Peh-Goe̍h-Cheh

Sî-kan sī kū-le̍k 8 go̍eh 15. Àn Hôa-jîn ê thôan-thóng, tī chit-kang, chhin-chiâⁿ pêng-iú ē sio-chio khì hó hong-kéng ê só·-chāi ta̍k-ke khai-káng, khòaⁿ go̍eh-niû, chia̍h go̍eh-piáⁿ kap iū-á. Tī Tâi-ôan, mā chin liû-hêng hang-bah, chia̍h iû-pn̄g.

It-poaⁿ Peh-go̍eh-cheh siōng-chia̍p thiaⁿ-tio̍h--ê sī Sò·-ngô· ( 素娥; Siông-ngô·, 嫦娥 ) poe chiūⁿ go̍eh-niû ê kò·-sū, koh-lâi tō sī tâng-chê hām Sò·-ngô· tòa tī go̍eh-niû téng-kôan ê thò·-á, kap mî-nōa tī hia teh chhò 1-châng chhò bē tò ê chhiū-á ê Gô Kang. ( 吳剛 ).

Peh-go̍eh-cheh ê kin-thâu taⁿ í-keng chin oh khe-khó--ah. Ū 1-khóan kóng-hoat sī kū-le̍k 8-go̍eh 15 tú hó sī kū-le̍k chhiu-thiⁿ ê pòaⁿ-tiong-nôa, hō-chò "Tiong-chhiu"( 中秋 ), í-chá jīn-ûi chit-ji̍t ê go̍eh-niû siōng-îⁿ mā siōng kng, só·-í sio-chio tī chit-kang khòaⁿ go̍eh-niû.

Mā ū kóng Peh-go̍eh-cheh khêng-si̍t kap kó·-chá kó·-chá pài go̍eh-sîn, he̍k-chiá-sī siu-sêng liáu-āu chò lāu-jia̍t ū koan-hē.

Oa̍t-lâm Tết Trung Thu ("Chiat Tiong Chhiu") ê kin-thâu

Oa̍t-lâm in mā ū Peh-go̍eh-cheh, Oa̍t-lâm-ōe hō-chò Tết Trung Thu ( 節中秋 ), nā in kóng ê kin-thâu sī 8-sè-kí ê sî ū 1-ê hông-tè kiò-chò Minh-Hoang. Minh-Hoang chhōa i ê hông-tè-niû Duong Quy Pho khì 1-ê ô· piⁿ, tī hia go̍eh-niû chhiō kah kng-kng-kng, Minh-Hoang kā i ūi Duong Quy Pho siá ê si tha̍k hō· i thiaⁿ.

Ji̍t-pún ū 2-ê Peh-go̍eh-cheh

Ji̍t-pún lâng kā peh-go̍eh-cheh hō-chò "月見", in m̄-na tī kū-le̍k 8-go̍eh 15 àm-sî, mā tī 9-go̍eh 13 ê àm-sî khòaⁿ go̍eh-niû. In kā 8-go̍eh 15 ê go̍eh-niû hō-chò 芋名月 ( いもめいげつ ), 9-go̍eh 13 ê go̍eh-niû kiò-chò 栗名月 ( くりめいげつ; mā ū lâng kóng 豆名月, まめめいげつ ).

8-go̍eh 15 àm-sî, Ji̍t-pún-lâng ē tī khòaⁿ go̍eh-niû ê só·-chāi pâi toh-á pài-pài, ēng koaⁿ-bang chng-thāⁿ, kā Peh-go̍eh-cheh môa-chî ( 月見団子 ), ō·-á, mô·-tāu té--leh, chiú pâi--leh, chò-hóe khòaⁿ go̍eh-niû, mā saⁿ-kap kiû hó-nî-tang.

Chôan-sè-kài kan-taⁿ Ji̍t-pún-lâng ke chò 1-kang 9-go̍eh 13, in hit-kang ē ēng tōa-tāu kap la̍t-chí lâi chè-pài, hit-chūn tōa-tāu kap la̍t-á tú tio̍h-sî, che mā sī ūi-sím-mi̍h hit-kang ê go̍eh-niû kiò-chò La̍t-bêng-go̍at ( 栗名月 ) ia̍h-sī Tāu-bêng-go̍at ( 豆名月 ) ê gôan-in.

Hân-kok ê Peh-go̍eh-cheh

Hân-kok-lâng in oan-ná ū tī kū-le̍k 8-go̍eh 15 khòaⁿ go̍eh-niû ê hong-sio̍k. Hân-kok-ōe kā peh-go̍eh-cheh hō-chò 秋夕 ( Ho·-im: chhiu-so·-khu ), hit-kang ta̍k-ê hioh-khùn, hām kò·-hiong ê chhin-chiâⁿ thôan-îⁿ, sǹg sī in kòe-nî hām kúi-cheh í-gōa ê tē-3-ê tōa cheh-ji̍t. In hit-kang ē chia̍h hō-chò son-pion ( 松餅） ê sì-siù.