Chữ Adlam

Chữ Adlam là một dạng chữ được phát minh gần đây để viết tiếng Fulani.

Tên gọi Adlam là từ viết tắt bắt nguồn từ bốn chữ cái đầu tiên của bảng chữ cái (A, D, L, M), viết tắt của Alkule Dandayɗe Leñol Mulugol "bảng chữ cái bảo vệ các dân tộc khỏi sự tan biến".

Adlam Pular
𞤀𞤣𞤤𞤢𞤥 𞤆𞤵𞤤𞤢𞤪
Thể loại
Bảng chữ cái
Thời kỳ
1989
Hướng viếtPhải sang trái Sửa đổi tại Wikidata
Các ngôn ngữFula
ISO 15924
ISO 15924Adlm, 166 Sửa đổi tại Wikidata
Unicode
Dải Unicode
U+1E900–U+1E95F

Tiếng Fulani là ngôn ngữ của người Fula ("Fulani", tiếng Fula: Fulɓe) và nhóm người Toucouleur liên quan tại Thung lũng sông Senegal (từ vùng SenegambiaGuinea tới CameroonSudan). Nó cũng được dùng như ngôn ngữ thứ hai của nhiều tộc người trong khu vực, như người Kirdi ở bắc Cameroon và đông bắc Nigeria. Tiếng Fula được phân loại thuộc về Nhóm ngôn ngữ Đại Tây Dương trong ngữ hệ Niger–Congo.

Vào cuối những năm 1980 anh em Ibrahima và Abdoulaye Barry lúc còn trẻ đã nghĩ ra một bảng chữ cái để phiên âm tiếng Fulani. Sau vài năm phát triển, nó bắt đầu được áp dụng rộng rãi trong cộng đồng Fulani, và hiện đang được giảng dạy ở Guinea, Nigeria, Liberia và các nước lân cận. Đây là một trong nhiều chữ viết bản địa được phát triển cho các ngôn ngữ cụ thể ở Tây Phi.

Adlam được hỗ trợ trong các hệ điều hành AndroidChrome của Google. Ngoài ra còn có các ứng dụng Android để gửi SMS bằng chữ Adlam cũng như để tìm hiểu bảng chữ cái. Trên các máy tính chạy Microsoft Windows, chữ Adlam được hỗ trợ nguyên bản như là một phần của bản cập nhật tính năng của Windows 10 phiên bản 1903 (tên mã 19H1) build 18252.

Unicode

Chữ Adlam đã được đưa vào Tiêu chuẩn Unicode vào tháng 6 năm 2016 với việc phát hành phiên bản 9.0. Khối Unicode cho Adlam là U+1E900–U+1E95F:

Bảng Unicode Adlam
Official Unicode Consortium code chart Version 13.0
  0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F
U+1E90x 𞤀 𞤁 𞤂 𞤃 𞤄 𞤅 𞤆 𞤇 𞤈 𞤉 𞤊 𞤋 𞤌 𞤍 𞤎 𞤏
U+1E91x 𞤐 𞤑 𞤒 𞤓 𞤔 𞤕 𞤖 𞤗 𞤘 𞤙 𞤚 𞤛 𞤜 𞤝 𞤞 𞤟
U+1E92x 𞤠 𞤡 𞤢 𞤣 𞤤 𞤥 𞤦 𞤧 𞤨 𞤩 𞤪 𞤫 𞤬 𞤭 𞤮 𞤯
U+1E93x 𞤰 𞤱 𞤲 𞤳 𞤴 𞤵 𞤶 𞤷 𞤸 𞤹 𞤺 𞤻 𞤼 𞤽 𞤾 𞤿
U+1E94x 𞥀 𞥁 𞥂 𞥃 𞥄 𞥅 𞥆 𞥇 𞥈 𞥉 𞥊 𞥋
U+1E95x 𞥐 𞥑 𞥒 𞥓 𞥔 𞥕 𞥖 𞥗 𞥘 𞥙 𞥞 𞥟

Tham khảo

Liên kết ngoài

Tags:

Tiếng Fulani

🔥 Trending searches on Wiki Tiếng Việt:

Việt NamHuếBạo lực học đườngTác động của con người đến môi trườngNăm CamSam (diễn viên)Fairy TailQuy NhơnThanh ThứcMậu binhSân bay quốc tế Tân Sơn NhấtNhà HồTứ đại mỹ nhân Trung HoaNguyễn Phú TrọngDuyên hải Nam Trung BộÔ nhiễm môi trườngQuân chủng Hải quân, Quân đội nhân dân Việt NamThành Cát Tư HãnCậu bé mất tíchTam QuốcHiệp định Paris 1973Danh sách nhà ga thuộc tuyến đường sắt Thống NhấtDanh sách quốc gia theo ý nghĩa tên gọiĐại học Quốc gia Hà NộiĐứcPhan Bội ChâuĐường cao tốc Mai Sơn – Quốc lộ 45Tôn giáoDoraemonĐấu La Đại LụcĐài LoanThủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt NamĐơn vị 731Tần Thủy HoàngNhà tù Hỏa LòHải DươngBảng chữ cái tiếng AnhAdolf HitlerNguyễn Ngọc LoanHưng YênWest Ham United F.C.Sân bay quốc tế Phú BàiNew ZealandPhân cấp hành chính Việt NamTrần Ngọc TràLưu Đức HoaDương Văn NhựtĐội tuyển bóng đá quốc gia Việt NamBiến đổi khí hậuThích-ca Mâu-niThierry HenryNgô Xuân LịchBóng đá tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á 2023Danh sách tiểu bang Hoa Kỳ theo ngày trở thành tiểu bangPhong trào Đồng khởiHàn PhiUkrainaĐại hội Thể thao Đông Nam Á 2021Thuyết tương đốiNhật BảnBình PhướcChâu PhiBảy hoàng tử của Địa ngụcTrần Lệ XuânDragon Ball – 7 viên ngọc rồngBảng tuần hoànKhánh HòaÂu CơĐường cao tốc Cam Lâm – Vĩnh HảoTrương Thị MaiHán Cao TổDanh sách quốc gia xã hội chủ nghĩaQuảng BìnhChiến tranh biên giới Việt Nam – CampuchiaChữ Quốc ngữTrang bị Quân đội nhân dân Việt NamNam Sudan🡆 More