Мінская Вобласць: вобласць Беларусі

Размешчана ў цэнтральнай частцы краіны, выхаду да дзяржаўнай граніцы не мае.

Мінская вобласць
Герб Сцяг
Краіна	Беларусь
Статус	Вобласць
Уваходзіць у	Беларусь (1991—?)
Уключае	22 раёны
Адміністрацыйны цэнтр	Мінск
Дата ўтварэння	15 студзеня 1938
старшыня аблвыканкама	Анатоль Міхайлавіч Ісачэнка
Афіцыйныя мовы	беларуская, руская
Насельніцтва (2024)	1,460 млн чалавек (без г. Мінска) (1-е месца)
Нацыянальны склад	беларусы, рускія, украінцы, палякі
Канфесійны склад	праваслаўныя, каталікі, прадстаўнікі іншых канфесій
Плошча	39,9 тыс. (3-е месца)
Вышыня над узроўнем мора	216 м
Часавы пояс	FET (UTC+3)
Код ISO 3166-2	BY-MI
Код аўтам. нумароў	5
Афіцыйны сайт
Медыяфайлы на Вікісховішчы

 

Вобласць створана 15 студзеня 1938 г., узбуйнена ў 1954 і 1960 г. Падзяляецца на 22 раёны.

У 1987 на тэрыторыі вобласці налічвалася 19 гарадоў, 19 гарадскіх пасёлкаў, 2 рабочыя пасёлкі, 1 курортны пасёлак.

У 1998 на тэрыторыі вобласці налічвалася 20 гарадоў, у т.л. 7 абласнога падпарадкавання, 23 гарадскія пасёлкі, 307 сельсаветаў, 5248 сельскіх населеных пунктаў.

Для рэльефу Міншчыны характэрна чаргаванне ўзвышшаў і нізін. На тэрыторыі вобласці знаходзіцца самы высокі пункт Беларусі — гара Дзяржынская. Клімат вобласці ўмерана кантынентальны.

Мінская вобласць знаходзіцца на Балтыйска-Чарнаморскім водападзеле, праз яе тэрыторыю цякуць рэкі Бярэзіна, Нёман, Вілія, Свіслач, Пціч, Случ, а таксама іх прытокі. На поўначы вобласці ёсць значныя азёры, сярод іх выдзяляецца возера Нарач — самае вялікае ў Беларусі.

Сельскагаспадарчыя землі займаюць пераважна дзярнова-падзолістыя глебы (супясчаныя і сугліністыя), а таксама дзярнова-падзолістыя забалочаныя глебы і тарфяна-балотныя глебы.

Больш за трэцюю частку тэрыторыі вобласці пакрываюць лясы, у Барысаўскім, Лагойскім раёнах лясістасць дасягае 50 %. Галоўныя лесаўтваральныя пароды: хвоя звычайная, елка еўрапейская, бяроза павіслая. Поймы рэк займаюць нізінныя лугі. Балоты пераважна асушаныя.

На тэрыторыі вобласці знаходзіцца Нарачанскі нацыянальны парк, Бярэзінскі біясферны запаведнік (часткова).

11-13 ліпеня 2016 года па Мінскай вобласці прайшоў магутны шторм. На гарады абрынуўся моцны лівень, які суправаджаўся шквальным ветрам (да 25 м/с).

Ад уздзеяння стыхіі пацярпелі 578 населеных пунктаў і каля 10 га лесу. Некалькі дзясяткаў чалавек атрымалі траўмы.

Праз год Беларусь зноў падвергнулася разбуральнаму ўздзеянню шторму. У канцы чэрвеня 2017 года над Мінскай, Брэсцкай і Гродзенскай абласцямі прайшоў магутны навальнічны фронт. Навальніца прынесла залевы і моцны парывісты вецер (да 22 м/с).

Для Мінскай вобласці у цэлым характэрна змяншэнне колькасці насельніцтва:

• 1998 г. — 1566,2 тыс. чал.;
• 2003 г. — 1513,9 тыс. чал.;
• 2007 г. — 1461,8 тыс. чал.;
• 2009 г. — 1422,5 тыс. чал.;
• 2011 г. — 1411,5 тыс. чал.;
• 2012 г. — 1401,8 тыс. чал..
• 2015 г. — 1407,9 тыс. чал..

Галоўнай прычынай дэпапуляцыі насельніцтва з’яўляецца нізкі ўзровень нараджальнасці. У 2010 г. сумарны каэфіцыент нараджальнасці па Мінскай вобласці склаў 1,7 на адну жанчыну пры неабходнасці для простага ўзнаўлення насельніцтва каэфіцыента 2,15.

Адною з прычын нізкага ўзроўню нараджальнасці з’яўляецца крызіс інстытута сям’і. У Мінскай вобласці кожнае пятае дзіця нараджаецца па-за шлюбам, каля 77 тыс. сямей (19,2 %) з’яўляюцца няпоўнымі, у тым ліку 32 тыс. сямей з непаўналетнімі дзецьмі. Каля 5,2 тыс. дзяцей — сіроты ці засталіся без апекі бацькоў, пры гэтым 84 % — пры жывых бацьках.

На тэрыторыі вобласці размешчаны 24 гарады, 19 пасёлкаў гарадскога тыпу, 5212 сельскіх населеных пунктаў. Найбольшыя гарады: Барысаў (150,6 тыс. чал.), Салігорск (101,7), Маладзечна, Слуцк, Жодзіна (62,4 тыс. чал.).

Нацыянальны склад насельніцтва (2009): беларусы — 88,5 %, рускія — 7,1 %, палякі — 1,3 %, украінцы — 1,2 %.

•  
  Беларусы ў Мінску і вобласці     >95%     90–95%     85—90%     80–85%     <80%
•  
  Рускія ў Мінску і вобласці     >10%     8–10%     5–8%     <5%
•  
  Палякі ў Мінску і вобласці     >15%     5–15%     2–5%     1–2%     0.5–1%     <0.5%

Прадстаўнічая ўлада: Мінскі абласны Савет дэпутатаў. Адрас: Мінск, вул. Энгельса, 4.

Выканаўчая ўлада: Мінскі абласны выканаўчы камітэт. Адрас: Мінск, вул. Энгельса, 4.

У гаспадарчым комплексе важнае значэнне мае прамысловасць. Мінская вобласць спецыялізуецца на здабычы калійнай солі; прамысловасць мае шматгаліновы характар і ўключае: хімічную, лёгкую, машынабудаванне (грузавікі, станкі) будаўнічыя матэрыялы (бетон), электроніку, мэблю. Значная доля прамысловасці сканцэнтравана ў пяці гарадах (працэнт прамысловасці вобласці пазначаны ў дужках): Салігорск (25,5 %), Барысаў (19,8 %), Жодзіна (13,95 %), Слуцк (7,2 %), Маладзечна (6 %).

Мінская вобласць з’яўляецца буйнейшым сельскагаспадарчым рэгіёнам Беларусі. У большасці раёнаў развіта мяса-малочная жывёлагадоўля, птушкагадоўля, вытворчасць збожжа. У вобласці вырошчваюцца збожжавыя (жыта, ячмень, авёс, пшаніца, кукуруза), кармавыя культуры, цукровыя буракі, лён, бульба, гародніна.

У структуры перавозак важнейшае месца займаюць чыгуначны і аўтамабільны транспарт. Чыгуначная сетка вобласці злучае Расію і Еўропу, краіны Балтыі і паўднёвыя дзяржавы СНД.

• Абласная прэса прадстаўлена газетай «Мінская праўда», заснавальнік — Мінскі абласны выканаўчы камітэт. Выдаецца з 1 лістапада 1950 г. Наклад — 13 тыс. 735 асобнікаў (май 2013).
• «Рэгіянальная газета». Распаўсюджваецца ў чатырох раёнах вобласці: (Маладзечанскі, Вілейскі, Мядзельскі і Валожынскі). Выдаецца ў Маладзечне. Наклад — 6 250 асобнікаў (май 2013). Уваходзіць у склад «Асацыяцыі выдаўцоў рэгіянальнай прэсы „Аб’яднаныя Масмедыі“».
• Абласная FM-радыёстанцыя «Минская волна» (існуе ад 2004 года). Акрамя таго, у Мінскай вобласці працуюць 20 рэдакцый мясцовага радыёвяшчання. Усе яны уваходзяць у структуру рэдакцый гарадскіх і раённых газет. Заснавальнікамі рэдакцый радыёвяшчання з'яўляюцца гарадскія і раённыя выканаўчыя камітэты і Саветы дэпутатаў.
• Развіваецца кабельнае тэлебачанне. Праграмы ўласнай вытворчасці ствараюцца чатырма аператарамі кабельнага тэлебачання: ў Барысаве, Салігорску, Маладзечне і пасёлку Беразінскае Маладзечанскага раёна.

У вобласці знаходзяцца Мінскі абласны краязнаўчы музей, Мінскі абласны драматычны тэатр, Мінскі абласны тэатр лялек «Батлейка». Усё ў Маладзечне.

Праводзіцца больш 30 культурных мерапрыемстваў, у т.л. рэспубліканскі тэатральны фестываль «Маладзечанская сакавіца». Ад 1999 года вобласць (разам з Гродзенскай) стала месцам правядзення фестывалю «Адна зямля».

• Менскае княства
• Менскае ваяводства
• Мінская губерня
• Герб Мінскай вобласці
• Сцяг Мінскай вобласці