Хамза Хакімзадэ Ніязі
Хамза Хакімзадэ Ніязі (узб.: Hamza Hakimzoda Niyoziy; 22 лютага (6 сакавіка) 1889, Каканд — 18 сакавіка 1929, кішлак Шахімардан) — узбекскі паэт, драматург, грамадскі дзеяч, народны паэт Узбекскай ССР (1926).
Этнічны узбек.
| Ніязі Хамза Хакімзадэ | ||
|---|---|---|
 | ||
| Асабістыя звесткі | ||
| Псеўданімы | Nihon | |
| Дата нараджэння | 22 лютага (6 сакавіка) 1889 | |
| Месца нараджэння | ||
| Дата смерці | 18 сакавіка 1929[…] (40 гадоў) | |
| Месца смерці | ||
| Грамадзянства |  Расійская імперыя →  СССР | |
| Прафесійная дзейнасць | ||
| Род дзейнасці | пісьменнік, паэт, палітык, кампазітар, раманіст, сцэнарыст, драматург, палітычны актывіст, навуковец | |
| Мова твораў | узбекская мова | |
| Грамадская дзейнасць | ||
| Партыя | ||
| Узнагароды | | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||
Біяграфія
Нарадзіўся ў сям'і лекара. Вучыўся ў мактабе, затым у медрэсэ.
Арганізаваўшы бясплатную школу для бедных, выкладаў у ёй. Вершы пачаў пісаць з 1899 года пад уплывам творчасці ўзбекскіх асветнікаў Мукімі і Фурката. Асноўны твор дарэвалюцыйнай творчасці Хамзы, рукапісны вершаваны «Дыван» (1905—1914) на ўзбекскай і таджыкскай мовах, быў апублікаваны пасмяротна. У некаторых газэлях «Дывана» разам з традыцыйнымі вобразамі непадзеленага кахання прысутнічаюць матывы выкрыцця сацыяльнай няроўнасці, абароны навукі і асветы. Гэтымі ж матывамі прасякнуты і першыя апублікаваныя творы Хамзы: верш «Рамазан» (1914), аповесць «Новае шчасце» (1915), п'еса «Атручаная жыццё» (1916). У 1916—1919 гг. Хамза выпусціў 7 зборнікаў вершаў, якія сведчылі пераход паэта з пазіцый рэвалюцыйна-дэмакратычнага асветніцтва на пазіцыі рэвалюцыйнай барацьбы. Вершы, уключаныя ў зборніку «Духмяная ружа» (1919), сталі першымі ўзорамі пралетарскай паэзіі на ўзбекскай мове.
Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 г. Хамза настаўнічаў у Какандзе і Фергане, арганізаваў перасоўную тэатральную трупу, што абслугоўвала часткі Чырвонай Арміі на Туркестанскім фронце, працаваў супрацоўнікам палітаддзела Туркфронта, а пазней — Алпалітасветы. Член РКП (б) з 1920 года. У 1918 годзе ён стварыў п'есу «Бай і парабак», якая стала першым творам узбекскай савецкай драматургіі. Папулярнасцю карыстаюцца п'есы Хамзы «Выхадкі Майсары» (1926) і «Таямніцы паранджы» (1927), у якіх гаворыцца аб цяжкай долі ўзбекскіх жанчын у дарэвалюцыйныя гады. Яму належыць некалькі дзясяткаў песень. Збіраючы ў розных раёнах Узбекістана народныя песні, выконваў іх на нацыянальных інструментах. З музычнай спадчыны Хамзы ацалела не ўсё. Некаторыя яго мелодыі ўвайшлі ў зборнік «Песні Ферганы, Бухары і Хівы» (1931); частка песень запісана ад вядомых узбекскіх спевакоў. Хамза вёў разнастайную грамадскую працу, змагаўся за разняволенне жанчын, выкрываў дзеянні нацыяналістаў і рэакцыйнага духавенства. Хамза быў забіты бандай рэлігійных фанатыкаў.
Зноскі
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Хамза Хакімзадэ Ніязі, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.