Левинка

Бу јурттыҥ алтай ады јылыйган. Эмдиги ӧйдӧ оныҥ ады орустап Левинка.

Географиязы

Јурт Туулу Алтайдыҥ тӱндӱк јанында, Аба-Јыштыҥ ортозында, Кулаган, Чаптыган, Байгыр ла Сугулдыҥ сындарыныҥ эдегинде, Ыжы сууныҥ коолында, Уба ла Ашпанак суулардыҥ бажында турат. Кырлардыҥ ортозында састыган да јерлер туштайт. Кара агаш койу эдип кырларды бӱркеген. Талайдыҥ кемјӱзинеҥ 306 метрге бийик.

Климады

Климады орто-континентал. Јай кыска, кыш соок, узун, карлу, кӱрттерлӱ. Кейдиҥ ортојылдык температуразы −4,5 °С, эҥ изӱ кӱнде +36 °С, эҥ соок кӱнде −55 °С, јердиҥ кыртыжыныҥ ортојылдык температуразы 0 °С, баштапкы ла калганчы соок тӱшкен кӱндер 05.06/08.09, соок јок кӱндердиҥ тоозы 94, јут-чыктыҥ ортојылдык кеми 836 мм, салкынныҥ тӱргени 1,3 м/с, тыҥ салкынду кӱндердиҥ тоозы 10,3 (тӱргени 15 м/с тыҥ).

Аҥ-куштары

Аба-јыштыҥ оок аҥдары: агас, суузар, киш, албаа, јоонмойын, койон, камду, јараа, кумдус, кӧрӱк, ӧркӧ, сарас, момон, сыгырган, тарбаган. Туйгактулары: марал, булан, элик, аҥ, ак-кийик ле тооргы Алтай Республиканыҥ кызыл бичигине . Куштары тайгада јӱрет: агуна, аларткы, ӱкӱ, карачкай, јыдантык, каргаа, кедей куш, карчага, кӧктӧш, кускун, саҥыскан, кучыйак, кӱртӱк, чай, кызыл тӧш, кӱӱк, кӱӱле, мечиртке, ӧскӱс уул, сымда, талтар, таан, талеҥко. Сууларда чараган, бел, ӱч-кӧс, сӧлӧм, јылмай, чортон.

Ӧзӱмдери

Тайга, кырлары туйук кара агашла туй ӧзӱп калган, мӧш, чиби, кайыҥ, јойгон, аспак агаштар ӧзӧт. Суујакалай тал, чиби, јодро, беле, толоно, каргана, чычыргана. Тайганыҥ аш-тузы кижиге тузалу. Эрте јаста калба ла кӧжнӧ ӧзӱп, витаминдерле јеткилдейт. Јайыла мешке, јиилек: уй-кӧс, тожла, јерјиилек, койјиилек, торбос, карагат, кызылгат, тийиҥгат, тайа деп једим, кӱскиде дезе мӧштиҥ кузугы тынар-тындуларды азырап, кышка азык болот. Јӱзӱн эндемик ӧзӱмдер, эм ӧлӧҥдӧр: алтын тазыл, кызыл тазыл, јыдунак.

Јери ле јолдоры

Јуртта 2 ором: Јараттай, Јалаҥду.

Јурт 1860 јылдарда тӧзӧлгӧн. Революциядаҥ озо эмдиги Чоо аймактыҥ јеринде Комдошский, Южский (Јӱс сӧӧк), Керегешский ле Кузенский волостьтордыҥ јери болгон, мында озодоҥ бери тубалар јуртаган.

Јуртта 2002 јылдыҥ тооалыжы аайынча 33 кижи болгон, олордыҥ 85 % орустар, ла оноҥ до ӧскӧ укту улус болгон.

Окылу тил: орус, алтай.

Бастыра инфраструктуралык обьекттер Паспауулда.

Таҥынаҥ ээлемдер. Агаш белетеери. Туризм.

Ар-бӱткендик

• Бактыган туу. Байлу (1312);
• Тоҥмок суу (1317). Бел-Ажу, Левинканыҥ јанында;
• Чаҥкыр деп боочы (1331).

Скобканыҥ ичинде кереестиҥ аҥылу темдек-тоозы кӧргӱзилген «Кереестердиҥ текши тоозы» деп бичикте.