Norodom Sihamoni

Hiyá an suhag nga anak nga lalaki ni Hadì Norodom Sihanouk ngan Hada Norodom Monineath. Hiyá an embahador han Camboya ngadto han UNESCO ngan ginpili hiyá hin konseho han trono nga siyam an api nga, nga magin sunod nga hadì katapos han pag-abdikar han iya amay nga hi Norodom Sihanouk han 2004. Ugsa sumaka hiyá han trono, kilalado hi Sihamoni han iya trabaho hin pagka embahador ha kultura ha Europa ngan pagkamagturutdo hin klasikal nga sayaw, usá nga pag-espesyalisar nga iya gingradwaran ha Prague, Czechoslovakia.

Norodom Sihamoni
Hadi han Camboya
Paghadì	14 Oktubre 2004 – yanâ
Pagkoronar	29 Oktubre 2004
Nag-uná	Norodom Sihanouk
Primer Ministro	Hun Sen Hun Manet
Natawo	14 Mayo 1953 (1953-05-14) (edad 70) Phnom Penh, Camboya
Panimalay	Panimalay han Norodom
Amay	Norodom Sihanouk
Iroy	Norodom Monineath
Relihiyon	Theravada nga Buddhismo

 

Natawo hi Sihamoni han 1953. Han panahon han iya katawo ngan han iya manghod nga bugto nga lalaki, an iya iroy hi Monique Izzi, usá nga Camboyano nga bungtohanon hin Franses-Corsicano-Italyano ngan Khmer hin ginikanan, amo an usá han mga konsorte ni Hadi Norodom Sihanouk katapos magin upodupod tikang han ira pagkakilala han 1951 han pakadaog niya hin syahan nga premyo  hin nasodnon nga kontes hin kahusayan. Ginhatagan hiya han titulo nga Neak Moneang ngan han ngaran nga Monineath han panahon han iya pag-asawa kan Hadi Norodom Sihanouk han 1952. Dugang pa, hi Reyna Monineath usá nga step-granddaughter o apo hin tunga han tinmalikod nga Prinsipe Norodom Duongchak han Camboya, ngan an anak nga babayi ni Pomme Peang ngan han iya ikaduhá nga bana, hi Jean-François Izzi, usá nga Franses-Italyano nga natrabaho ha bangko. An Royal Ark nga websayt nga sinurat mahitungod han katulinan han Camboyano nga pamilya nga hadianon nasiring nga hira Sihanouk ngan Monineath nakaduhá ginkasal, usa dida han 12 Abril 1952, han 15 an iya panuigon, ngan ikaduha liwat ("mas pormal", sumala han websayt) han 5 Marso 1955. Gin-asoy nga hiyá an ikapitó nga asawa ni Sihanouk.

Hi Norodom Sihamoni mayda 14 nga kabugtoan-hin-tunga nga ha iya amay, an iya la bug-os nga bugto, usá nga manghod nga lalaki nga bugto, hi Samdech Norodom Narindrapong, natawo han 1954 ngan namatay han 2003.

 

Mga pag-aram ngan kinabuhi ha langyaw

An dako nga bahin han iya kinabuhi nahinabo ha gawas han Camboya. Han bata pa hiya ginpadara hi Sihamoni ha Prague, didto han hadto nga Czechoslovakia, han iya amay han 1962. Han 1970 nga coup d'état ni Lon Nol, nagpabilin hi Sihamoni ha Czechoslovakia, nga diin tinmabong hiya han tanan nga mga level hin edukasyon - elemetary school, high school ngan AMU - Academy of Performing Arts in Prague, ngan nag-aram hiya hin klasikal nga sayaw ngan musika hin parupadayon tubtub han 1975, han iya paggradwar. Kay haros an bug-os han iya pagkabata ngan pagkabatan-on didto ha Prague, fluido nga nayakan an hadi han Czech nga pinulongan . Mayda pelikula nga gindirek ni Vladimir Sís mahitungod han prinsipe nga ginshoot ha Prague han 1967, ha ngaran nga "An Usa pa nga Gutiay nga Prinsipe (Jiný malý princ).

Katpos han paggradwar han 1975 binmiya hiya ha Prague ngan nagtikang pag-aram hin paghimo-hin-pelikula ha Amihan nga Korea, ngan han 1977 binmalik ha Camboya.^{[kinahanglan hin kasarigan]} Dayon nga an namumuno nga gobyerno han Khmer Rouge nagbalhin hin batasan nga kontra han monarkiya ngan ginbutang an pamilya nga hadianon upod hi Sihamoni hin pagkabihag-ha-balay tubtub han 1979 nga pagsulong han Vietnames.

Han 1981 binmalhin hiya ha Fransya basi magtutdo hin ballet, ngan ha urhe nagin mangulo han Khmer Dance Association. Nag-ukoy hiya ha Fransya hin haros 20 ka tuig, nga nagburububisita han Prague, nga diin hiya nagtubo han iya pagkabata ngan pagkabatan-on.

Han 1993 ginhimo an prinsipe nga delegado han Camboya ngadto ha UNESCO ha Paris, nga diin nakiklala hiya tungod han iya pagkamaduruto ngan an iya tuluuhan han Camboyano nga kultura. Ugsa hini, binmaribad hiya pagkarawat hin pagbutang ha iya nga embahador han Camboya ha Fransya.

Mga yinaknan

Gawas han iya tuminongnong nga Khmer, hi Norodom Sihamoni là an naghahadi nga monarka nga nakayan hin Czech hin fluido. Fluido gihapon an hadi ha Frinanses ngan maupay nga nayakan hin Ininggles ngan Rinusya.

Han 14 Oktubre 2004 ginpili hiya hin ispisyal nga siyam-hin-api nga konseho, nga kabahin hin proseso hin pagpili nga madali ginbutang katapos han tigda nga pag-abdikar ni Hadi Norodom Sihanouk han naglabay nga semana. An pagpili kan Sihamoni gin-endorse ni Primer Ministro Hun Sen ngan han Speaker han Nasodnon nga Katitirok nga hi Prinsipe Norodom Ranariddh (an bugto-ha-tunga han bag-o nga hadi), mga api nga duha han privy nga konseho. Gin-inagurar ngan pormal nga ginhimo nga Hadi hi Sihamoni han 29 Oktubre 2004. Hi Hadi= Sihamoni ngan an iya mga kag-anak, hira Hadi nga Amay Norodom Sihanouk ngan Hada nga Iroy Norodom Monineath ispisipiko nga naghangyo nga diri magin lavish an mga seremonya kay diri hira karuyag nga an kablas nga nasod maggasto hin damo nga kwarta han panhinabo.. Han 29 Oktubre 2014, mayda mga pagsaurog pagtigaman han ika-10 nga anibersaryo han iya pagkoronar.

Nagpapabilin hi Sihamoni nga ulitawo ngan waray mga anak.  An iya amay nga hi Norodom Sihanouk nagsiring nga hi Sihamoni "nahigugma hin kababayin'an sugad hin iya kabugto-an".

Ini nga barasahon mayda Khmer nga sinurat. Kon waray sakto nga nga nahatag hin pagbulig, bangin iton imo makita mga tigaman hin pakia-an, mga kahon, o iba pa nga mga tigaman imbes nga Khmer nga pagsurat.

Ugsa hiya makorona nga hadi, an iya hadianon nga titulo: Sdech Krom Khun (KhmerKhmer: ស្តេចក្រុមឃុន), nga nahahanungod han ranggo nga "Dako nga Prinsipe". Ha pagkahadi, it iya titulo: Preah Karuna Preah Bat Sâmdach Preah Bâromneath Norodom Sihamoni Saman Bhumichat Sasana Rakkhata Khattiya Khmeraratrat Putthintra Mohaksat Khemareacheana Samuhobhas Kampuchea Ekareacharath Bureanasanti Subheamagala Sirivibunla Khmera Sri Bireat Preah Chao Krung Kampuchea Dhibodi (ha ginromanisar nga Khmer); KhmerKhmer: ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី សមានភូមិជាតិសាសនា រក្ខតខត្តិយា ខេមរារដ្ឋរាស្ត្រ ពុទ្ធិន្ទ្រាធរាមមហាក្សត្រ ខេមរាជនា សមូហោភាស កម្ពុជឯករាជរដ្ឋបូរណសន្តិ សុភមង្គលា សិរីវិបុលា ខេមរាស្រីពិរាស្ត្រ ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាធិបតី nga maihuhubad nga: "An Iya Maluluy'on nga Excelente nga Mahestad nga Madapigon, Hadi Norodom Sihamoni, nga nag-usá han nasod, relihiyon, ginhadi-an, ngan katawhan han estado Khmer, dako nga hadi nga dinadapigan ni Buddha ngan Indra, nagdadapig hin independensya, paghiusa, ngan kamurayaw, Hadi han Camboya, an Dako nga Hadi ha Ginhadi-an han Camboya". An iya hinatag nga ngaran, Sihamoni, nahihimo hin duha ka morpemo han mga ngaran han iya kag-anak, Sihanouk ngan Monineath.

Han 12 Disyembre 2008, pinmili hi Sihamoni hin karuhaan-kag-unom nga api han Camboyano nga panimalay nga hadianon han iya korte hin pagsagdon, upod ha ira an iya bugto-nga-tunga nga hi Prinsipe Norodom Ranariddh nga namumuno nga magsaragdon. Upod han iba nga mga pinili hira Prinsipe Sisowath Sirirath, Prinsesa Norodom Marie (nahibulag nga asawa ni Prinsipe Ranariddh) ngan Prinsipe Sisowath Thomico.

• Api han Labaw nga Konseho han Kanasoran nga Francophonia (2004).
• Langyawanon nga Asociado nga Api han Académie des Inscriptions et Belles-Lettres (2008).
•  : Estatwa ni San Juan han Nepomuk in Divina, patron han proyekto han pagrestaurar (2017).

•   Gran Krus han Royal Order of Cambodia (Cambodia)
•   Gran Krus han Royal Order of Monisaraphon (Cambodia)
•   Gran Opisyal han Legion of Honor (France, 2004)
•   Gran Krus han Legion of Honor (France, 2010)
•   Gran Cordon han Order of the Chrysanthemum (Japan, 18 Mayo 2010)
• Bungtohanon ha Dungog han Syudad han Prague (Czech Republic, 2006)
• Salapî nga Medalya han Syudad han Paris (Fransya)