بیابانی جەمسەری
بیابانی جەمسەری ئەو ناوچانەی ساڵانە بارانبارینیان بە کەمتر لە ٢٥٠ ملم و پلەی گەرمییەکەیان لە وەرزی ھاوین کەمتر بێت لە ١٠ سلیلیزی بە بیابانە جەمسەرییەکان دادەنرێن.
بیابانە جەمسەرییەکان ڕووبەرێکی زۆری ڕووی زەوی دادەپۆشن کە نزیکەی ٥ ملیۆن کیلۆمەتر چوارگۆشەیە و بەو ڕادەیە بووە بە گەورەترین بیابانی سەر زەوی لە دەشتایی چەو و بەردی بادەمی (ڕووبارە بەردینە وشکەکان) دروست کراون.
لە جەمسەری باکووردا دوو ناوچەی ژینگەیی ھەیە: یەکەم تەندرا و دووەم بیابانە جەمسەرییەکان ئەم دوو ناوچە یە دەکەوێتە باکووری گۆی زەویەوە بەرەو جەمسەرەکان و باکووری کیشوەرەکانی ئەمریکاو ئەوروپاو ئاسیاو جەمسەری باشووریش دەگرێتەوە. بە پێچەوانەی تەندرا کە لە ھاویندا بۆ گوڵا و فاونا بارودۆخی گونجاوی ھەیە، بیابانی ئانتارکتیکا وشک دەبێت و بە چینێکی ھەمیشەیی سەھۆڵدا دادەپۆشرێت. حاڵەتی سروشتی لە بیابانی جەمسەری یوتەلدا ڕێگە بە بەردەوامی ژیان نادات، جگە لە ھەندێک میکرۆئۆرگانیزم کە دەتوانن لە نێو سەھۆڵەکەدا لە چینەکانی ماددەی ئۆرگانی و نائەندامیدا بژین. ئەم مایکرۆبایۆلۆجییانە لە بەکتریاشینەکان نزیکن و چەندین کاری ئەنجام دەدەن، لەوانە کۆنترۆڵکردنی دووانەئۆکسیدی کاربۆن لە سەھۆڵی ھەڵوەشاوە.
ئەمانەش ببینە
- بیابانی جەمسەری باکوور
- بیابانی جەمسەری باشوور
- تەندرا
سەرچاوەکان
This article uses material from the Wikipedia Soranî / کوردی article بیابانی جەمسەری, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ناوەرۆک لەبەردەستە لەژێر CC BY-SA 4.0دا، مەگەر پێچەوانەی وترابێ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Soranî / کوردی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.