Confederación Zanata

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

S'ha especulato con que son descendients d'os antigos numidas, que ocupaban en parte as mesmas zonas. Dos tribus zanatas, Aurebas y Cherabas resistioron a primera penetración arabe pero sin exito.

Tamién se diz que a palabra "chinet" ye orichinata a partir d'o etnonimo d'estos berbers.

Dimpués d'a suya derrota bels zanatas se desplazoron chunto a u debant d'os arabes ta l'ueste, plegando ta o Rif oriental y a cuenca d'o río Muluia, on i yeran atras agrupacions berbers como os Betalsa y os Micnasa a los que asimiloron y desplazoron.

Yeran aliaus d'os Omeyas contra os Fatimitas d'Echipto y enemigos d'a Confederación Zenacha, con os que se disputaban os oasis de entre l'Altas y o Sahara. Muitos zanata pasoron ta l'Al-Andalús en diferens etapas, a vegatas como aliaus d'os Omeya. En o sieglo X ocuporon os oasis d'o sudeste de Marruecos, con o mas important: Sichilmasa.

Enantes d'o sieglo XI bi heba zanatas en Alcheria, Zab y Ifriquiya, y en os planos altos de Orán y Este de Marruecos. Cuan plegoron os arabes Banu Hilal y a o Magreb os Zanata mandaban dos zonas:

• Por lo que fa a l'ueste Marruecos entre Fez y Sichilmanasa y a zona d'Orán.
• Por lo que fa a l'este, a linia sud de Alcheria y Ifriquiya, (Tribu Beni Uazin), o Cherit Tunizín, Uargla y Chabal Amur u Chabal Rachet, con l'Aurés y Zibán incluitos.

Cuan plegoron os Banu Hilal ta l'este as montanyas quedoron superpoblatas con agricultors sedentarios berbers y as planas se despobloron, ceditas a os pastors de crabas u ovellas arabes u berbers arabizatos, como os zanata de Costantina, dica a plegata d'os franceses.

En a parte ueste bi heba diferents reinos zenatas, pero os almurabitz acotoloron toz os reinos que bi heba en l'este de Marruecos. Dimpués d'os almuades, que yeran d'a confederación mezmut, bels zanatas formaron atro estato estendito por buena part d'o Magreb, os benimarins, que tenioron relacions cheopoliticas con o raino Nazarín de Granada.

Ibn Khaldun escribió bella cosa sobre os berbers, y deciba d'os zenatas que yeran una d'as tres divisions d'estos zaguers y que teneban una luenga particular. De feito en as clasificacions atuals de las luengas y dialectos berbers bi ha un grupo clamato zanata.

Huei se consideran Zanatas u descendiens d'os Zanata bels grupos berbers:

• Os berbers d'os monts de l'Aurés y Hodna, (Chagüiya)
• Os rifenyos orientals
• Os Riatas d'o paso de Taza entre o Rif y l'Atlas Meyo
• Os Wararin de l'este de l'Atlas Meyo marroquín
• Os Serruchen de l'Este de Marruecos