На́мітка, наметка — старажытны традыцыйны жаночы галаўны ўбор усходніх славянаў, балтаў і некаторых іншых народаў.
Яго насілі замужнія жанчыны ў Беларусі, Летуве, Латвіі, паўднёвых вобласьцях Расеі і Ўкраіне. Уяўляе сабой паласу зь вельмі тонкага белага кужэльнага ільнянога палатна шырынёй 30—70 сантымэтраў і даўжынёй ад трох да пяці мэтраў, якую адмысловым чынам завязваюць вакол галавы.
У розных рэгіёнах наміткі называлі па-рознаму: украінскія перемітка, намітка, намітец, серпанок, рантух, склендячка; беларускія намётка, абмётка, павівала, плат; расейскія убрус, полотенце, ширинка, подширье, фата, гомылька.
У старажытнасьці намітку насілі ўсе жанчыны незалежна ад станавай прыналежнасьці. Таму наміткі сустракаюцца на рускіх царкоўных фрэсках XII ст. і старажытных партрэтах. Існуе каля 30 спосабаў павязваньня наміткі.
У Беларусі намітка ўпершыню сустракаецца на партрэце першай паловы XVI ст. княгіні Кацярыны Алелькавіч-Слуцкай.
У залежнасьці ад мясцовасьці існавала вялікая колькасьць розных спосабаў завязваньня намітак. Пад намітку жанчыны апраналі чапец, які мог быць сатканым з грубых ніцей хатняга прадзеньня, а мог быць сшыты з пакупнога палатна і аздоблены залатой выцінанкай для таго, каб форма наміткі была больш выразнай і прыгожай. У якасьці падложкі маглі выкарыстоўваць таксама валік з кудзелі, абшыты палатном, на які накручвалі валасы ці подвачка — абруч з лазы ці ясеня шырынёй у далонь і памерам у абхват галавы. Полку акручвалі вакол галавы, спускаючы канцы на рамёны і сьпіну. Намітка закрывала лоб і шыю, прыцягваючы ўвагу да вачэй і надаючы ім асаблівае зьзяньне, таму нават немаладыя жанчыны выглядалі больш прыгожымі. Зьвісаючыя канцы наміткі падкрэсьлівалі контуры паставы.
Спрадвечна намітку насілі і ў буднія дні і ў сьвяты, але пасьля з-за дастаткова вялікай складанасьці завязваньня яна стала ўборам асаблівых выпадкаў: сьвятаў, кірмашоў, якіх-кольвек абрадаў, накшталт шлюбаў, яе таксама апраналі ў царкву. Наміткі аздабляліся складанай выцінанкай, часта з сымбалічнымі традыцыйнымі ўзорамі. Выцінанка разьмяшчалася па краі і на канцах наміткі. Выкарыстоўваліся таксама коклюшныя карункі і ўзорнае ткацтва.
Часьцей за ўсё жанчына ўпершыню апранала намітку на ўласнае вясельле. На Палесьсі маладой пасьля вянчаньня ў царкве надзявалі намітку, і яна насіла яе цэлы дзень. Па прыезду нявесты, у хаце жаніха сьвёкар здымаў намітку і сяброўкі расчэсвалі нявесьце валасы, закручвалі іх на тканку і надзявалі чапец і хустку. Шлюбавая намітка захоўвалася ўсё жыцьцё і ўкладывалася ў труну жанчыны.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Намітка, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.