Цім Скарэнка

28 лютага 1983, Мінск) — расейскі і беларускі пісьменнік, паэт, аўтар-выканаўца и журналіст. Як пісьменнік працуе на мяжы жанраў фантастыкі і рэалізму, аўтар у тым ліку шэрагу рэалістычных і гістарычных апавяданняў. Займаецца папулярызацыяй навукі, чытае лекцыі на тэхнічныя тэмы.

Цім Скарэнка
Цім Скарэнка ў 2009 годзе
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Цімафей Юр'евіч Скарэнка
Псеўданімы	Эрык Дэлае
Дата нараджэння	28 лютага 1983
Месца нараджэння	Мінск, Беларуская ССР, СССР,
Альма-матар	БНТУ
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, паэт, аўтар-выканаўца, журналіст
Гады творчасці	2002 — цяперашні час
Жанр	фантастыка, рэалізм
Мова твораў	руская
Дэбют	«Ода абсалютнай жорсткасці»
Прэміі	«Срэбная страла» (2010, 2012) «Еўракон» (2011) «Бронзавы слімак» (2011) «Бронзавы кадуцей» (2011) «Вандроўнік» (2012) Літаратурная прэмія імя Аляксандра Бяляева (2015)
timskorenko.ru
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Скончыў Беларускі нацыянальны тэхнічны ўніверсітэт па спецыяльнасці «Рухавікі ўнутранага згарання». Да 2009 года працаваў на Мінскім аўтамабільным заводзе інжынерам-выпрабавальнікам аўтамабільнай акустыкі, у 2009 годзе пераехаў у Маскву, стаў рэдактарам у часопісе «Што новага ў навуцы і тэхніцы». У канцы таго ж года перайшоў у «Папулярную механіку». З 2018 года працуе ў «Лабараторыі Касперскага».

Літаратурай пачаў займацца ў 2004 годзе. У 2007 годзе ўвайшоў у шорт-ліст незалежнай літаратурнай прэміі «Дэбют». Першая публікацыя – апавяданне «Ціхія гульні» ў альманаху “Поўдзень. XXI стагоддзе» (№ 9’2008). Першы сольны апублікаваны твор – раман «Ода абсалютнай жорсткасці» (М.: Факультэт, 2010). Другі раман Ціма Скарэнкi, «Сад Іераніма Босха» (2011), увайшоў у лонг-лісты прэмій «Вялікая кніга» і «Нацыянальны бэстсэлер» i атрымаў шэраг жанравых узнагарод, у тым ліку «Бронзавы слімак» Барыса Стругацкага. На сёння апублікавана 45 апавяданняў (у перыёдыцы і сольным зборніку) і 7 раманаў.

З 1998 года піша песні і выконвае іх пад гітару, з'яўляецца лаўрэатам і дыпламантам шэрагу фестываляў аўтарскай песні і паэтычных конкурсаў. Доўгі час быў у клубе аўтарскай песні Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У розны час станавіўся лаўрэатам і дыпламантам фестываляў аўтарскай песні «Славутыч» (Славутыч, Украіна), «Ліцадзейства старога горада» и «Лістапад» (абодва — Віцебск, Беларусь), «Булат» (Сумы, Украіна), «Унікальны аўтар» (Санкт-Пецярбург, Расія) і іншых. Запісаў шэсць студыйных альбомаў у жанры аўтарскай песні. У якасці паэта публікуецца часцей за ўсё ва ўласным блогу. Першая «папяровая» публікацыя вершаў – альманах «Панядзелак» (М.: Эксма, 2006). У 2011 годзе ў Германіі выйшаў зборнік вершаў «Псы Гасподнія» (Зіндэльфінген: stella.ru, 2011. ISBN 978-3-941953-35-2). З 2003 года выступае з канцэртамі – і як аўтар-выканаўца, і з чытаннем вершаў. Выступаў у Менску, Маскве, Санкт-Пецярбургу, Казані, Ніжнім Ноўгарадзе, Віцебску, Наваполацку, Палтаве і гэтак далей.

З 2009 па 2018 год працаваў у сферы журналістыкі — спачатку ў часопісе «Што новага ў навуцы і тэхніцы», затым — у «Папулярнай механіцы». Супрацоўнічае ў якасці калумніста з часопісам «Свет фантастыкі». Апублікаваў больш за 400 артыкулаў у часопісах «Папулярная механіка», «Свет фантастыкі», «Што новага ў навуцы і тэхніцы», «Maxim», «Tatler», «Cosmopolitan», «Веснік паветраплавання», «SportFacilities», «Тэхніка — моладзі» і іншых. З 2015 па 2018 год працаваў галоўным рэдактарам інтэрнэт-партала popmech.ru.

З 2014 года займаецца папулярызацыяй навукі, чытае лекцыі на тэхнічныя тэмы ў розных гарадах . Выпусціў шэраг навукова папулярных кніг. Кніга «Вынайдзена ў Расіі: гісторыя рускай вынаходніцкай думкі ад Пятра I да Мікалая II» трапіла ў шорт-ліст прэміі «Асветнік» 2017 года, а кніга «Вынайдзена ў СССР. Гісторыя вынаходніцкай думкі з 1917 па 1991 год» — у лонг-ліст прэміі «Асветнік» 2019 года.

Лаўрэат літаратурных прэмій (проза) «Срэбная страла» (2010, 2012), «Еўракон» (2011), «Бронзавы слімак» (2011), «Бронзавы кадуцей» (2011), «Бягучая па хвалях» за лепшы жаночы вобраз у фантастычным творы (2011 – за вобраз Маі ў рамане «Законы прыкладной эўтаназіі»), «Вандроўнік» (2012), «Бронзавы Раскон» (2012), «Дні фантастыкі ў Кіеве» (2011), «Facultet» (2009) і іншых. Лаўрэат Літаратурнай прэміі імя Аляксандра Бяляева 2015 года за цыкл нарысаў «Займальныя навуковыя доследы і майстар-класы», апублікаваны ў часопісе «Папулярная механіка».

Лаўрэат паэтычных прэмій «Скрыжаванне» (2009), «Ілля-Прэмія» (2009), «Літаратурная Вена» (2010), прэміі імя В. Бешанкоўскай (2010/11) ды іншых.

Лаўрэат XLI Усерасійскага фестывалю аўтарскай песні імя Валерыя Грушына.

Узнагароды ў галіне медыяменеджменту

• XVIII Нацыянальная прэмія ў галіне медыябізнесу «Медыяменеджэр Расіі 2018» у намінацыі «Электронныя СМІ / Анлайн-медыя» «За пашырэнне тэрыторыі брэнда за рамкі прэсы, паспяховае развіццё праекта і фарміраванне новай аўдыторыі ў digital-прасторы» .
• Рэйтынг маладых медыямэнэджараў Расіі 2017, пазіцыя А (ніжняя частка верхняга дыяпазону рэйтынгу). Пасада: галоўны рэдактар сайта «Папулярная механіка», ВД Independent Media; сфера — стварэнне кантэнту (прадукту).
• Рэйтынг маладых медыя-мэнэджараў Расіі 2016, пазіцыя А (ніжняя частка верхняга дыяпазону рэйтынгу). Пасада: галоўны рэдактар сайта «Папулярная механіка», ВД Independent Media; сфера — стварэнне кантэнту (прадукту).

Кнігі

• «Ода абсалютнай жорсткасці». Раман. М .: «Facultet», 2010. ISBN 978-5-904358-06-8
• «Сад Iераніма Босха». Раман. М.: «Снежны ком М», 2011. Серыя: Нерэальная проза. ISBN 978-5-904919-12-2
• «Законы прыкладной эўтаназіі». Раман. М.: «Снежны ком М», 2011. Серыя: Сапраўдная фантастыка. ISBN 978-5-904919-22-1
• «Псы Гасподнія». Вершы. Зіндэльфінген: «stella.ru», 2011. ISBN 978-3-941953-35-2
• «Уздоўж па лязе слоў». Зборнік навэл. М.: «Фантаверсум», 2012. Серыя: Талейдаскоп. ISBN 978-5-905360-15-2
• «Легенды невядомай Амерыкі». Раман. М.: «Снежны ком М», 2013. Серыя: Нерэальная проза. ISBN 978-5-904919-43-6
• «Пераплётчык» [пад псеўданімам Эрык Дэлае]. Раман. М.: «Эксма», 2014. ISBN 978-5-699-66030-8
• «Эверэст». Раман. М.: «АСТ», 2018. Серыя: Суперпроза. ISBN 978-5-17-110754-3
• «Легенды невядомай Амерыкі». Раман. М.: «АСТ», 2019. Серыя: Суперпроза. ISBN 978-5-17-115877-4
• «Шкло». Раман. М.: «АСТ», 2021. Серыя: Майстры інтэлектуальнай фантастыкі. ISBN 978-5-17-136637-7

Навукова-папулярныя выданні

• «Эвалюцыя думкі ў знамянальных датах навукі і экспанатах Політэхнічнага музея: каляндар 2017». Навукова-папулярнае выданне. Волкава В., Туманава В., Скарэнка Т. [Пад рэдакцыяй Мамантава Д.] М.: Політэхнічны музей, 2017. Серыя: Каляндар Політэхнічнага музея. ISBN 978-5-98962-04409
• «Вынайдзена ў Расіі. Гісторыя рускай вынаходніцкай думкі ад Пятра I да Мікалая II». Навукова-папулярнае выданне. М.: Альпіна нон-фікшн, 2017. ISBN 978-5-91671-752-5
• «Папулярная механіка. Займальныя доследы і эксперыменты». Навукова-папулярнае выданне. Скарэнка Т., Апрэсаў С., Мамантаў Д., Ягораў І., Гарачкін Д., Чарняўскас В. [Пад рэдакцыяй Скарэнкi Т.] М.: АСТ, 2018. ISBN 978-5-17-096930-2
• «Папулярная механіка. Займальныя доследы і эксперыменты». Навукова-папулярнае выданне (2-е выд., выпраўленае і дапоўненае). Скарэнка Т., Апрэсаў С., Мамантаў Д., Ягораў І., Гарачкін Д., Чарняўскас В. [Пад рэдакцыяй Скарэнкi Т.] М.: АСТ, 2018. ISBN 978-5-17-109869-8
• «Вынайдзена ў Расіі. Гісторыя рускай вынаходніцкай думкі ад Пятра I да Мікалая II». Навукова-папулярнае выданне (2-е выд., выпраўленае і дапоўненае). М.: Альпіна нон-фікшн, 2018. ISBN 978-5-91671-786-0
• «Людзі свету. Рускае навуковае замежжа». Навукова-папулярнае выданне. Алахвердзян А., Ваганаў А., Гарэлік Г., Губайлоўскі В., Зайцава (Баўм) Я., Арлова В., Пярвушын А., Панамарова І., Скарэнка Т., Ястрабаў С. [Пад рэдакцыяй Баюка Д.] М.: Альпіна нон-фікшн, 2018. ISBN 978-5-91671-766-2
• «Каляндар Палітэха 2068 (2018)». Навукова-папулярнае выданне. Волкава В., Туманава В., Пазухіна Я., Пісараў А., Скарэнка Т. [Пад рэдакцыяй Мамантава Д.] М.: Політэхнічны музей, 2018. Серыя: Каляндар Політэхнічнага музея. ISBN 978-5-98962-028-9
• «Папулярная механіка. Зброя і баявая тэхніка: учора, сёння, заўтра». Навукова-папулярнае выданне. Макараў О., Грэк А., Лазараў К., Мамантаў Д., Фішман Р., Ваннах М., Цыгікала Н., Скарэнка Т., Граноўскі Ю., Ціунаў Д., Белякоў Д., Апрэсаў С. [Пад рэдакцыяй Макарава А.] М.: АСТ, 2018. ISBN 978-5-17-102383-6
• «Папулярная механіка. Зроблена ў Расіі: ідэі, тэхналогіі, адкрыцці». Навукова-папулярнае выданне. Багаутдзінаў А., Граноўскі Ю., Грэк А., Емяльяненкаў А., Кошыкаў Н., Макараў А., Мамантаў Д., Левін А., Скарэнка Т., Пятроў А., Сысоеў С., Фішман Р., Шартагашава А. [Пад рэдакцыяй Фішмана Р.] М.: АСТ, 2019. ISBN 978-5-17-112453-3
• «Вынайдзена ў Расіі. Гісторыя рускай вынаходніцкай думкі ад Пятра I да Мікалая II». Навукова-папулярнае выданне (3-е выд., выпраўленае і дапоўненае). М.: Альпіна нон-фікшн, 2019. ISBN 978-5-91671-955-0 Афіцыйны сайт выдавецтва «Альпіна нон-фікшн»
• «Вынайдзена ў СССР. Гісторыя вынаходніцкай думкі з 1917 па 1991 год». Навукова-папулярнае выданне. М.: Альпіна нон-фікшн, 2019. ISBN 978-5-91671-988-8
• «Піяр мяне, калі можаш. Інструкцыя для піяршчыка, напісаная журналістам». Навукова-папулярнае выданне. М.: АСТ, 2019. Серыя: Зорка Рунэту. Бізнэс. ISBN 978-5-17-119376-8
• «Думай і вынаходзь». Навукова-папулярнае выданне для дзяцей. М.: Росмэн, 2020. ISBN 978-5-353-09358-9
• «Як неядомае становіцца ядомым» [Сааўтар: Таццяна Аляксеева]. Навукова-папулярнае выданне для дзяцей. М .: Ружовы жыраф, 2023. Серыя: Бібліятэка кішэннага вучонага. ISBN 978-5-4370-0381-7
• «Вынайдзена ў Расіі. Гісторыя рускай вынаходніцкай думкі ад Пятра I да Мікалая II». Навукова-папулярнае выданне (4-е выд., мяккая вокладка). М.: Альпіна нон-фікшн, 2023. ISBN 978-5-00139-941-4

Раманы

• «Ода абсалютнай жорсткасці» (2010)
• «Сад Iераніма Босха» (2011)
• «Законы прыкладной эўтаназіі» (2011)
• «Легенды невядомай Амерыкі» (2013)
• «Пераплётчык» (2014) [пад псеўданімам Эрык Дэлае]
• «Эверэст» (2018)
• «Шкло» (2021)

Апавяданні

• «Ціхія гульні» (2008)
• «Каталог Кілінсбі» (2008)
• «Рэванш» (2009)
• «Добры дзень, Каін» (2009)
• «Гульні дэміурга» (2009)
• «Вярнуцца героем» (2009)
• «Фатограф» (2009)
• «Шкатулка з прыправамi» (2010)
• «Дзіўная гісторыя Элы Харпер» (2010)
• «Падзямеллі Трэцяга Рыма» (2010)
• «Слова хлопчыка Мішко» (2010)
• «Тэорыя невербальнай еўгенікі» (2012)
• «Словы і пальчаткі» (2012)
• «Адзін мой сябар» (2012)
• «Прагулкі па Піцеры» (2012)
• «Прыгнёт добрага чалавека» (2012)
• «Апошняя гонка Рэда Байрана» (2012)
• «Чалавек і яго ракета» (2012)
• «Нясхільныя» (2012)
• «Мат сланом» (2012)
• «Памерці ў Рыме» (2012)
• «Шэнан Маккормік» (2012)
• «Песня пра каханне да коней» (2012)
• «Сцэна для Джона Доу» (2012)
• «Спадар Адзінота» (2012)
• «Расія, трыццаць шосты» (2012)
• «Дыван з жаночых валасоў» (2012)
• «Афіцэры Рэйха» (2012)
• «Спадчына містэра Джэймса» (2012)
• «Мудрагелісты Холман» (2012)
• «Акно на шостым паверсе» (2012)
• «Маналог паляўнічага за прывідамі» (2012)
• «Вэрык» (2012)
• «Вяртанне ў Нанкін» (2012)
• «Магістрал. Жанчына на ростры» (2012)
• «Хельга, Хільда, Хольда» (2012)
• «Плоць ад плоці маёй» (2013)
• «Усё, чаму нас вучылі» (2013)
• «Аўтапартрэты П'ера Вітона» (2014)
• «Захоўвай каралеву» (2016)
• «Няроўны шлюб» (2017)
• «Прынц і жабрак» (2017)
• «Вечнае жыццё» (2018)
• «Не гуляйце з тахіёнамі» (2018)
• «Этыялогія міфа» (2018)
• «Eresidae» (2020)

Аўдыёкніжкі

Апавяданні «Каталог Кілінсбі», «Сцэна для Джона Доу», «Прыгнёт добрага чалавека» і «Спадар Адзінота» «агучаныя» ў рамках падкастаў праекта «Мадэль для зборкі».

Таксама ў фармаце аўдыёкніжак афіцыйна выйшлі:

• «Вынайдзена ў Расіі: Гісторыя рускай вынаходніцкай думкі ад Пятра I да Мікалая II». Чытальнік: Васіль Мічкоў. 2017 год.
• «Вынайдзена ў СССР. Гісторыя вынаходніцкай думкі з 1917 па 1991 год». Чытальнік: Васіль Мічкоў. 2019 год.
• «Піяр мяне, калі можаш. Інструкцыя для піяршчыка, напісаная журналістам». Чытальнік: Цім Скарэнка (аўтар). 2019 год.
• «Шкло». Чытальнік: Цім Скарэнка (аўтар). 2021 год.

Фільмаграфія

• «Дзень Казла» (2013), роля стыліста.

Цім Скарэнка запісаў шэсць музычных альбомаў у жанры аўтарскай песні на студыях «Сібірскі тракт» (Казань), «Ça va» (Масква) і «Сакрэтнай студыі» (Масква).

• 2008 — Жалезнае сэрца
• 2021 — Пасля Гардэля
• 2021 — Падарожніку ў часе
• 2021 — Каго адбяруць
• 2021 — Алярын
• 2022 — Дзённік