Гімн Румыніі

Гімны Румыніі Trăiască Regele (1866-1948) Zdrobite cătuşe (1948-1953) Te slăvim Românie (1953-1977) Trei culori (1977-1989) Deşteaptă-te, române! (1989-)

Гімны Малдовы 1 Малдова Советикэ (1945—1991) 2 Deşteaptă-te, române! (1991—1994) 3 Limba noastră (1994—)

Deşteaptă-te, române! («Абудзіся, румын!») — гімн Румыніі з 1989 году і гімн Малдовы ў 1991—1994 гадах.

Вершы нацыянальнага гімну Румыніі прыналежаць Андрэю Мурэшану (1816—1863), паэту рамантычнага кірунку, журналісту, перакладніку, праўдзіваму трыбуну эпохі Рэвалюцыі 1848 году. Музыка была напісаная Антонам Панам (1796—1854), паэтам і этнографам, чалавекам вялікай культуры, сьпеваком і аўтарам падручнікаў музыкі.

Верш «Рэха» («Un răsunet») А. Мурэшану, апублікаванае падчас рэвалюцыі 1848 году, было пакладзена на музыку ў некалькі дзён. Упершыню было выканана 29 чэрвеня 1848 году ў Рымніку-Вылча.

Дзяржаўны гімн Румыніі складаецца з некалькіх строф, чатыры зь іх павінны выконвацца ва ўрачыстых выпадках (вылучаныя тоўстым шрыфтам).

Акрамя гэтага гімну, у румынаў была «Hora Unirii», напісаная паэтам Васіле Аляксандры (1821—1890), якую выконвалі ў часы Аб'яднаньня Княстваў (1859), ва ўсіх выпадках, калі румыны імкнуліся да яднаньня і гармоніі.

Deşteaptă-te, române, din somnul cel de moarte,
În care te-adânciră barbarii de tirani
Acum ori niciodată croieşte-ţi altă soarte,
La care să se-nchine şi cruzii tăi duşmani.

Acum ori niciodată să dăm dovezi în lume
Că-n aste mâni mai curge un sânge de roman,
Şi că-n a noastre piepturi păstrăm cu fală-un nume
Triumfător în lupte, un nume de Traian.

Înalţă-ţi lata frunte şi caută-n giur de tine,
Cum stau ca brazi în munte voinici sute de mii;
Un glas el mai aşteaptă şi sar ca lupi în stâne,
Bătrâni, bărbaţi, juni, tineri, din munţi şi din câmpii.

Priviţi, măreţe umbre, Mihai, Ştefan, Corvine,
Româna naţiune, ai voştri strănepoţi,
Cu braţele armate, cu focul vostru-n vine,
«Viaţa-n libertate ori moarte» strigă toţi.

Pre voi vă nimiciră a pizmei răutate
Şi oarba neunire la Milcov şi Carpaţi
Dar noi, pătrunşi la suflet de sfânta libertate,
Jurăm că vom da mâna, să fim pururea fraţi.

O mamă văduvită de la Mihai cel Mare
Pretinde de la fii-şi azi mână d-ajutori,
Şi blastămă cu lacrămi în ochi pe orişicare,
În astfel de pericul s-ar face vânzători.

De fulgere să piară, de trăsnet şi pucioasă,
Oricare s-ar retrage din gloriosul loc,
Când patria sau mama, cu inima duioasă,
Va cere ca să trecem prin sabie şi foc.

N-ajunge iataganul barbarei semilune,
A cărui plăgi fatale şi azi le mai simţim;
Acum se vâră cnuta în vetrele străbune,
Dar martor ne de Domnul că vii nu oprimim.

N-ajunge despotismul cu-ntreaga lui orbie,
Al cărui jug de seculi ca vitele-l purtăm;
Acum se-ncearcă cruzii, cu oarba lor trufie,
Să ne răpească limba, dar morţi numai o dăm.

Români din patru unghiuri, acum ori niciodată
Uniţi-vă în cuget, uniţi-vă-n simţiri.
Strigaţi în lumea largă că Dunărea-i furată
Prin intrigă şi silă, viclene uneltiri.

Preoţi, cu crucea-n frunte căci oastea e creştină,
Deviza-i libertate şi scopul ei preasfânt.
Murim mai bine-n luptă, cu glorie deplină,
Decât să fim sclavi iarăşi în vechiul nost’pământ.

Абудзіся, румын, ад зьмярцьвелага сну
У які пагружаны тыранамі-варварамі
Цяпер або ніколі ствары свой новы лёс,
Перад якім схіляцца нават жорсткія твае ворагі.

Цяпер або ніколі давядзем сьвету,
Што ў гэтых руках цячэ рымская кроў
І ў нашых грудзях мы захоўваем з гонарам імя
Пераможца ў бітвах, імя Траяна.

Глядзіце, вялікія продкі, Міхай, Стэфан, Корвін,
На румынскую нацыю, на вашых нашчадкаў,
Са зброяй у руках і вашым агнём у венах,
«Вольнае жыцьцё або сьмерць» крычаць яны.

Сьвятары, падніміце расьпяцьці, таму што мы хрысьціянскае войска.
Чый дэвіз — воля і мэта сьвятая.
Лепш загінем у славе ў бою,
Чым зноў станем рабамі на нашай старажытнай зямлі.

• Музыка гімна (бяз слоў)
•   «Deşteaptă-te, române!» mp3

  Гімн Румыніі — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў