Cultu A La Personalidá

Cultu a la personalidá
culto (es)

El cultu a la personalidá (como conceutu influyíu por Nikita Khrushchov nel so discursu del XX Congresu del Partíu Comunista de la Xunión Soviética nel añu 1956) ye una elevación a dimensiones cuasi relixoses o sagraes de figures de líderes carismáticos na sociedá o la política. Nes dictadures ye de cutiu una forma de cultu a la persona del dictador.

Según el Diccionariu Soviéticu de Filosofía:

Ciega inclinación ante l'autoridá de dalgún personaxe, ponderación escesiva de los sos méritos reales, conversión del nome d'una personalidá histórica nun fetiche. La base teórica del cultu a la personalidá anicia na concepción idealista de la historia, según la cual el cursu d'esta postrera nun ye determináu pola aición de les mases del pueblu, sinón polos deseos y la voluntá de los grandes homes (caudiellos militares, héroes, ideólogos destacaos, etc). Ye propiu de diverses escueles idealistes atribuyir un valor absolutu al papel de les personalidaes eminentes de la historia (Voluntarismu, Carlyle, Mozos hegelianos, Populismu). El marxismu esamina'l papel de la personalidá, del dirixente, n'estrechu venceyo col cursu oxetivu de la llucha de clases, cola actividá histórica de les mases del pueblu. Nin siquier la esperiencia del más xenial de los dirixentes puede sustituyir la esperiencia coleutiva de millones de persones. El cultu a la personalidá ye fondamente adversu al marxismo-leninismu, que pola so propia naturaleza, ye la ideoloxía de les inmenses mases trabayadores, con que les sos manes tresformar la sociedá capitalista en comunista. D'ende que'l P.C.U.S. esmazcare con tanta intransixencia'l cultu a la personalidá imperante en vida de Stalin, que causó graves daños a la teoría y la práutica del socialismu. Anque'l cultu a la personalidá de Stalin nun pudo camudar la naturaleza del socialismu, constituyó un llastre seriu pal desendolque de la sociedá soviética. La llucha del P.C.U.S. y el so Comité Central contra'l cultu a la personalidá de Stalin y les sos consecuencies, estableció les condiciones pa dar nueva vixencia a les normes de la vida del Partíu y del Estáu soviéticu y desenvolveles, pa la ulterior meyora de la democracia socialista. El Partíu Comunista emponer pola idea de que la teoría y la práutica del cultu a la personalidá atrabanquen la xusta educación de les mases, frenen la crecedera de la so iniciativa, debiliten en cada individuu'l sentíu de responsabilidá pola causa común (la revolución socialista, la construcción del comunismu), inflúi negativamente nel desenvolvimientu de la ideoloxía comunista. Na práutica, el cultu a la personalidá socava los principios democráticos de los partíos comunistes y de la sociedá socialista. Namái va poder asegurase l'ésitu de la llucha contra'l cultu a la personalidá, tantu na sociedá socialista como nos Partíos comunistes, si desenvolver por tolos medios la democracia, los Principios leninistes de la construcción del Estáu y del Partíu.

A diferencia de la propaganda, que'l so oxetivu ye tremar la ideoloxía del réxime, el propósitu del cultu a la personalidá ye reforzar la posición política del líder. El mensaxe detrás del cultu de la personalidá ye "Nesti réxime la única persona qu'importa soi yo". Como exemplu en República Dominicana sol réxime de Rafael Leónidas Trujillo, onde pontes y edificios públicos fueron nomaos nel so honor, nes matrícules vehiculares incluyóse'l lema "¡Viva Trujillo!". El lema "Dios y Trujillo" pasó a ser señal llétrica d'usu propagandísticu en Ciudá Trujillo.

Non yá les dictadures, sinón tamién gobiernos presidencialistes electos n'eleiciones democrátiques tamién puede rindir cultu a la personalidá. El cultu a la personalidá y l'emerxencia d'una personalidá autocrática nun ye un accidente casual de la historia, sinón que ye la emerxencia d'un fenómenu sistemáticu que puede estudiase. Los líderes autocráticos fueron descritos como "personalistes" por Geddes (1999), "patrimoniales" por Zolberg (1966), "neopatrimoniales" por Snyder (1992) y "sultanismo" por Linz y Chehabi (1998). Heydar Aliyev dio relevancia al cultu a la personalidá, ordenando camudar los nomes de los meses o Saparmurat Niyázov, quien se fixo construyir nes contornes de Ashjabad xunto a la gran mezquita, onde les cites del presidente tán en llugar más relevante que les cites del Corán, en 1999 fíxose escoyer presidente pa tola vida. So'l so mandatu construyeron les estatues nel so honor por tol país.

Nos países onde'l poder executivo exerzlo un presidente, el Xefe d'Estáu nun puede convertise n'autócrata nin puede derivase nun cultu a la personalidá ente que les instituciones que conformen l'Estáu de Derechu exerzan el contrapesu necesariu que bancie un ordenamientu xurídicu rigorosu, (Serrafero, 1997), pero cuando se quebra la independencia y l'equilibriu ente los poderes públicos del estáu apaez el gobiernu personalista.

N'Arxentina'l gobiernu militar que siguió al derrocamientu de Juan Domingo Perón desarmó'l cultu a la personalidá de Perón y d'Eva Perón. Dexar ensin efeutu los nomes alusivos al peronismu tales como Eva Perón, Juan Domingo Perón, 26 de xunetu, 8 d'ochobre (cumpleaños de Perón), 7 de mayu (cumpleaños d'Eva Perón) y 17 d'ochobre ente otros, que designaben a cais, places, estaciones de soterrañu y de ferrocarril (la estación Presidente Perón retomó'l so nome de Retiru), conceyos, escueles, hospitales y otros establecimientos públicos.

N'otros casos foi utilizada como xustificación pa cometer delitos o usurpar el poder el "Derechu Divín", como exemplu la dictadura de Pedro Eugenio Aramburu, qu'utilizó como xustificativu del so poder nes "Connotaciones providenciales" qu'él tenía, pa xustificar el usurpamiento del poder al traviés d'un Golpe d'Estáu. En tantu Francisco Franco, al igual que Aramburu, creía que yera que yera un unviáu de Dios na tierray axudicóse el títulu de "Caudiellu d'España pola Gracia de Dios"

 

El términu foi acuñáu y descritu en 1956 pol Secretariu Xeneral del Partíu Comunista de la Xunión Soviética Nikita Khrushchov nun discursu denunciando a Josif Stalin nel XX Congresu del Partíu. Por tratase d'un conceutu nun marcu históricu y políticu bien concretu, ye imprecisu describir con él, fenómenos antiguos como'l cultu al Faraón exipciu o'l cultu estatal al César nel Imperiu romanu (46 e.C. ), magar podemos señalar na mesma dinámica tipificada por Josif Stalin, tales como l'Alemaña nazi con Adolf Hitler.Tamién en Chile mientres el réxime d'Augusto Pinochet, asitiáronse bustos y cais nel so nome.o Mufmar Gadafi que tuvo un ascensu con golpe d'Estáu, autor d'una ideoloxía propia (el Llibru verde) impunxo un cultu a la so personalidá.

De toes formes, ye dende entós usáu en munches ocasiones de forma acusatoria o peyorativa a un líder o mandatariu que comparte dalgunes de les sos carauterístiques.

El mandatariu otorgar a sí mesmu títulos y honores como "El Beneméritu", "El Excelentísimo", "El Xeneralísimu", "L'Honorable", "Benefactor de la Nación", "El Restaurador de la Independencia" o "El Supremu". Amás descríbese-y como posesor de poderes sobrehumanos. El clima variaba según l'estáu d'ánimu de Kim Il-sung y Mao Zedong nadaba cuatro veces más rápidu que'l que tenía'l récor mundial.

Idi Amin, d'Uganda, faíase llamar “señor de toles besties de la tierra, de los pexes del mar y Conquistador del Imperiu británicu”.

Dacuando los restos del líder son embalsamaos, como asocedió con Lenin, Josif Stalin, Sun Yat-sen, Hồ Chí Minh, Mao Zedong, Kim Il-sung y Kim Jong-il, pa siguir la so veneración nes xeneraciones futures.

El líder representa a un dios, o xenera un cultu escontra la so persona:

«Nun ye a mi a quien el pueblu venera, sinón, al traviés de mi, a Alá y a los sos imanes.» Ruhollah Jomeini.

«Dios nel cielu, Trujillo na tierra». Trujillo.

• Esaxerada devoción de toles persones col líder. Esaxerada adulación y adoración unipersonal al caudiellu mimetizado cola figura del estáu al que rixe. Hasta cuando'l caudiellu carezse, preténdese que carez el país.
• Presencia d'un "enemigu común" que xustifica'l rol históricu del líder como una potencia enemiga estranxera, un grupu económicu o relixosu, o un sistema políticu contrariu al que se profesa. Dichu enemigu común pue ser internu y esternu al empar, trabayando xeneralmente de forma coordinada contra'l réxime y l'integridá física del líder.
• Receición ensin crítica de les espresiones na opinión pública de la persona almirada. Quién cuestiona al líder suel ser llomáu de traidor.
• Persecución de los críticos de la persona almirada, en parte con amenaces de muerte o a la salú de los críticos; ye un tipu de blasfemia moderna castigada con aprehensión y desapaición de los críticos.
• Mimetizar la figura del líder col Estáu. Si'l líder ye amenaciáu, pos la Patria ye amenazada. Si'l líder dexara de gobernar, la Patria sería ingobernable.
• Presencia esaxerada d'imáxenes, fotografíes y eslóganes n'escueles, edificios y nos medios.
• Designación d'empreses, edificios públicos, escueles, cais, aveníes, places, canches deportives, ciudaes col nome del líder o con nomes propios y relevantes dientro de la ideoloxía qu'este profesa (por casu: Topónimos de Lenin).
• Usu d'imáxenes del líder o símbolos del partíu nes carteleres de los proyeutos del gobiernu o sitios gubernamentales.
• Ellaboración de rellaciones (de cutiu absurdes dende un puntu de vista críticu) ente'l líder y tolos aspeutos de la vida.
• Enclín a creer la noción de que los problemes que puedan asoceder de nenguna forma son responsabilidá direuta del líder.
• Enclín a tracamundiu ente los actos del Estáu y los de la fuercia político que lo gobierna, allugamientu se símbolos partidarios o colores escoyíos pa identificase políticamente n'espacios públicos y nos principales actos de gobiernu.

Un casu estremu relativamente recién del cultu a la personalidá ye'l de Saparmyrat Nyýazow en Turkmenistán, onde los meses del añu fueron camudaos pa honrar al "líder de tolos turcomanos". Esti presidente construyó un palaciu de xelu nel desiertu, prohibió'l ballet, el maquillaxe, los dientes d'oru y sustituyó la pallabra pan pol nome de la so madre. Anque dellos casos son más aceptaos qu'otros, xeneralmente l'acusación de profesar el cultu a la personalidá ye peyorativa y proveniente de fuercies opositores. A la terminación de dictadura per regla xeneral reviértense les designaciones, imáxenes y estatues públiques son retiraes, amás tolos llibros y obres d'arte.

N'España mientres el franquismu coincidió cola creencia de Francisco Franco de ser escoyíu pa salvar a España de peligros, impúnxose una esaltación de la so persona, usando llamatos como "Caudiellu"; "Salvador d'España"; "la espada más llimpia d'Europa"; "la centinela d'Occidente".

Francisco Franco creía que yera un unviáu de Dios na tierray axudicóse el títulu de "Caudiellu d'España pola Gracia de Dios"

Según el psicólogu Gustav Bychowski, les traces de personalidá de políticos autoritarios ta influyíu por factores psicolóxicos coleutivos favorecen l'ascensu de la dictadura. La obediencia y la sumisión ciegues a una autoridá autodesignada son posibles namái cuando'l pueblu siéntese debilitáu pol so propiu yo y arrenunciu a la crítica y a la independencia conquistaes primeramente. Esi debilitamientu puede manifestase sol influxu de l'ansiedá, la medrana y l'inseguridá. En tales circunstancies, el yo coleutivu, jaqueado pol so sentimientu d'impotencia, torna a una etapa más infantil y busca enganiosamente ayuda, sofitu y salvación. Asina, el grupu confía nesti individuu y venerar.

En Taiwan mientres la dictadura anticomunista de Chiang Kai shek, miles de persones consideraes contraries al gobiernu fueron torturaes y asesinaes.Inaugurandose un periodu de cultu escontra'l so réxime. En 2017 más de 200 estatues de Chiang Kai-shek, fueron retiraes de los colexos y de los edificios oficiales de la isla.

• Cultu a Stalin
• Cultu a la personalidá en Corea del Norte
• Personalismu (política)