Уорэн Гардзінг

Уорэн Гардзінг
Уорэн Гардзінг
	англ.: Warren G. Harding
24-ы абраны прэзідэнт ЗША[d]
	2 лістапада 1920 — 4 сакавіка 1921
Папярэднік	Томас Вудра Вільсан
Пераемнік	Герберт Кларк Гувер
29-ы Прэзідэнт ЗША
	4 сакавіка 1921 — 2 жніўня 1923
Папярэднік	Томас Вудра Вільсан
Пераемнік	Кальвін Кулідж
Lieutenant Governor of Ohio[d]
	11 студзеня 1904 — 8 студзеня 1906
Папярэднік	Harry L. Gordon[d]
Пераемнік	Andrew L. Harris[d]
Сенатар ЗША
	4 сакавіка 1915 — 4 сакавіка 1917
Папярэднік	Theodore E. Burton[d]
Сенатар ЗША
	4 сакавіка 1917 — 4 сакавіка 1919
Сенатар ЗША
	4 сакавіка 1919 — 13 студзеня 1921
Пераемнік	Frank B. Willis[d]
Нараджэнне	2 лістапада 1865[…]; Blooming Grove[d], Morrow County[d], Агая, ЗША;
Смерць	2 жніўня 1923[…] (57 гадоў); Palace Hotel[d], Сан-Францыска, акруга Сан-Францыска[d], Каліфорнія, ЗША[…];
Месца пахавання	Harding Tomb[d];
Імя пры нараджэнні	англ.: Warren Gamaliel Harding
Бацька	George Tryon Harding, Sr.[d]
Маці	Phoebe Elizabeth Dickerson[d]
Жонка	Флорэнс Гардзінг
Дзеці	Elizabeth Ann Blaesing[d]
Веравызнанне	баптызм
Партыя	Рэспубліканская партыя ЗША;
Адукацыя	Ohio Central College[d] (1882);
Дзейнасць	палітык, рэдактар газеты, дзяржаўны дзеяч, бізнесмен
Аўтограф
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Калі Гардзінг памёр, ён быў адным з самых папулярных прэзідэнтаў у гісторыі; аднак далейшыя звязаныя з ім скандалы, такія як Тыпат Дом (англ.) (бел., істотна зменшылі папулярнасць Гардзінга, асабліва пасля адкрыцця справаў адной з яго палюбоўніц Наны Брытан. У гістарычным рэйтынгу прэзідэнтаў ЗША Гардзінг мае рэйтынг сярод самых горшых.

Біяграфія

Гардзінг нарадзіўся ў Блюмінг Гроў, штат Агая. Ён пражыў у сельскай мясцовасці Агая амаль усё сваё жыццё, акрамя часу палітычнай службы. Ён пасяліўся ў Марыёне, штат Агая, калі яму было менш за 20 гадоў, купіў газету «Marion Star» і зрабіў яе паспяховай. У 1899 годзе ён быў абраны ў сенат штата Агая і праз чатыры гады паспяхова балатаваўся на пасаду лейтэнанта-губернатара. Яму не ўдалося абрацца на пасаду губернатара ў 1910 годзе, але ён быў абраны ў Сенат у 1914 годзе.

Гардзінг атрымаў намінацыю рэспубліканскай партыі на выбарах прэзідэнта ў 1920 годзе, хоць і лічыўся няўдачнікам з малымі шанцамі на поспех. Вядучыя кандыдаты, такія як генерал Леанард Вуд, не змаглі атрымаць большасць для забеспячэння прызначэння, і перамовы зайшлі ў тупік. У гэты час падтрымка Гардзінга паступова расла, пакуль ён не быў прызначаны на дзясятым галасаванні. Ён правёў «кампанію пярэдняга ганка» (англ.: front porch campaign), застаючыся па большай частцы ў Марыёне і прымаючы людзей, якія да яго прыходзілі. З абяцаннем вяртання да нармальнага жыцця ён атрымаў перамогу над кандыдатам ад дэмакратаў Джэймсам М. Коксам і кандыдатам Сацыялістычнай партыі Юджынам Дэбсам і стаў першым сенатарам, які быў абраны прэзідэнтам.

Гардзінг прызначыў шэраг добра вядомых асоб, у тым ліку Эндру Мелана ў казначэйства, Герберта Гувера ў гандаль і Чарльза Эванса Х’юза ў Дзяржаўны дэпартамент. Адным з галоўных дасягненняў знешняй палітыкі было правядзенне Вашынгтонскай Ваенна-марской канферэнцыі 1921—1922, пасля якой буйныя ваенна-марскія дзяржавы дамовіліся аб праграме ваенна-марскіх абмежаванняў на працягу дзесяці гадоў. Два сябры кабінета Гардзінга былі замяшаныя ў карупцыі: міністр унутраных спраў Альберт Фол і генеральны пракурор Гары Догерці. Скандалы выкрыліся толькі пасля смерці Гардзінга, як і яго раманы, якія моцна пашкодзілі яго рэпутацыі. Гардзінг памёр у Сан-Францыска ад кровазліцця ў мозг, выкліканага хваробай сэрца, падчас заходняга турнэ; яго пераемнікам стаў віцэ-прэзідэнт Кальвін Кулідж.