Аддикци

Аддикци- дагара ца долу а, билгала гӀуллакх дан лааран хьашт ду, масала юх-юха наркотикаш лелор а. Иштта иза стага шозлагӀа юкъаозош хӀуманаш ду, масала марзлуш долу ловзарш. «Аддикци» кхетам ингаслан addiction дашах кхоллабелла, ма-дарра долчу маьӀнехь «дозушхилар» бохург ду иза.

Аддикци

Хьалхара аддикци муьлхха а химийн дозуш хиларх олура (корта бахочу, дӀонгӀаз боккхучу маларех, молханех, наркотикех а дозуш хилар), ткъа тӀаьххьарчу шерашкахь аддикцин кехат кхин а шорделла.

Ӏилма санна аддиктологи Россехь а, дуьненахь а кхоллаелла XX-чу бӀешеран 70-80-чу шерашкахь.

2001-чу шарахь профессор а, психотерапевт а волу Ц. П. Короленкос дуьненчохь хьалхара химин-йоцу аддикцин классификаци хӀоттийра. Дозуш хиларш декъало химин а, юкъан (кхачанан, адреналинан аддикцеш) а, синӀаткъаме а тайпанашка.

Короленкон классификацица а, тӀаьхьо дӀаязйина йолчу химин-йоцу дозуш хиларш а хӀокху синӀаткъаме аддикцишна декъало:

• марзлуш долу ловзарш а, гэмблинг (ингалсан маттахь gambling — ахча юкъадуьллуш ловза).
• юкъаметтигийн аддикци (сексан аддикци а, безаман аддикци а, дуьхь-дуьхьалкхетар нисдаларна аддикци а)
• тӀетаьӀӀина болх бар
• технологин дозуш хиларш (телевизорех а, компьютерех а тӀех сов дозуш хилар а, интернет-аддикци а, гаджет-аддикци а- телефонех а, электронан ловзочу хӀуманах (масала тамагочи) дозушхилар.
• ахча дайъарх дозушхилар (ониомани, шопоголизм)
• тӀаьхьататта йиш йоцу аддикци (гучуйолу даимна хан ца тоьуш хьесапца а, хаддаза шен хенан план хӀитта ярца а, Ӏуналла дарца а; «ца кхиа» кхерам а)
• спортан аддикци (я шардаран аддикци- воркаут йеш шардарш алсамъяккха лааман хьашт ду. Корматаллин спортхойн хуьлу иштта аддикци.