό σύστημα των ΗΠΑ. Οι μαθητές αναμένεται να χρησιμοποιήσουν τις δεξιότητές τους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση για να αναπτύξουν περαιτέρω την προσωπικότητά τους, π.χ. σε μουσικούς ομίλους, θεατρικές ομάδες, γλωσσικούς συλλόγους κ.λπ.

Έτσι, στο επίπεδο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, παρά την ευρωπαϊκή προέλευση του κολεγίου ελευθερίων τεχνών, ο όρος κολέγιο ελευθερίων τεχνών συνήθως υποδηλώνει ιδρύματα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Με εξαίρεση πρωτοπόρα ιδρύματα όπως το Πανεπιστήμιο Franklin Switzerland (παλαιότερα γνωστό ως Franklin College), που ιδρύθηκε ως αμερικανικού τύπου κολέγιο ελευθερίων τεχνών με έδρα την Ευρώπη το 1969, μόλις πρόσφατα έγιναν κάποιες προσπάθειες για συστηματική "επαναεισαγωγή" των ελευθερίων τεχνών στην ηπειρωτική Ευρώπη. Το Πανεπιστήμιο Κεντρικής Ευρώπης ξεκίνησε ένα προπτυχιακό πρόγραμμα ελευθερίων τεχνών στον Πολιτισμό, την Πολιτική και την Κοινωνία το 2020 ως μέρος της μετακόμισής του στη Βιέννη. Ορισμένα πανεπιστήμια στην Ολλανδία προσφέρουν προγράμματα πτυχίου στις Ελευθέριες Τέχνες και Επιστήμες (Πανεπιστήμιο του Τίλμπουρχ). Το πρώτο πρόγραμμα σπουδών στις Ελευθέριες Τέχνες στη Σουηδία εισήχθη στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ το 2011 και ακολούθησε ένα προπτυχιακό πρόγραμμα Ελευθερίων Τεχνών στην Πανεπιστημιούπολη Γκότλαντ του Πανεπιστημίου της Ουψάλας το φθινόπωρο του 2013. Το πρώτο πρόγραμμα Ελευθερίων Τεχνών στη Γεωργία εισήχθη το 2005 από τη ΜΚΟ American-Georgian Initiative for Liberal Education (AGILE). Χάρη στη συνεργασία τους, το Ilia State University έγινε το πρώτο ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη Γεωργία που καθιέρωσε πρόγραμμα Ελευθερίων Τεχνών.

Στη Γαλλία, το Chavagnes Studium, ένα Κέντρο Σπουδών Ελευθερίων Τεχνών σε συνεργασία με το Institut Catholique d'études supérieures, ξεκίνησε διετές πτυχίο στις Ελευθέριες Τέχνες. Έχει προταθεί το πτυχίο φιλελεύθερων τεχνών να γίνει μέρος της γενικής εκπαίδευσης στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το 1999, ιδρύθηκε στο Βερολίνο το Ευρωπαϊκό Κολλέγιο Φιλελευθέρων Τεχνών (νυν Bard College Berlin) και το 2009 εισήγαγε ένα τετραετές πρόγραμμα Bachelor of Arts στα αγγλικά, που οδηγεί σε διεπιστημονικό πτυχίο στις ανθρωπιστικές επιστήμες.

Στην Αγγλία, το πρώτο ίδρυμα που προσέφερε εκπαίδευση ελευθερίων τεχνών σε προπτυχιακό επίπεδο ήταν το Πανεπιστήμιο του Γουίντσεστερ το 2010. Το 2012, το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου ξεκίνησε το διεπιστημονικό πτυχίο (το οποίο μοιάζει με το μοντέλο των ελευθερίων τεχνών) με 80 φοιτητές. Το 2013, το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ δημιούργησε τη Σχολή Ελευθερίων Τεχνών και Φυσικών Επιστημών. Το Βασιλικό Κολέγιο του Λονδίνου ξεκίνησε BA Liberal Arts με κλίση προς τις τέχνες, τις ανθρωπιστικές και τις κοινωνικές επιστήμες. Το Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ έχει επίσης πτυχίο Ελευθερίων Τεχνών με επιλογές σπουδών στο εξωτερικό και συνδέσεις με τα πτυχία Φυσικών Επιστημών. Το 2016, το Πανεπιστήμιο του Ουόρικ ξεκίνησε ένα πτυχίο Ελευθερίων Τεχνών, το οποίο επικεντρώνεται σε διεπιστημονικές προσεγγίσεις.

Στα δύο πρώτα χρόνια των πτυχίων MA και BA της Σκωτίας, οι φοιτητές συνήθως μελετούν μια σειρά από διαφορετικά θέματα πριν εξειδικευτούν στο τρίτο και τέταρτο έτος. Το Πανεπιστήμιο του Ντάντι και το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης είναι τα μόνα πανεπιστήμια της Σκωτίας που προσφέρουν επί του παρόντος πτυχίο Ελευθερίων Τεχνών.

Στη Σλοβακία, η Διεθνής Σχολή Ελευθερίων Τεχνών της Μπρατισλάβας (BISLA) βρίσκεται στην παλιά πόλη της Μπρατισλάβας. Είναι το πρώτο κολέγιο ελευθερίων τεχνών στην Κεντρική Ευρώπη. Πρόκειται για ιδιωτικό, διαπιστευμένο ίδρυμα, που άνοιξε τον Σεπτέμβριο του 2006.

Η Επιτροπή για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση των Φιλιππίνων επιβάλλει ένα πρόγραμμα σπουδών Γενικής Εκπαίδευσης που απαιτείται από όλα τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Περιλαμβάνει μια σειρά από θέματα ελευθερίων τεχνών, συμπεριλαμβανομένης της ιστορίας, της τέχνης και της ηθικής, καθώς και διεπιστημονικά μαθήματα επιλογής. Πολλά πανεπιστήμια έχουν πολύ πιο ισχυρά βασικά προγράμματα σπουδών για τις ελευθέριες τέχνες. Πιο συγκεκριμένα, ιησουιτικά πανεπιστήμια, όπως το Πανεπιστήμιο Ateneo de Manila, έχουν ισχυρό πρόγραμμα σπουδών για τις ελευθέριες τέχνες που περιλαμβάνει φιλοσοφία, θεολογία, λογοτεχνία, ιστορία και κοινωνικές επιστήμες. Το Forman Christian College είναι ένα πανεπιστήμιο ελευθερίων τεχνών στη Λαχόρη του Πακιστάν. Είναι ένα από τα παλαιότερα ιδρύματα στην ινδική υποήπειρο, αναγνωρισμένο από την Επιτροπή Ανώτατης Εκπαίδευσης του Πακιστάν. Το Πανεπιστήμιο Χαμπίμπ στο Καράτσι του Πακιστάν προσφέρει μια ολιστική εμπειρία ελευθερίων τεχνών και επιστημών στους φοιτητές του μέσω του φιλελεύθερου βασικού προγράμματός του, το οποίο είναι υποχρεωτικό για όλους τους προπτυχιακούς φοιτητές. Το Διεθνές Κολέγιο Άντεργουντ του Πανεπιστημίου Γιονσέι στην Κορέα έχει υποχρεωτικά μαθήματα ελευθερίων τεχνών για όλουυς τους φοιτητές.

Στην Ινδία, υπάρχουν πολλά ιδρύματα που προσφέρουν προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό, καθώς και διδακτορικό και μεταδιδακτορικές σπουδές και έρευνα σε αυτόν τον ακαδημαϊκό κλάδο. Το Διεθνές Χριστιανικό Πανεπιστήμιο στο Τόκιο είναι το πρώτο και ένα από τα ελάχιστα πανεπιστήμια ελευθερίων τεχνών στην Ιαπωνία. Το Πανεπιστήμιο Φούλμπραϊτ του Βιετνάμ είναι το πρώτο ίδρυμα ελευθερίων τεχνών στη χώρα αυτή.

Το Κολέγιο Κάμπιον είναι ένα ρωμαιοκαθολικό κολέγιο ελευθερίων τεχνών, που βρίσκεται στα δυτικά προάστια του Σίδνεϊ. Ιδρύθηκε το 2006 και είναι το πρώτο κολέγιο ελευθερίων τεχνών του τύπου του στην Αυστραλία. Το Κάμπιον προσφέρει Bachelor of Arts στις ελευθέριες τέχνες ως το μοναδικό του πτυχίο. Οι βασικοί κλάδοι του είναι η ιστορία, η λογοτεχνία, η φιλοσοφία και η θεολογία.

Το Ινστιτούτο Μίλις είναι η Σχολή Ελευθερίων Τεχνών στο Κολέγιο Christian Heritage που βρίσκεται στο Μπρίσμπεϊν. Το Ινστιτούτο Μίλις προσφέρει πτυχίο στις Ελευθέριες Τέχνες, στο οποίο οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν να σπουδάσουν φιλοσοφία, θεολογία, ιστορία ή λογοτεχνία. Υποστηρίζει επίσης ένα πρόγραμμα «Σπουδών στο Εξωτερικό» στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Μαθήματα στις ελευθέριες τέχνες άρχισαν να γίνονται πρόσφατα στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ και στο Πανεπιστήμιο της Notre Dame.