Calendariu Persa
El calendariu persa o calendariu iranín ye un calendariu solar nel que l'añu empieza col equinociu de primavera.
En marzu de 2015 empezó l'añu 1394 del calendariu persa. Ye'l calendariu oficial n'Irán y Afganistán.
| Calendariu persa | |
|---|---|
| Instalaciones | |
| Formáu por | Farvardín (es)  , Ordibehesht (es) , Jordad (es) , Tir (calendario persa) (es) , Mordad (es) , Shahrivar (es) , Mehr (es) , Abán (es) , Azar (calendario persa) (es) , dey (es) , Bahman (es) , Esfand (es) , 17 Shahrivar (en) , 18 Shahrivar (en) , 14th century SH (en) , 13th century SH (en) , 12th century SH (en) , 14 Dey 1292 (en) y 14 Esfand 1280 (en) |
 | |
Historia
El rei Djemchyd nel añu 800 e.C. constituyó'l calendariu persa, ya instituyó la fiesta de Newruz o del añu nuevu, única fiesta civil que conocíen los perses. Dalgunos atribúyenlu al xefe de los Karismios perses, Djelaleddin, la institución nel sieglu XIII d'un calendariu que dicen preferible al gregorianu, nel que ta afitada la fecha de la renovación del añu solar nel día del equinocciu de primavera. De toes formes ye ciertu que los perses tomaron el calendariu de los caldeos, col añu de 360 díes, y amestaron otros 5 o 6 complementarios, y asina resulta nel antiguu añu persa, llamáu inda Yesdedjirdique, yera'l que se trataba d'establecer en Francia en 1793 col nome d'era republicana.
Na so forma actual, el calendariu foi adoptáu en 1925 n'Irán y considérase más precisu que'l calendariu gregorianu, yá que nel gregorianu hai un fallu d'un día cada 3320 años, ente que nel persa'l mesmu fallu apaecería cada 3.5 millones d'años. Afganistán adoptó'l calendariu persa na forma yalalí (جلالی), más antigua, en 1922.
Descripción
El calendariu persa tien seis meses con 31 díes, los cinco meses siguientes con 30 díes y el postreru con 29 o 30 díes según seya bisiestu o non. L'añu empieza en Nowruz que coincide col 21 de marzu del gregorianu.
- Los díes y la so denominación son les siguientes
- Sábadu: shambé (شنبه).
- Domingu: yekshambé (یکشنبه).
- Llunes: doshambé (دوشنبه).
- Martes seshambé (سهشنبه).
- Miércoles: chaharshambé (چهارشنبه).
- Xueves: panchshanbé (پنجشنبه).
- Vienres: yom'é (جمعه).
- Los meses
| Nome | Nome iranín | Día d'entamu | Duración | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Farvardín | فروردین | 21 de marzu | 31 |
| 2 | Ordibehesht | اردیبهشت | 21 d'abril | 31 |
| 3 | Jordad | خرداد | 22 de mayu | 31 |
| 4 | Tir | تیر | 22 de xunu | 31 |
| 5 | Mordad | مرداد | 23 de xunetu | 31 |
| 6 | Shahrivar | شهریور | 23 d'agostu | 31 |
| 7 | Mehr | مهر | 23 de setiembre | 30 |
| 8 | Abán | آبان | 23 d'ochobre | 30 |
| 9 | Azar | آذر | 22 de payares | 30 |
| 10 | Dey | دی | 22 d'avientu | 30 |
| 11 | Bahmán | بهمن | 21 de xineru | 30 |
| 12 | Esfand | اسفند | 20 de febreru | 29/30 |
Referencies
Bibliografía
- Mateo Domingo, Alfredo. El Calendario, Editorial Oriente, Santiago de Cuba, 1988, pg 22-23.
Enllaces esternos
- An online Persian/Gregorian date convertor, Persian calendar for mobile (j2me)
Datos: Q950135
This article uses material from the Wikipedia Asturianu article Calendariu persa, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). El conteníu ta disponible baxo los términos de la CC BY-SA 4.0 si nun s'indica otra cosa. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Asturianu (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.