Буддизм Хӏиндехь

Иза кхоьллинарг — Сиддхартха Гаутама, Будда («самваьккхинарг») Шакьямуни («Шакья тайпанера хьекъалча»). Буддан Ӏилма уггаре чӀогӀа къегира Бимбисара, Ашока, Менандер I, Канишка паччахьийн урхаллин хенахь, цара дола а деш. Оцу хенахь иза чукъаьчнера дукхаха долчу луларчу а, генарчу а мехкашка, царна йукъахь ю Цийчоь, Корей, Япон.

ХӀиндин бусалбанаш 712 шарахь чубаьхкинчул тӀаьхьа буддизм йожа йолаелира шен даймахкахь. XIII бӀешарахь цуо чаккхенца йохайо шен меттиг, цунна новкъарло йо «хӀиндуистийн ренессансо». Буддистийн ладаме барам бисира Гималайхь: Ладакхехь, Аруначал-Прадешехь, Сиккимехь. Тахана буддисташ лору 0,7 % хӀиндихой.

 

Сиддхартха Гаутама лору буддизман коьрта бух биллинарг. Сиддхартха ширачу ХӀиндин олаллин элан кӀант вара, аьлча а иза вара варне кшатрешкара.

Синмехаллин новкъа хӀоьттина, Сиддхартха Гаутама, медитаци еш Бодхи диттан кӀела Бодх-Гая меттигехь, кхечира Серло. Самваьлча, цуо дийцина дуьненна сансарах мукъадовларан хьесапех, аскезан а, гедонизман а йистех къаьхкаш — юккъера некъ харжа.

Буддан дола дина Магадхин урхалчо, паччахьо Бимбисарас. Паччахьо буддизман доладеш омар делла шортта «вихараш» (буддийн килс) ян. Килсаш дукха хиларна, регионан тӀаьхьа цӀе тиллина Бихара.

• Буддизм мехкашкахула
• Буддизман истори
• Будда Гаутама хӀндуизмехь