Salzburgu
Salzburgu (n'alemán: Salzburg /ˈzalt͡sbʊɐ̯k/ (?·i), 'ciudad/castillo sal') ye la cuarta ciudá más poblada d'Austria, con 150.269 habitantes (2012), capital del estáu federáu (Bundesland) de Salzburg y de la rexón homónima, una de los nueve en que s'estrema esti país.
El so nome provién de les barques que tresportaben sal nel sieglu VIII y que teníen de pagar un impuestu, usu bien común en munchos ríos d'Europa. Ye mundialmente famosa por ser la ciudá natal de Wolfgang Amadeus Mozart y polos festivales musicales que se celebren cada branu na llocalidá. Nes proximidaes de Salzburgu atópense les oficines centrales y la fábrica de Red Bull.
 Salzburgu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  Austria | ||||
| Estáu federáu | Salzburgu | ||||
| Tipu d'entidá | gran ciudá | ||||
| Cabezaleru/a del gobiernu | Harald Preuner | ||||
| Nome oficial | Salzburg (de) | ||||
| Nome llocal | Salzburg (de) | ||||
| Códigu postal | 5020, 5023, 5026, 5061, 5071, 5081 y 5082 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 47°48′00″N 13°02′42″E / 47.8°N 13.045°E | ||||
  Salzburgu Salzburgu (Austria)  | |||||
| Superficie | 65.65 km² | ||||
| Altitú | 424 m | ||||
| Llenda con | Berchtesgadener Land (es)  y Distrito de Salzburg-Umgebung (es) | ||||
| Demografía | |||||
| Población | 155 021 hab. (1r xineru 2020) | ||||
| Porcentaxe | 27.76% de Salzburgu 1.73% de Austria | ||||
| Densidá | 2361,33 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Prefixu telefónicu | 0662 | ||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 (horariu estándar) UTC+02:00 (horariu de branu) | ||||
| Llocalidaes hermaniaes | |||||
| stadt-salzburg.at | |||||
 | |||||
.svg)
_COA.svg)
Situación xeográfica
Salzburgu atópase a 150 km al este de Múnich, n'Alemaña, y a 300 km al oeste de Viena. La ciudá estiéndese por dambes veres del ríu Salzach, a 25 km de les estribaciones septentrionales de los Alpes. El calter montascosu del sur de la rexón de Salzburgu oldea coles nidies ondulaciones de la so parte norte. El visu alpín más cercanu ye'l Untersberg (1.853 m), que s'atopa a tan solo unos pocos quilómetros al suroeste de la ciudá. El centru de la ciudá ta arrodiáu per dos elevaciones pedreses, el Mönchsberg y el Kapuzinerberg, que los sos montes constitúin el pulmón verde de la ciudá.
Historia
Edaes Antigua y Media
Atopáronse traces d'establecimientos que daten de tiempos bien antiguos. Particularmente, na llomba de Rainberg esisten nicios d'una ocupación siguida dende'l Neolíticu hasta la conquista romana en tiempos del emperador Augustu. Na llomba del castiellu y nel Kapuzinerberg afayáronse restos de fortificaciones de lo que na Edá del Fierro foi con toa probabilidá'l centru más importante del pueblu celta de los ambisontii.
Los romanos arrexuntaron les pequeñes comunidaes agrícoles nuna única urbe, Juvavum, nel añu 15 e. C. Ye probable que'l nome nun provenga d'una divinidá romana, sinón que fora l'adaptación d'un anterior nome celta (Iuvavo). La urbe convertir en municipium nel añu 45 dC sol emperador Claudio (Municipium Claudium Juvavum), aportando a unu de los más importantes de la provincia de Noricum. El cayente de Juvavum dempués del colapsu de la frontera de Noricum foi bien rápido, de tala forma que nel sieglu VII taba nun estáu práuticamente ruinosu.
Hacia l'añu 700 San Ruperto fundó una nueva población na cortil del antiguu Iuvavum romanu, na so busca por establecer una basílica, y convirtió nel añu 739 la población en sede d'un obispáu y en 798, Arno, en sede d'un arzobispáu.
Salzburgu foi gobernada por un Príncipe-Arzobispu hasta principios del sieglu XIX. El so últimu Príncipe-Arzobispu foi Hieronymus von Colloredo.
Clima
 Parámetros climáticos permediu de Salzburgu  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
| Temperatura máxima absoluta (°C) | 20.1 | 21.7 | 24.9 | 27.9 | 32.2 | 35.6 | 38.6 | 35.6 | 32.1 | 28.2 | 23.5 | 18.6 | 38.6 |
| Temperatura máxima media (°C) | 3.2 | 5.6 | 10.4 | 14.3 | 19.9 | 22.2 | 24.4 | 24.2 | 20.1 | 14.8 | 7.8 | 4.0 | 14.2 |
| Temperatura media (°C) | -0.8 | 0.7 | 4.8 | 8.5 | 13.8 | 16.5 | 18.6 | 18.3 | 14.3 | 9.3 | 3.6 | 0.4 | 9.0 |
| Temperatura mínima media (°C) | -4.0 | -2.9 | 0.7 | 3.8 | 8.4 | 11.5 | 13.5 | 13.5 | 10.1 | 5.5 | 0.6 | -2.5 | 4.9 |
| Temperatura mínima absoluta (°C) | -25.4 | -21.8 | -21.6 | -3.9 | -2.1 | 2.0 | 3.7 | 4.3 | -1.6 | -8.0 | -17.8 | -26.8 | -26.8 |
| Precipitación total (mm) | 59.9 | 54.7 | 78.7 | 83.1 | 114.5 | 154.8 | 157.5 | 151.3 | 101.3 | 72.6 | 83.0 | 72.8 | 1184.2 |
| Nevaes (cm) | 24.0 | 23.9 | 21.7 | 2.9 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 12.1 | 27.8 | 112.5 |
| Díes de precipitaciones (≥ 1.0 mm) | 10.1 | 9.5 | 11.9 | 11.8 | 12.1 | 15.0 | 14.4 | 13.2 | 10.8 | 9.3 | 10.8 | 11.8 | 140.7 |
| Díes de nevaes (≥ 1.0 cm) | 15.4 | 11.7 | 6.1 | 1.4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0.1 | 5.1 | 13.1 | 52.9 |
| Hores de sol | 67.0 | 91.9 | 130.0 | 152.6 | 196.4 | 193.9 | 221.1 | 202.8 | 167.7 | 129.7 | 81.2 | 62.8 | 1697.1 |
| Fonte: Central Institute for Meteorology and Geodynamics | |||||||||||||
Tresporte
| Aeropuertu !Códigu IATA | Códigu OACI | ||
|---|---|---|---|
 | Aeropuertu de Salzburgu | SZG | LOWS |
- Salzburg Hauptbahnhof
Educación
| Universidá !Fundación | Acrónimu | Tipu | ||
|---|---|---|---|---|
 | Universidá de Salzburgu | 1622 | Universidá pública | |
 | Universität Mozarteum Salzburg | 1841 | Universidá pública | |
 | Paracelsus Medizinische Privatuniversität Salzburg | 2003 | PMU | Universidá privada |
| Fachhochschule Salzburg | 1995 | FHS | Universidá pública |
Cultura
Llugares d'interés
| Patrimoniu de la Humanidá — UNESCO | |
|---|---|
 Vista de la ciudá vieya. | |
| Llugar |  Austria |
| Criterios | Cultural: ii, iv, vi |
| Referencia | 784 |
| Inscripción | 1996 (XX Sesión) |
| Área | Europa y América del Norte |
| Coordenaes | Non |
| | |
El centru antiguu de la ciudá, que foi declaráu pola Unesco como Patrimoniu Cultural de la Humanidá en 1996, ye notable por:
- La Catedral
- L'abadía de Nonnberg o de San Pedro
- El Monesteriu de San Pedro (Das Kloster St. Peter)
- Campusantu de San Pedro (Petersfriedhof)
- Catacumbes de la roca del Mönchsberg
- Ilesia franciscana y conxuntu d'ilesies barroques de la ciudá *
Palacio-residencia del arzobispu cola Residenzgalerie
- Fortaleza de Hohensalzburg
- Getreidegasse (Cai del Granu), cola casa onde naciera W. A. Mozart
Fora del centru históricu destaquen:
- Los palacios más importantes son: el palaciu de Mirabell, el palaciu de Leopoldskron y el palaciu de Hellbrunn.
- Campusantu de San Sebastián (Sebastiansfriedhof)
Salzburgu tamién tien importantes museos:
- Rupertinum (Muséu d'Arte Moderno)
- Haus der Natur Salzburg (Casa de la Naturaleza)
- Stille Nacht Museum (Muséu de la Nueche de Paz)
- Salzburger Freilichtmuseum (Muséu al campu)
- Dommuseum Salzburg (Museo Catedral)
- Museum der Moderne (Muséu de Modernidá)
Cinematografía
La película musical de 1965 The Sound of Music (The Sound of Music n'España y The Sound of Music en Llatinoamérica) foi rodada en Salzburgu y la so aición asocede en Salzburgu.
Salzburgueses pernomaos
Persones nacíes en Salzburgu
Leopold Mozart, padre del enantes mentáu Wolfgang Amadeus, ye principalmente conocíu pola ayuda qu'emprestó al so pernomáu fíu en delles etapes de la so vida.
- Herbert von Karajan
- Georg Trakl
- Christian Doppler
- Paul Hofhaimer
- Hans Makart
- Alexander Dracul
- Joseph Messner
- Sigismund von Neukomen
- Bartholomäeus Riedl
- Mönch von Salzburg
- Johann Stadlmann
- Nicolás Kasanzew
- Roland Ratzenberger
- Felix Baumgartner
Residentes célebres
- Paracelso, médicu.
- Johann Michael Haydn, compositor, hermanu del compositor Joseph Haydn.
- Stefan Zweig, escritor.
Deportes
Salzburgu foi sede de la Eurocopa 2008.
Amás presentóse como ciudá candidata pa entamar los Xuegos Olímpicos d'iviernu en dos oportunidad, siendo ganada primero por Vancouver pa los xuegos de 2010 y por Sochi pa los de 2014.
| Equipu !Deporte !Competición
| Estadiu !Creación | |||
|---|---|---|---|---|
| Red Bull Salzburg |  Fútbol | Bundesliga (Austria) | Red Bull Arena (Salzburgu) | 1933 |
| SV Austria Salzburg | Fútbol | Regionalliga West | ASKÖ-Anlage | 2005 |
Especialidaes culinaries
- Mozartkugel
- Salzburger Nockerln
- Kasnockn
Ciudaes hermaniaes
Referencies
Enllaces esternos
Wiki Commons acueye conteníu multimedia sobre Salzburgu 
.- Salzburg Information - Información turística de la ciudá de Salzburgu
- Salzburgu a xeitu. (castellanu)
- "Salzburgu, paraísu incomparable d'arte y cultura". Artículu y Galería de semeyes
- Extensive Information on Salzburg (n'inglés)
- Restorán, chigre y discoteca en Salzburgu
- online objects of Salzburg displayed via The European Library
- City Guide Salzburgu
This article uses material from the Wikipedia Asturianu article Salzburgu, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). El conteníu ta disponible baxo los términos de la CC BY-SA 4.0 si nun s'indica otra cosa. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Asturianu (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.