Тулаан Айдыҥ 1 Кӱни

Тулаан айдыҥ 1 кӱни (орустап 1 марта) — григориан кӱнтизӱде јылдыҥ 60 кӱни (високосный јылда 61 кӱни).

Тулаан ай
Пн Вт Ср Чт Пт Сб Вс
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
2024 ј.

Јылдыҥ учына јетире 305 кӱн арткан.

Тулаан айдыҥ 1 кӱни — юлиан кӱнтизӱ аайынча 1582 јылдыҥ ӱлӱрген айыныҥ 15 кӱнине јетире болгон, 1582 јылдыҥ ӱлӱрген айыныҥ 15 кӱнинеҥ ала — тулаан айдыҥ 1 кӱни григориан кӱнтизӱ аайынча болгон.

XX ла XXI чактарда юлиан кӱнтизӱ аайынча високосный эмес јылдарда кочкор айдыҥ 16 кӱни, високосный јылда кочкор айдыҥ 17 кӱни болгон.

Байрамдар

Калыктар ортодо

  • Тулаан Айдыҥ 1 Кӱни  (ЮНЭЙДС) — «Дискриминация ноль» деп кÿн.
  • Тулаан Айдыҥ 1 Кӱни  — Талайдыҥ öлöҥдöриниҥ телекейлик кÿни.

Национал

  • Тулаан Айдыҥ 1 Кӱни  (Болгария)— Баба Марта.
  • Тулаан Айдыҥ 1 Кӱни  — Босния ла Герцеговинаныҥ jайымыныҥ кÿни.
  • Тулаан Айдыҥ 1 Кӱни  (Исландия) — Пивоныҥ кÿни .
  • Ӱлекер:Тÿштÿк Кореяныҥ маанызы (Тÿштÿк Корея) — Jайым учун кыймыгу.
  • Ӱлекер:Маршалловы ортолыктардыҥ маанызы (Маршаллов Ортолыктар) — Эземниҥ кÿни.
  • Ӱлекер:Молдавияныҥ маанызы (Молдавия), Тулаан Айдыҥ 1 Кӱни  (Румыния)— Мэрцишор.
  • Тулаан Айдыҥ 1 Кӱни  (Польша)— День памяти «отверженных солдат».

Кудайлык

Тулаан Айдыҥ 1 Кӱни  Католицизм

  • Агару Абдекаластыҥ эземи;
  • Альбинус Анжесскийдиҥ эземи;
  • Давид Валлийскийдиҥ эземи;
  • Агару Монанныҥ эземи;
  • Свитберт Кайзерсвертскийдиҥ эземи.

Тулаан Айдыҥ 1 Кӱни  Православие

  • Маруф, епископ Месопотамскийдиҥ эземи (422);
  • святитель Макарийдиҥ, митрополит Московскийдиҥ эземи (1926);
  • священномученик Павел Смирнов, пресвитердин эземи (1938).

Бу кÿнде чыккандарга ат

  • Католический: Абдекалас, Альбинус, Давид, Монан, Свитберт.
  • Православный: Валент, Даниил, Иеремия, Илья, Исаия, Макарий, Маруф, Никон, Павел, Памфил, Порфирий, Самуил, Селевкий, Феодул, Флавиан, Юлиан.

Керектер

Алтай Республика

Калыктар ортодо

Бистиҥ эранаҥ озо

  • 293 — Император Диоклетиан ла Максимиан Констанций Хлор ло Галерийди Цезарьлар эдип кöстöгöн. Ӱлекер:Lang-lat («Четыре правителя мира»).
  • 350 — Константинаныҥ jöмöлтöзиле, Констанций II сыйны, Ветранион бойын Цезарь деп jарлаган.
  • 834 — Император Людовик Благочестивый Франкский империяныҥ сок jааҥыс башкараачызы эдип ойто тургузылган.

XVI чактаҥ озо

  • 1325 — Москва Русьтыҥ церковный тöс jери боло берген.
  • 1360 — Англияныҥ кааны Эдуард III француз пленнеҥ 19 jашту Джеффри Чосерди садып алган, ол кийнинде оныҥ камердинеры, оруженосеци, онон ол Англияныҥ jарлу ÿлгерчилериниҥ бирÿзи боло берген.
  • 1498 — Васко да Гама Мозамбикке jеткен.

XVI чак

  • 1555 — Нострадамус кöрö айткандарыныҥ бичигин чыгарган.
  • 1564 — Иван Фёдоровтыҥ «Апостол» деп баштапкы орус печатный бичиги Москвада чыккан.
  • 1565 — Бразилияда Рио-де-Жанейро деп португал колония тöзöлгöн. Jирме jылдаҥ калада 4000 кижи боло берген.

XVII чак

  • 1638 — Тÿндÿк Америкага Швециянаҥ баштапкы кöчкÿндер келген.
  • 1692 — Сейлемниҥ башкарузы (Массачусетс) ÿч ÿй кижини тарма эдип турган деп бурулаган. Келер айда 150-неҥ артык ÿй ле эр улусты онойдо ок бурулап, тÿрмеге суккан, 19 кижини öлтÿрген.
  • 1700 — Пётр I Провиантский приказ чыгарган, орус черÿниҥ тылында ондый служба ачылган.

XVIII чак

  • 1762 — россий император Пётр III «Манифест о вольности дворянства» чыгарган, дворяндарды госслужбада кыйалтазы jок иштеерин токтоткон.
  • 1780 — Пенсильвания США-да кулданышты токтоткон баштапкы штат болгон.
  • 1790 — США-да баштапкы катап эл-jонныҥ тозын алган.

XIX век

  • 1810 — император Александр I Абхаз княжествоны Россияга кошкон манифест чыгарган.
  • 1869 — Дмитрий Менделеев элементтердиҥ системазыныҥ таблицазын тургуснан
  • 1880 — Альпыда баштапкы jаан Готардский темирjол тоннель (1882) бÿдÿре тудулган.
  • 1898 — Ю. О. Мартов ло В. И. Ленин Минскте Россияда баштапкы ишмекчи партияны (РСДРП) ачкан.

XX чак

  • 1920 — Бурят АССР тöзöлгöн.
  • 1930 — Московский авиационный институт тöзöлгöн.
  • 1943
    • Нью-Йоркто Европаныҥ еврейлерин jöмöп jаан демонстрация öткÿрилген.
    • Корюковка jуртта Черниговский областьтыҥ амыр jаткан улусты кöп öлтÿрген.
  • 1947 — Международный валютный фонд иштеп баштаган.
  • 1966 — Венера-3 деп совет автоматикалык межпланетный станция телекейде баштапкы катап Венерага конгон.
  • 1984 — Москва — Ленинград деп маршрутла тÿрген скоростьту электропоезд ЭР200 улай jÿруп баштаган.
  • Ӱлекер:Jыл — jолон Саппородо баштапкы катап Кышкы Азиат игры ойындар öткöн.
  • 1990 — СССР ла Ватикан ортодо дипломатиялык колбулар тургузылган.
  • 1996 — «Свободный» деп космодромы иштеп баштаган.

XXI чак

  • 2008 — Ереванда тÿймеендер башталган, Армения.
  • 2011 — Россияда закон «О полиции» алынган.
  • 2022 — Роскомнадзор «Дождь» телеканал ла радиостанция «Эхо Москвыны туйуктап салган», Россия.

Бу кӱнде чыккандар

XIX чактаҥ озо

  • 1653 — Жан-Батист Анри де Валенкур (1730 j.бож.), француз прозаик, кöчÿреечи, тÿÿкичи, лингвист, Француз академияныҥ турчызы.
  • 1760 — Франсуа Бюзо (1794j.бож.), француз адвокат, Улу революцияда турушкан, жирондист.
  • 1769 — Франсуа-Северен Марсо-Дегравье (1796 j.бож.), француз Революция öйиниҥ генералы.
  • 1794 — Уильям Дженкинс Уорт (1849 j.бож.), американ генерал.

XIX чак

  • 1810 — Фридерик Шопен (1849), польский композитор ло пианист
  • 1823 — Надежда Соханская (1884), орус бичиичи.
  • 1845 — Фёдор Пироцкий (1898 j.бож.), орус инженер-электротехник, электричестволо иштеер трамвай эткен.
  • 1846 — Василий Докучаев (1903 j.бож.), орус геолог, почвовед, минералог ло кристаллограф.
  • 1863
    • Александр Головин (1930 j.бож.), орус совет jурукчы, сценограф, декоратор, Республика эл артисти.
    • Фёдор Сологуб (1927 j.бож.), орус ÿлгерчи ле бичиичи, драматург, публицист.
  • 1876 — Анри де Байе-Латур (1942 j.бож.), бельгий аристократ, граф; Международный олимпий комитеттиҥ ÿчинчи президенти.
  • 1890
    • Лев Гумилевский (1976 j.бож.), орус совет прозаик, редактор
    • Тереза Бернштейн (2002 j.бож.), польско-американ jурукчы, бичиичи, супер jаан jаш jажаган кижи.
  • 1892 — Рюноскэ Акутагава (1927 j.бож.), jопон бичиичи.
  • 1894 — Антонина Скрябина (1977 j.бож.), совет таскадаачы ла элjондык ишчи.
  • 1896 — Окулич-Казарина Л. В. (1959 j.бож.) — селекционер-билимчи, кой ло эчкиниҥ угын јарандырар билим-шиҥжӱ ишти Ойротский опытный зональный станцияда ӧткӱрген (ЗОС) (1937—1941). РФ-ныҥ Тергеелик сыйыныҥ билим ле техникада лауреады, эчкилердиҥ јаҥы угын тапкан билим ижи ӱчӱн алтын медальла кайралдаткан (орустап «Выведение и совершенствование горноалтайской породы пуховых коз»). Кызыл-Ӧзӧктӧ бир ором оныҥ адыла адалган.

XX чак

  • 1907 — Александр Гинцбург (1972 j.бож.), совет кинооператор ло режиссёр.
  • 1908 — Михаил Машковский (2002 j.бож.), совет ле россий фармакология тöзööчизи, академик.
  • 1937 — Евгений Дога, совет ле молдаван композитор, СССР эл артисти.
  • 1938 — Борислав Брондуков (2004 j.бож.), совет ле украин киноактёр.
  • 1963 
    • Томас Андерс (чын адыБернд Вайдунг), немец поп-кожоҥчы, композитор, Modern Talking группаныҥ солисти.
    • Рон Фрэнсис, канад хоккеист.
  • 1980
    • Анна Семенович, орус фигуристка, эстрадалык кожоҥчы, актриса, телеведущий.
    • Джими Траоре, малий футболист.

Бу кӱнде божогондор

XX чактаҥ озо

  • 1643 — Джироламо Фрескобальди (1583 j.чык.), итальян композитор ло органист.
  • 1807 — Николай Резанов (1764 j.чык.), дипломат, садучы, тергеелик ишчи, Российско-американ компанияныҥ учредители, баштапкы орус кругосветный экспедиция öткÿрерге баштаҥкай эткен.

XX чак

  • 1906 — Александр Лимберг (1856 j.чык.), стоматологияда баштапкы орус профессор.
  • 1936 — Михаил Кузмин (1872 j.чык.), орус ÿлгерчи ле прозаик Мöҥÿн чактыҥ, кöчÿреечи, композитор.
  • 1953 — Александр Остужев (чын öбöкöзи Пожаров; 1874 j.чык.), Кичÿ театр актёры.
  • 1965 — Сергей Лукьянов (1910 j.чык.), совет актёр.
  • 1971 — Изольда Извицкая (1932 j.чык.), совет актриса.
  • 1993 — Олег Зайцев (р. 1939 j.чык.), совет хоккеист, олимпий чемпион (1964, 1968), телекейдиҥ чемпионы (1964, 1966, 1967, 1968).

XXI чак

  • 2004 — Нина Сазонова (1917 j.чык.), театр ла кино артисти, СССР эл артисти.
  • 2010
    • Владимир Ильюшин (1927 j.чык.), совет ле россий лётчик-ченеечи, Советский Союз Геройы.
  • 2015 — Анатолий Логунов (1926 j.чык.), россий физик, РАН академиги, МГУ ректоры (1977—1992).
  • 2019 — Жорес Алфёров (1930 j.чык.) — совет ле россий физик, РАН академиги, Нобель сыйыныҥ лауреады.

Ајарулар

Tags:

Тулаан Айдыҥ 1 Кӱни БайрамдарТулаан Айдыҥ 1 Кӱни КеректерТулаан Айдыҥ 1 Кӱни Бу кӱнде чыккандарТулаан Айдыҥ 1 Кӱни Бу кӱнде божогондорТулаан Айдыҥ 1 Кӱни АјаруларТулаан Айдыҥ 1 КӱниОрус тил

🔥 Trending searches on Wiki Алтай:

Јаан изӱ айдыҥ 28 кӱниКӱчӱрген айдыҥ 14 кӱни1900 јылКочкор айдыҥ 2 кӱниСанкт-ПетербургЈаан изӱ айдыҥ 27 кӱниТолыйКӱӱк айдыҥ 20 кӱниКандык айдыҥ 26 кӱниБалыкЈаҥар айдыҥ 5 кӱниТолгойокКочкор айдыҥ 22 кӱниКӱчӱрген айдыҥ 19 кӱниКазанБел-Ажуныҥ јурт јеезезиТӧгӧрикКандык айдыҥ 3 кӱниТу ЮюОносЈаҥар айдыҥ 1 кӱниСыгын айдыҥ 5 кӱниКарский талайГоголь, Николай ВасильевичПутин, Владимир ВладимировичКандык айдыҥ 8 кӱниӰнгӱр (суу)Ороондордыҥ тоозыТулаан айдыҥ 22 кӱниӰлӱрген айдыҥ 3 кӱниЧаптынов, Валерий ИвановичӰлӱрген айдыҥ 30 кӱниЈаан изӱ айдыҥ 5 кӱниКатандуЈаҥар айдыҥ 15 кӱниЈаан изӱ айдыҥ 19 кӱниКызылјарКарагайБӧрӱЈаан изӱ айдыҥ 18 кӱниЧолушпаныҥ јурт јеезезиКӱӱк айдыҥ 26 кӱниТеҥериӰлӱрген айИталия🡆 More